(Nie)widzialność osób transpłciowych w Polsce

• Autorzy: Mateusz Król

Warianty tytułu

The (In)visibility of Transgender People in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu, opisującego realia z perspektywy marginesów heteroi cisnormatywności, jest ukazanie sytuacji osób transpłciowych i niebinarnych w Polsce na tle innych krajów. Poprzez analizę językowych, prawnych, społecznych i kulturowych aspektów omawiana jest kwestia widzialności osób transpłciowych, która postrzegana jest jako narzędzie do walki o poprawę sytuacji płciowych odmieńców. (abstrakt oryginalny)

EN

The chapter aims to unveil the situation of transgender and non-binary people in Poland while describing social realities from the perspective of the hetero- and cisnormativity margins. The issue of transgender visibility is framed in an analysis of linguistic, legal, social and cultural aspects of transgender lives. Visibility is perceived as a primary tool in the strife for transgender people's rights and for the improvement of their living conditions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Płeć; Seksualność; Socjologia; Transpłciowość

EN

Gender; Sexuality; Sociology; Transgender

• Czasopismo: Chorzowskie Studia Polityczne
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 14 Gender w naukach społecznych - poszukiwania
• Strony: 163--180

Twórcy

autor

Mateusz Król

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Baer M., Lizurej M. (red.), 2007, Z odmiennej perspektywy. Studia queer w Polsce, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
• Basiuk T., 2000, Queerowanie po polsku, w: Furia Pierwsza, t. 7: 16-21.
• Basiuk T., Ferens D., Sikora T. (red.), 2002, Odmiany odmieńca: mniejszościowe orientacje seksualne w perspektywie gender/A Queer Mixture Gender Perspectives on Minority Sexual Identities, Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
• Basiuk T., Ferens D., Sikora T. (red.), 2006, Parametry pożądania. Kultura odmieńców wobec homofobii, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• bell hooks, 2013, Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum, tłum. E. Majewska, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Benavides O.H., 2002, The Representation of Guayaquil's Sexual Past: Historicizing the Enchaquirados, w: Journal of Latin American Anthropology, Vol. 7(1): 68-103.
• Bergman S.B., 2006, Butch is a Noun, Vancouver: Arsenal Pulp Press.
• Bond J.V., 2011, Tango. My Childhood, Backwards and in High Heels, New York: Feminist Press.
• Bornstein K., 1995, Gender Outlaw. On Men, Women, and the Rest of Us, New York: Vintage Books.
• Bornstein K., Bergman S.B. (red.), 2010, Gender Outlaws. The Next Generation, Berkley: Seal Press.
• Butler J., 1990/2010, Gender Trouble. Feminism and the Subversion of Identity, London - New York: Routledge.
• Conrad R. (red.), 2014, Against Equality. Queer Revolution Not Mere Inclusion, Edinburgh - Oakland - Baltimore: AK Press.
• Dąbrowski M., Pruszczyński R. (red.), 2007, Lektury inności. Antologia, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Doty A., 1997, Making Things Perfectly Queer. Interpreting Mass Culture, Minneapolis - London: University of Minnesota Press.
• Dyer R., 2005, The Culture of Queers, London - New York: Routledge.
• Dynarski W. , 2016a, Trzy opcje to za mało. Różnorodność transpłciowych tożsamości w badaniach społecznych, w: U. Kluczyńska, W. Dynarski, A. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 21-37.
• Dynarski W., 2016b, Kiedy binaryzm zawodzi - matczyne tranzycje, rodzący mężczyźni a homonormatywność polityki równościowej, w: U. Kluczyńska, W. Dynarski, A. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 71-78.
• Dynarski W., 2016c, W stronę transpłciowej reprezentacji. Społeczeństwo obywatelskie a interesy osób płciowo nienormatywnych, w: U. Kluczyńska, W. Dynarski, A. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 133-145.
• Ekins R., King D., 2006, Transgender Phenomenon, London: Sage Publishing.
• Ellis H., 1897, Sexual Inversion, https://archive.org/details/sexualinversion00elligoog [dostęp: 12.09.2017].
• Foucault M., 1975, Surveiller et punir. Naissance de la prison, Paris: Gallimard.
• Foucault M., 2010, Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria.
• Halberstam J.J., 2011, The Queer Art of Failure, Durham - London: Duke University Press.
• Halberstam J.J., 2012, Gaga Feminism. Sex, Gender, and the End of Normal, Boston: Beacon Press
• http://codziennikfeministyczny.pl/trans-fuzja-oswiadczenie-okazji-dnia-osob-transplciowych [dostęp: 12.09.2017].
