Organizacja ruchu turystycznego w Parku Narodowym Czeska Szwajcaria

• Autorzy: Krzysztof Kołodziejczyk

Warianty tytułu

Organisation of Tourist Movement in the Czech Switzerland National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Ocena organizacji ruchu turystycznego w Parku Narodowym Czeska Szwajcaria z uwzględnieniem zasięgu stref ochronnych, rozmieszczenia głównych atrakcji turystycznych oraz funkcji okolicznych miejscowości turystycznych.
Metoda. Porównano przebieg i stopień zagospodarowania szlaków turystycznych znajdujących się w Parku Narodowym Czeska Szwajcaria, uwzględniając jego strefowanie. Przeprowadzono typologię miejscowości turystycznych na terenie parku i w jego otoczeniu, biorąc pod uwagę ich dostępność komunikacyjną i bazę turystyczną oraz wpływ na przemieszczenie się turystów po obszarze chronionym. Przeanalizowano ofertę edukacyjną parku, dostępność komunikacyjną punktów wejścia na szlaki turystyczne oraz propozycje dla turystów niepełnosprawnych.
Wyniki. Park Narodowy Czeska Szwajcaria powstał w ukształtowanej już przestrzeni turystycznej, w związku z czym sieć szlaków turystycznych i miejscami intensywne zagospodarowanie nie odpowiada w pełni podziałowi na strefy ochronne. Spośród 166,4 km szlaków pieszych i rowerowych aż 32,7 km przebiega przez pierwszą, najcenniejszą strefę, stanowiącą mniej niż 25% powierzchni parku. Wyróżniono główny oraz drugorzędne punkty rozrządowe ruchu turystycznego, a także dwa rodzaje ośrodków lokalnych. Badany obszar cechuje się dobrą dostępnością komunikacyjną i rozbudowaną ofertą edukacyjną, ale ograniczone są propozycje dla osób niepełnosprawnych.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Badania przeprowadzono na przykładzie jednego parku narodowego, stąd wskazane jest porównanie z sytuacją w innych obszarach chronionych.
Implikacje praktyczne. Wnioski mogą mieć zastosowanie przy projektowaniu zagospodarowania turystycznego w innych obszarach chronionych, zwłaszcza tych nowo tworzonych.
Oryginalność pracy. W pracy uwzględniono relatywnie niedawno powstały (w 2000 r.) park narodowy, nie opisywany dotąd szerzej w polskiej literaturze naukowej z zakresu turystyki, koncentrując uwagę na kwestii strefowania obszaru chronionego.
Rodzaj pracy. Artykuł prezentujący wyniki badań empirycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. Assessment of the organisation of tourism movement in the Czech Switzerland National Park taking into account the extent of protection zones, distribution of main tourist attractions and functions of neighbouring tourist settlements.
Method. The course of tourist trails and the degree of infrastructure along them were compared with the zoning of the national park. A typology of tourist settlements (both within the borders of the park and in its vicinity) was prepared, taking into account their accessibility, tourist infrastructure and effects on the tourist movement in the protected area. The educational offer of the park, accessibility to the entries of tourist trails by public transport and proposals for handicapped tourists were also analysed.
Findings. The Czech Switzerland National Park was introduced in a developed tourist space. That is why the network of tourist trails and locally intensive tourist infrastructure does not fully correspond with the division into protection zones. Out of 166.4 km of hiking and cycling trails, as much as 32.7 km lead through the fi rst, most valuable zone, which composes less than 25% of the total park area. One main and few secondary tourist distribution nodes were distinguished, as well as two types of local tourist villages. The studied area is well accessible, has a developed educational offer, however, the proposals for handicapped tourists are limited.
Research and conclusion limitations. In the research, only one national park was examined, thus comparison with situations in other protected areas is advisable.
Practical implications. Findings may be useful while planning tourist infrastructure in other protected areas, especially those newly introduced.
Originality. In the work, a relatively new national park (established in 2000) was taken into account. It has not been examined more thoroughly in Polish scientifi c literature concerning tourism. Importance was attached to the zoning of the protected area.
Type of paper. The article presents the results of empirical research. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Szlaki turystyczne; Zagospodarowanie turystyczne; Parki narodowe

