Prawo do prywatności jednostki a proces karny

• Autorzy: Adrianna Siostrzonek-Sergiel

Warianty tytułu

Right to to an individual's privacy and a criminal trial

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Poniższy artykuł dotyczy problemu pogwałcenia prawa do prywatności, które może pojawić się w procesach karnych. Podkreślono, iż istnieje sprzeczność interesów - publicznego i prywatnego. Ten pierwszy przejawia się w utrzymaniu porządku publicznego, zapobieganiu przestępczości i karaniu przestępców, przy jednoczesnym zapewnieniu informacji publicznej dotyczącej postępów i wyników toczących się procesów karnych. Drugi rodzaj prawa - prawo prywatne, wyrażone jest w prawie do ochrony życia prywatnego i rodzinnego, honoru i dobrego imienia, a także w prawie do podejmowania decyzji dotyczących życia prywatnego. Konfrontacja tych dwóch interesów często prowadzi do zrzeczenia się jednego z nich, ponieważ w każdym kraju ustawodawstwo właściwie równoważące prywatny interes przed interesem publicznym musi zdecydować, czy i w jakim zakresie zapobiegać zakłócaniu prywatność osób. Rozważania należy zacząć od zdefiniowania "prawa do prywatności". Problemem badawczym podjętym w niniejszym badaniu była próba określenia "prawa do prywatności" wraz ze wskazaniem obszarów ryzyka. W tym celu autor odniósł się do prawa międzynarodowego. Różnorodność tego prawa nie nakłada konieczności omówienia prawa do prywatności oddzielnie dla każdego międzynarodowego systemu prawodawczego. W związku z tym, prawo do prywatności w systemie prawnym Narodów Zjednoczonych, Rady Europy, czy Unii Europejskiej zostało oddzielnie komentowane. W ten sposób lista elementów prawa do prywatności powinna być "skonfrontowana" z przepisami regulującymi postępowanie karne w celu uzyskania odpowiedź na pytanie, w jaki sposób poszczególne elementy prawa do prywatności mogą być naruszone w postępowaniu karnym i tym samym, który z tych obszarów wymaga szczególnych środków ochrony. Należy podkreślić, iż sposoby ochrony przeciwko pogwałceniu prawa do prywatności powinny wynikać z przepisów prawa oraz powinny być jasne i jednoznaczne. Jednostki, których prawo do prywatności zostało pogwałcone powinny wykorzystać wszelkie środki prawne w celu obrony przed tym pogwałceniem.(abstrakt oryginalny)

EN

The present article addresses the issue of infringement of the right to privacy that can occur in criminal proceedings. It is noted that there is a clash between two interests, public and pri- vate interest. This former manifests itself in the maintenance of public order, crime prevention and punishment of their perpetrators, whilst ensuring the public information on the progress and results of the ongoing criminal proceedings. The latter interest - private, is expressed in right to the protec- tion of private and family life, honor and good name and the right to make decisions about one's personal life. The confrontation of these two interests often leads to relinquishing one of them be- cause in each country the legislature properly balancingthe private interest against the public inter-est has to decide whether and to what extent prevent interference in the privacy of individuals. Thus, the direction and scope of concessions are problematic concessions. The starting point for the con- siderations in this regard must be defining the content of the "right to privacy". The research prob-lem which was approached in the present study was an attempt to fulfill the concept of "right to privacy" with individual designations indicating risk areas. To obtain a collection of such designates which are universal of naturę, the author referred to achievements of the international law. Heter- ogeneity of this law has imposed the need to discuss the right to privacy separately for each of the legislative centers of the international system. Therefore, the right to privacy in the legał system of the United Nations, the Council of Europę the European Union was separately discussed. In this way a list of elements of the right to privacy should be "confronted" with the rules governing criminal proceedings in order to subsequently obtain the answertothe question of howthe individual elements of the right to privacy may be violated in the criminal proceedings and thus, which of these areas requirespecial protection measures. It should be emphasizedthat measuresto protect against violations of the right to privacy should result from the act and should be elear and unambiguous. The morę the law providesfor such measures, the morę real the enforcement of rights and interests becomes. An entity whose personal rights were violated should use the maximum possible legał means of defense against such violation.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Ochrona prywatności; Konflikt interesów; Przestrzeń publiczna; Prawo prywatne międzynarodowe; Prawo do prywatności

EN

Law; Protection of privacy; Interests conflict; Public space; Private international law; Right to privacy

• Czasopismo: Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4(2)
• Strony: 7--29

