Surowce strategiczne w systemie bezpieczeństwa ekonomicznego kraju

• Autorzy: Aleksander Szlachta , Andrzej Bujak

Warianty tytułu

Strategic Raw Materials in the Country's Economic Security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wysokie tempo rozwoju gospodarczego oraz bezpieczeństwa narodowego jakiegokolwiek kraju bez dostępu do potrzebnych gospodarce surowców jest niemożliwe. Pojęcie bezpieczeństwa ekonomicznego odnosi się do czynników stanowiących ekonomiczne podstawy funkcjonowania gospodarki państwa. W celu utrzymania niezakłóconego rozwoju gospodarki państwo tworzy rezerwy rzeczowe. Wyodrębnia więc określoną potrzebami część zasobów materialnych, którą gromadzi z przeznaczeniem dla realizacji szczególnych celów. W sytuacji szybko zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej, zarówno w kraju, jak i na świecie, rezerwy strategiczne nabierają szczególnego znaczenia. Stanowią bowiem jeden z najważniejszych elementów bezpieczeństwa państwa. Zestaw strategicznych dla gospodarki surowców nie jest stały i ulega zmianom, w zależności od przyjętego modelu rozwoju, jak również od stopnia ich dostępności i potrzeb systemu obronnego. W światowej polityce gospodarczej w ostatnich latach często jako broń stosuje się rozgrywkę surowcami, a więc niemilitarne uderzenie osłabiające gospodarkę przeciwnika. Celem artykułu jest pokazanie kluczowej roli surowców strategicznych dla zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, w tym i bezpieczeństwa ekonomicznego, a więc niezakłóconego rozwoju gospodarki kraju.(abstrakt oryginalny)

EN

Without the access to the raw materials, high rate of economic development and national security of any country is impossible. The concept of economic security relates to the factors which constitute the economic base of the country. In order to maintain the unperturbed development of the economy, the state creates reserves. It identifies part of available resources, based on needs, and stores them with intention to fulfill specific purposes. In the situation where economic environment is rapidly changing, both domestically and internationally, strategic reserves take on a special significance. They are in fact one of the most important elements of national security. A set of resources of strategic importance for the economy is not constant and is evolving, depending on the adopted model of development as well as their degree of availability and the needs of the defense system. In the world economic policy in recent years, raw materials are often used as a weapon, instead of a military blow, as the as a means of weakening opponent's economy. The aim of the article is to show the key role of strategic raw materials to ensure national and economic security and thus undisturbed development of the economy of the country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo narodowe; Bezpieczeństwo ekonomiczne; Rezerwy; Surowce

EN

National security; Economic safety; Reserves; Raw materials

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 28, t. 1
• Strony: 120--129

Twórcy

autor

Aleksander Szlachta

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

autor

Andrzej Bujak

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Bibliografia

• 1. Balcerowicz B. (oprac.) (2001), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa.
• 2. Bolkowska Z., Skowronek C. (1997), Rezerwy państwowe. Funkcje, organizacja, ekonomika, WSBiA, Warszawa.
• 3. Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1965.
• 4. Dworecki S. (1996), Od konfliktu do wojny, BUWiK, Warszawa.
• 5. Galos K., Nieć M., Radwanek-Bąk B., Smakowski T., Szmałek K. (2012), Bezpieczeństwo surowcowe Polski w Unii Europejskiej i na świecie, "Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego", nr 452, s. 43-52.
• 6. Huzarski M. (2009), Zmienne podstawy bezpieczeństwa i obronności państwa, AON, Warszawa.
• 7. Koziej S. (2011), Bezpieczeństwo: istota, podstawowe kategorie i historyczna ewolucja, "Bezpieczeństwo Narodowe" II, nr 18, s. 19-39.
• 8. Księżopolski K.M. (2011), Bezpieczeństwo ekonomiczne, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• 9. Mała encyklopedia ekonomiczna, PWE, Warszawa 1974.
• 10. MON (1970), Mała encyklopedia wojskowa, t. 2, Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa.
• 11. Płaczek J. (red.) (1999), Gospodarka wybranymi zasobami naturalnymi w Polsce a bezpieczeństwo ekonomiczne, kryptonim "Zasoby", AON, Warszawa.
• 12. Smakowski T.J. (2011), Surowce mineralne - krytyczne czy deficytowe dla gospodarki UE i Polski, "Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii Polskiej Akademii Nauk", nr 81, s. 59-68.
• 13. Stankiewicz W. (1981), Ekonomika wojenna, Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa.
• 14. Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz.U. 2010 nr 229 poz. 1496, z późn. zm.).
• 15. Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz. 1806, 1897, 1812, 1814).
• 16. Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych, gazu ziemnego oraz postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 532).
• 17. Wojciechowski H. (1995), Surowce, [w:] Pomykało W. (red.), Encyklopedia biznesu, t. 2, Fundacja Innowacja, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.17512/znpcz.2017.4.1.10