Konstytucja jako źródło obowiązków państwa w stosunku do obywatela

• Autorzy: Monika Florczak-Wątor

Warianty tytułu

Constitution as a Source of Responsibility of the State towards the Citizen

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konstytucja jest źródłem obowiązków państwa w stosunku do jednostki. Można wyróżnić obowiązki negatywne państwa, które polegają na nienaruszaniu praw jednostki, oraz obowiązki pozytywne, które wymagają od państwa działania, w tym również ochrony praw jednostki. Normy konstytucyjne statuujące te pierwsze obowiązki przynależą do kategorii reguł, a te drugie - do kategorii zasad. Państwo ma nie tylko obowiązek ochrony praw i wolności jednostki, lecz także obowiązek ich ograniczania wtedy, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, bądź też wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą jednak naruszać istoty wolności i praw. Kolizja obowiązków państwa jest pochodną kolizji praw jednostki. Z tego powodu rozstrzyganie obu tych kolizji powinno być postrzegane jako jeden całościowy mechanizm ochrony praw jednostki. (abstrakt oryginalny)

EN

A Constitution is the source of State obligations in relation to an individual. One may distinguish negative obligations of the State that are the obligations not to breach individual rights, and positive obligations that are the obligations put on the State to act, which also includes protection of individual rights. Constitutional norms setting out the negative obligations belong to the category of rules, while constitutional norms creating the positive ones belong to the category of principles. The State is not only obliged to protect individual rights and freedoms, but is also obliged to limit these rights if necessary in a democratic state, in order to protect the State's security or public order, or to protect the natural environment, health or public morals, or the freedoms and rights of other persons. However, such limitations shall not violate the essence of freedoms and rights. The collision of State obligations is the collision of the derivative of the collision of individual rights. Therefore adjudicating of both collisions should be perceived as the complete mechanism of the protection of individual rights. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Państwo; Relacje państwo-obywatel; Konstytucja; Prawo konstytucyjne; Ochrona praw człowieka; Prawa obywatelskie

EN

State; State-citizen relations; Constitution; Constitutional law; Human rights protection; Civil Rights

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej
• Strony: 119--131

Twórcy

autor

Monika Florczak-Wątor

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• A. Barak, Proportionality. Constitutional Rights and heir Limitations, Cambridge 2012.
• A.R. Mowbray, The Development of Positive Obligations under the European Convention on Human Rights by the European Court of Human Rights, Oxford-Portland, Oregon, 2004.
• B. Cali, Balancing Human Rights? Methodological Problems with Weights, Scales and Proportions, "Human Rights Quarterly" 2007, nr 29.
• Ch. Tomuschat, Human rights: tensions between negative and positive duties of states, "Austrian Review of International and European Law" 14(1), 2013.
• D. Xenos, The Positive Obligations of the State under the European Convention of Human Rights, New York 2012.
• E.H. Morawska, Zobowiązania pozytywne państw-stron Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Warszawa 2016.
• J. Schwabe, Probleme der Grundrechtesdogmatic, Hamburg 1997.
• K. Wojtyczek, Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2013.
• L. Bosek, Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne, Warszawa 2012.
• L. Lavrysen, Human Rights in a Positive State. Rethinking the Relationship between Positive and Negative Obligations under the European Convention on Human Rights, Cambridge-Antwerp-Portland 2016.
• M. Florczak-Wątor, Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014.
• M. Florczak-Wątor, Możliwości kontrolowania przez Trybunał Konstytucyjny swobody ustawodawcy w zakresie realizacji norm programowych, "Przegląd Sejmowy" 2009, nr 4.
• M. Florczak-Wątor, Pozytywne obowiązki państwa w zakresie ochrony praw konwencyjnych jednostki, "Przegląd Naukowy Disputatio" 11, 2010.
• M. Klatt, M. Meister, The Constitutional Structure of Proportionality, Oxford 2012.
• P. Sarnecki, Normy programowe w Konstytucji i odpowiadające im wolności obywatelskie, w: L. Garlicki, A. Szmyt (red.), Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, Warszawa 2003.
• P. Tuleja, Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.
• R. Alexy, Balancing, constitutional review, and representation, "International Journal of Constitutional Law" 3, 2005.
• R. Alexy, Rights and liberties as concepts, w: M. Rosenfeld, A. Sajó (eds.), The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, Oxford 2013.
• R. Alexy, Theorie der Grundrechte, Baden-Baden 1985.
• S. Wronkowska, M. Zieliński, Z. Ziembiński, Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
• T. Gizbert-Studnicki, A. Grabowski, Normy programowe w konstytucji, w: J. Trzciński (red.), Charakter i struktura norm Konstytucji, Warszawa 1997.
• T. Gizbert-Studnicki, Zasady i reguły prawne, "Państwo i Prawo" 1988, z. 3.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.11