EN

Tourism; Tourist routes; Development of tourist facilities; National parks

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 43
• Strony: 9--43

Twórcy

autor

Krzysztof Kołodziejczyk

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Bajda-Gołębiewska M. (2011), Szlaki turystyczne na obszarach chronionych, "Economy and Management", 1, s. 57-69.
• Černohous A. (2012), Czech-Saxon Switzerland barrier-free, Obecně prospěšná společnost České Švýcarsko, Krásná Lípa. Českosaské Švýcarsko, Šluknovsko: turistická mapa 1:40 000 (2015), SHOCart, Vizovice.
• Czerwiński J. (2009), Dolny Śląsk: przewodnik, Wydawnictwo Kartografi czne Eko-Graf, Wrocław.
• Faracik R. (2008), Główne regiony turystyczne świata, [w:] Kurek W., red., Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 87-121.
• Juda J., Belisová N., Nagel R., Marková I., Vařilová Z. (2012), Průvodce naučnou stezkou "Okolím Pravčické brány", Správa NP České Švýcarsko, Krasná Lípa.
• Knapik R., Raj A., red. (2013), Przyroda Karkonoskiego Parku Narodowego, Karkonoski Park Narodowy, Jelenia Góra.
• Kołodziejczyk K. (2013), Szlaki turystyczne przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych - doświadczenia polskie i czeskie, próba stworzenia wzorca, [w:] Wiluś R., Wojciechowska J., red., Warsztaty z Geografi i Turyzmu, tom 3, Nowe - stare formy turystyki w przestrzeni, Instytut Geografi i Miast i Turyzmu, Wydział Nauk Geografi cznych Uniwersytetu Łódzkiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 287-306.
• Kołodziejczyk K. (2014), Oferta turystycznych linii autobusowych przewożących rowery w Republice Czeskiej, "Transport Miejski i Regionalny", 11/2014, s. 27-34.
• Kołodziejczyk K. (2015a), Wzorce zagospodarowania szlaków turystycznych w górach średnich na wybranych przykładach europejskich, Instytut Geografi i i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• Kołodziejczyk K. (2015b), Zagospodarowanie zorganizowanych punktów wejściowych na szlaki turystyczne, "Folia Turistica", 35, s. 83-114.
• Kołodziejczyk K. (2016), Jak to się robi w Republice Czeskiej? - trzy przykłady restauracji i turystycznego wykorzystania zabytkowych obiektów rezydencjonalnych, "Turystyka Kulturowa", nr 2/2016, s. 6-45.
• Kołodziejczyk K., Stasiak A., Śledzińska J., Włodarczyk B., Wysocki M., Zajadacz A. (2014), Dostępność szlaków turystycznych dla osób niepełnosprawnych, [w:] Stasiak A., Śledzińska J., Włodarczyk B., red., Szlaki turystyczne: od pomysłu do realizacji, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa - Łódź, s. 413-449.
• Kowalczyk A. (2009), Zagospodarowanie turystyczne obszarów chronionych (na przykładzie Afryki Południowej), "Prace i Studia Geografi czne", t. 42, s. 15-58.
• Kowalczyk A., Derek M. (2010), Zagospodarowanie turystyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kurek W. (2007), Górskie parki narodowe Europy (wybrane zagadnienia), [w:] Pociask-Karteczka J., Matuszyk A., Skawiński P., red., Stan i perspektywy rozwoju turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym, Studia i Monografi e, 46, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Tatrzański Park Narodowy, Kraków - Zakopane, s. 35-46.
• Podyjí a Vranovská přehrada. Soubor turistických map 1:50 000 (2007), TRASA - obchodní společnost Klubu českých turistů, Praha.
• Potocki J. (2004), Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX w. do II wojny światowej, Wydawnictwo Turystyczne "Plan", Jelenia Góra.
• Ptaszycka-Jackowska D., Baranowska-Janota M. (1989), Zasady korzystania z przyrodniczych obszarów chronionych, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.
• Region bez hranic. Města a obce Českosaského Švýcarska (b.r.w.), Krajský úřad Ústeckého kraje, Ústí nad Labem.
• Rothert M., Kacprzyk W. (2012), Turystyka rowerowa w Lasach Państwowych - stan obecny oraz wybrane dylematy i wstępne propozycje jej rozwoju, [w:] Turystyka rowerowa w zjednoczonej Europie, Polskie Towarzystwo Turystyczno- Krajoznawcze, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa, s. 65-82.
• Stasiak A. (2006), Produkt turystyczny - szlak, "Turystyka i Hotelarstwo", 10, s. 9-40.
• Stasiak A. (2007), Szlaki turystyczne - zagospodarowanie, atrakcja czy produkt turystyczny?, [w:] Kuleczka P., red., Szlaki turystyczne a przestrzeń turystyczna, Zarząd Główny PTTK, Warszawa, s. 45-53.
• Styperek J. (2002), Linearne systemy penetracji rekreacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Bogucki, Poznań.
• Szymański S. (2000), Strefowość funkcjonalna przestrzeni Tatr i ich otoczenia w użytkowaniu i zagospodarowaniu turystycznym, [w:] Czochański J.T., Borowiak D., red., Z badań geografi cznych w Tatrach Polskich. 25-lecie badań Uniwersytetu Gdańskiego (1974-1999), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 261-278.
• Vystoupil J., Šauer M. (2012), Geography of tourism of the Czech Republic, [w:] Wyrzykowski J., Widawski K., red., Geography of tourism of Cen tral and Eastern Europe countries, Institute of Geography and Regional Development, University of Wrocław, Wrocław, s. 103-139.
• Weaver T., Dale D. (1978), Trampling effects of hikers, motorcycles and horses in meadows and forests, "Journal of Applied Ecology", 15, s. 451-457.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.7810