Wpływ rewolucji informacyjnej na stosunki społeczne w Polsce w następnych dekadach XXI wieku

• Autorzy: Andrzej P. Wierzbicki

Warianty tytułu

The Influence of Information Revolution on Social Relations in Poland in the Next Decades of the 21st Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ten podejmuje próbę prognozy narastającego wpływu rewolucji informacyjnej na stosunki społeczne - ogólnie na świecie, ale zwłaszcza w Polsce - w następnych dekadach XXI wieku, opartą na analizie megatrendów rewolucji informacyjnej oraz megatrendów pochodnych, wynikających z powiązania tych pierwszych z podstawowymi relacjami społeczno-ekonomicznymi. Analiza ta wskazuje, że podstawowym problemem społecznym nadchodzących dekad będzie kwestia szybkości dostosowania się ludzi i krajów do wyzwań społeczeństwa ograniczonej pracy - czyli sytuacji, w której tylko mała część społeczeństwa będzie miała trwałe zatrudnienie, a większa część społeczeństwa takiej pracy nie znajdzie, gdyż większość prac produkcyjnych i usługowych będzie zastąpiona przez ich automatyzację i komputeryzację. Dotychczasowe mechanizmy kapitalizmu - zwłaszcza mechanizm zastępowania pracy kapitałem, czyli maszynami i technikami za ten kapitał zakupionymi - w połączeniu z megatrendami zmiany zawodów oraz informatyzacji przyspieszają szybkość przekształcenia w kierunku społeczeństwa ograniczonej pracy, i niezbędna jest ich modyfikacja, ograniczająca tę szybkość. W przeciwnym wypadku szybkość ta wywoła ogromne napięcia społeczne, grożące sytuacją rewolucyjną lub wojną światową. Polityka prawicowa nie zapobiegnie skutecznie takim napięciom; niezbędne jest więc sformułowanie nowej, demokratycznej polityki lewicowej, wolnej od neoliberalnych zniekształceń. Artykuł ten proponuje zatem zarys programowy takiej polityki. (abstrakt oryginalny)

EN

This article attempts to forecast the growing impact of the information revolution on social relations - generally in the world but especially in Poland - in the next decades of the 21st century. It is based on an analysis of the megatrends of the information revolution and of the megatrends derived from linking the former to the underlying socioeconomic relations. This analysis indicates that the fundamental social problem of the coming decades will be the question of the speed of adaptation of people and countries to the challenges of a limited work society - a situation in which only a small part of the population will have permanent employment and most of the society of such work will not find it. Manufacturing and services will be mostly replaced by their automation and computerization. So far, the mechanisms of capitalism - especially the mechanism of substituting capital, i.e. machines and techniques for the purchased capital - combined with the megatrends of changing professions and computerization, accelerate the transition towards a society of reduced work, and need to modify them, limiting this speed. Otherwise, this speed will cause tremendous social tensions, even the revolution or world war. Right-wing policy will not effectively prevent such tensions. It is therefore necessary to formulate a new, democratic leftist policy, free from neo-liberal distortions. This article proposes a programmatic outline of such a policy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzyludzkie; Rozwój technologii informacyjnej; Technologie cyfrowe; Praca; Kapitał

EN

Interpersonal relationship; Information technology development; Digital technologies; Labour; Capital

• Czasopismo: Przyszłość. Świat-Europa-Polska
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1 Miscellanea
• Strony: 11--25

Twórcy

autor

Andrzej P. Wierzbicki

• Instytut Łączności, PIB

Bibliografia

• Baran P. (1960). Reliable Digital Communications Systems Using Unreliable Network Repeater Nodes. RAND Corporation papers, document P-995. http://www.rand.org/pubs/papers/P1995.html. Retrieved March 29, 2011.
• Bard A., Söderqvist J. (2006) Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Brynjolfsson E., A. McAffee (2014) The Second Machine Age: Work, Progress and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies. W.W. Norton & Co, New York.
• Łukasiewicz J. (1911) O wartościach logicznych. Ruch Filozoficzny I: 50-59.
• Morris J. (2010) Why the West Rules - For Now. The Patterns of History, And What They Reveal About Future. Farrar, Straus and Giroux, New York.
• Pawlak Z. (1991) Rough sets - theoretical aspects of reasoning about data. Kluwer, Dordrecht.
• Piketty Th. (2014) Capital in XXI Century. Harvard University Press, Cambridge Mass.
• Rawls J. (1971) A Theory of Justice. Belknap Press, Cambridge, Mass.
• Rifkin J. (1995) The End of Work: The Decline of the Global Labor Force and the Dawn of the Post-Market Era. Putnam Publishing Group.
• Rifkin J. (2014) The Zero Marginal Cost Society: The Internet of Things, the Collaborative Commons and the Eclipse of Capitalism. Palgrave Macmillan Trade, New York.
• Standing G. (2011) The Precariat. The New Dangerous Class. Bloomsbury Academic, London, New York.
• Stiglitz J. (2012) The Price of Inequality: How Today's Divided Society Endangers Our Future. Norton & Co, New York.
• Suchodolski B. (1984) Praca i samorealizacja, w Ewolucje polskiego systemu pracy, Ossolineum, Wrocław.
• Toffler A. (1980) The Third Wave. William Morrow, New York.
• The Economist (2017) How to survive in the age of automation. January 14, 2017.
• Wierzbicki A.P. (2000) Megatrends of Information Society and the Emergence of Knowledge Science. In Proceedings of the International Conference on Virtual Environments for Advanced Modelling, JAIST, Tatsunokuchi.
• Wierzbicki A.P. (2011) Technen: Elementy Niedawnej Historii Technik Informacyjnych i Wnioski Naukoznawcze. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" oraz Instytut Łączności (PIB), Warszawa.
• Wierzbicki A.P. (2015) Przyszłość pracy w społeczeństwie informacyjnym. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN oraz Instytut Łączności, Państwowy Instytut Badawczy. Dom Wydawniczy Elipsa.