Twórcy

autor

Adrianna Siostrzonek-Sergiel

• Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Bibliografia

• Barcz J., Koliński A., Jednolity Akt Europejski. Zagadnienia prawne i instytucjonalne, Warszawa 1991.
• Bisztyga A., Europejski system ochrony praw człowieka. Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, pod red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• de Burca G., The drafting of the European Union Charter of Fundamental Rights, European Law Review, 2001, nr 26 (2).
• Daranowski P., Międzynarodowa ochrona praw obywatelskich i politycznych in statu na- scendi - Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Łódź 1993.
• Drzewicka B., Nowy kierunek myślenia. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, [w:] Ochrona praw jednostki, pod red. Z. Brodeckiego, rozdział III, Warszawa 2004.
• Czapliński W., Zarys prawa europejskiego, Warszawa 2002.
• Gilas J., Refleksje na temat Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka jako wspólnego ideału do osiągnięcia, [w:] Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, materiały sesji zorganizowanej w Toruniu w dniu 24 października 1998 r., pod red. B. Gronowskiej, Toruń 1999.
• Hambura S., Muszyński M., Karta Praw Podstawowych z komentarzem, Bielsko-Biała 2001.
• Hofmański P., Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej znaczenie dla praw karnego materialnego, procesowego i wykonawczego, Białystok 1993.
• Hofmański, Prawo do poszanowania prywatności (art. 17 Paktu i art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) a rozwiązania polskiego prawa karnego materialnego i procesowego, [w:] Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, pod red. J. Skupińskiego, Warszawa 1995.
• Jasudowicz T., 'Nasza Europa' w odpowiedzi na zadanie 'wspólny standard do osiągnięcia'. W pięćdziesięciolecie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 r., [w:] Materiały Jubileuszowego Spotkania Colloquia Thorunensia, pod red. B. Gronowskiej, Toruń 1999.
• Jasudowicz T., Ochrona danych. Standardy europejskie. Zbiór materiałów, Toruń 1998.
• Jung H., Zasada jawności w postępowaniu karnym RFN, Przegląd Prawa Karnego 1988,1.14.
• Kański L., Prawo do prywatności, nienaruszalności mieszkania i tajemnicy korespondencji, [w:] Prawa człowieka. Model prawny, pod red. R. Wieruszewskiego, Warszawa 1991.
• Koper R., Jawność rozprawy głównej a ochrona prawa do prywatności w procesie karnym, Warszawa 2010.
• Kornobis-Romanowska D., Europejska Konwencja Praw Człowieka w systemie prawa Wspólnot Europejskich, Warszawa 2001.
• Kuźniar R., Prawa człowieka, prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2002.
• Lach A., Granice badań oskarżonego w celach dowodowych. Studium w świetle reguły nemo se ipsum accusare tenetur i prawa do prywatności, Toruń 2010.
• Malinowska I., Prawa człowieka i ich ochrona międzynarodowa, Warszawa 2004.
• Menkes J., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej a konstytucja Europy, Studia Europejskie 2001, nr 2.
• Michalska A., Katalog praw człowieka, [w:] Prawa człowieka a policja. Problemy teorii i praktyki, Legionowo 1994.
• Michalska A., Komitet Praw Człowieka, kompetencje, funkcjonowanie, orzecznictwo, Warszawa 1994.
• Michalska A., Podstawowe prawa człowieka w prawie wewnętrznym a pakty praw człowieka, Warszawa 1976.
• Mielnik Z., Prawo do prywatności. Zagadnienia wybrane, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1996, z. 2.
• Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 2000, 1.1.
• Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2005, Kraków 2006.
• Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka - przegląd orzecznictwa (kwiecień - czerwiec 2003 r.), Pal. 2003, nr 9-10.
• Nowicki M.A., Europejski Trybunał Praw Człowieka, Łódź 1999.
• Resich Z., Międzynarodowa ochrona praw człowieka, Warszawa 1981.
• Safjan M., Prawo do ochrony życia prywatnego, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, pod red. L. Wiśniewskiego, Warszawa 1997.
• Sakowicz A., Prywatność jako samoistne dobro prawne (perse), PiP 2006, z. 1, s. 27. Na temat pojęcia "prywatności" por. również J. Sobczak, Prawo do prywatności jako jedna z instytucjonalnych gwarancji konstytucyjnej zasady godności człowieka, Przegląd Politologiczny 2005, nr 1, s. 50.
• Sobczak J., Godność człowieka i prawo do prywatności w orzecznictwie TK, [w:] Nowa Konstytucja czy nowe państwo? Państwo, bezpieczeństwo, gospodarka, pod red. A.J. Madery, T. Ślęzaka, Kraków 2005.
• Sobczak J., Prawo do prywatności a wolność słowa i druku, [w:] Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Raport wstępny, pod red. K. Działochy, Warszawa 2004.
• Sut P., Ochrona prywatności a bezpieczeństwo jednostki, Gdańskie Studia Prawnicze 2002, t. IX.
• Symonides J., Międzynarodowa ochrona praw człowieka, Warszawa 1977.
• Szejna A., Kosicki A., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej i jej znaczenie dla Polski i Europy, wersja elektroniczna http://www.kartaprawpodstawowych.org.pl/karta_praw_srodki_ broszura. pdf, data ost. spr. 11.10.2008 r.
• Wawrzyniak J., Prawo do prywatności. Zarys problematyki, Warszawa 1994.
• Whitman J.Q., The Two Western Cultures of Privacy: Dignity Versus Liberty, The Yale Law Journal 2004, vol. 113, nr 6.
• Wieruszewski R., Reforma systemu ochrony praw człowieka ONZ - Rada Praw Człowieka, Biuletyn PISM 2005, nr 94.
• Wildhaber L., Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego - najnowsze orzecznictwo dotyczące art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Część I, Pal. 1996, nr 1-2.
• Wildhaber L., Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego - najnowsze orzecznictwo dotyczące art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Część II, Pal. 1996, nr 3-4.
• Zgryzek K., Konflikt interesów publicznego i prywatnego a publiczność rozprawy w procesie karnym, "Przegląd Prawa Karnego" 1991, nr 17.