• http://dynarski.info [dostęp:15.08.2017].
• http://m.france24.com/en/20170908-focus-prostitution-france-transsexuals-bois-boulogne-violence-attacks-murder-sex-workers [dostęp: 12.09.2017].
• http://themlit.com [dostęp: 13.08.2017].
• http://transfuzja.org/pl/artykuly/ustawa_o_uzgodnieniu_plci.htm [dostęp: 12.09.2017].
• http://web.mit.edu/trans/GenderNeutralPronouns.pdf [dostęp: 19.08.2017].
• https://uwm.edu/lgbtrc/support/gender-pronouns [dostęp: 19.08.2017].
• Jarrín A., 2016, Untranslatable Subjects: Travesti Acces to Public Health Care in Brasil, w: D. Gramling, A. Dutta (red.), Translating Transgender. Transgender Studies Quarterly, Vol. 3, Issue 3-4, 357-375.
• Kaliściak T., 2011, Katastrofy odmieńców, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kaliściak T., 2017, Płeć pantofla, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
• Kimmel M.S., Hearn J., Connell R.W. (red.), 2005, Handbook of Studies on Men and Masculinities, SAGE Publications, London - New Delhi, Thousand Oaks.
• Kluczyńska U., 2016, Medykalizacja męskiej seksualności, w: Kluczyńska U., Dynarski W., Kłonkowska A.M. (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 79-108.
• Kluczyńska U., Dynarski W., Kłonkowska A. (red.), 2016, Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Kłonkowska A.M., 2016, (Trans)mężczyźni, (trans)kobiety i seksualność. O społecznym konstruowaniu seksualności w odniesieniu do osób transpłciowych, w: U. Kluczyńska, W. Dynarski, A. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 109-132.
• Kłonkowska A.M., Dynarski W., 2016, Gender i inne kłopotliwe terminy. Czyli jak mówić o różnorodności i (nie)normatywności płciowej i seksualnej?, w: U. Kluczyńska, W. Dynarski, A. Kłonkowska (red.), Poza schematem. Społeczny konstrukt płci i seksualności, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 11-20.
• Kłosowska M., Drozdowski M., Stasińska A. (red.), 2012, Strategie queer od teorii do praktyki, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Kochanowski J., 2004, Fantazmat zróżNICowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Kraft-Ebinga R.F. von, 1886, Psychopathia Sexualis, Philadelphia - London: The F.A. Davis Publishers.
• Król M., 2010, Tureckie zmagania z prawami człowieka, w: R. Jankowska (red.), Turecka droga do Unii Europejskiej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 173-180.
• Król M., 2016, Nieheteronormatywność w literaturze dziecięcej, w: A. Ungeheuer-Gołąb, U. Kopeć, Literatura i inne sztuki w przestrzeni edukacyjnej dziecka, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 73-80.
• Kochanowski J., 2013, Socjologia seksualności - marginesy, Warszawa: Wydawnictw Naukowe PWN.
• Lis B., 2015, Gejowskie (nie)męskości. Normy płciowe a strategie tożsamościowe gejów, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
• Malinowska A., Marcela M., 2010, The Queer of Pop. Chwast w ogrodzie (pop)kultury, Opcje, t. 2: 44-51.
• Mizielińska J., 2006, Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Pons Rabasa A., 2016, From Representation to Corposubjectivation: The Configuration of Transgender in Mexico Cit, w: D. Gramling, A. Dutta (red.), Translating Transgender, Transgender Studies Quarterly, Vol. 3, Issue 3-4, 388-411.
• Roy J., 2016, Translating Hijra into Transgender: Performance and Pehchan in India's Trans-Hijra Communities, w: D. Gramling, A. Dutta (red.), Translating Transgender, Transgender Studies Quarterly, Vol. 3, Issue 3-4, 412-432.
• Śmieja W., 2010, Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej "literaturze homoseksualnej", Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Śmieja W., 2015, Homoseksualność i polska nowoczesność. Szkice o teorii, historii i literaturze, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy podpisany w Rzymie dnia 29 października 2004 r., 2004, Warszawa: Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
• Wittig M., 2007, La Pensée Straight, Paris: Éditions Amsterdam.
• www.americandialect.org/2015-word-of-the-year-is-singular-they [dostęp: 13.08.2017].
• www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icd10tomi_56a8f5a554a18.pdf [dostęp: 19.08.2017].
• www.glaad.org/blog/2016-was-deadliest-year-record-transgender-people [dostęp: 13.09.2017].
• www.independent.co.uk/news/uk/home-news/gender-neutral-honorific-mx-to-be-included-in-the-oxford-english-dictionary-alongside-"mr-ms-and-mrs-10222287.html [dostęp: 13.08.2017].
• www.independent.co.uk/news/uk/home-news/oxford-city-council-praised-for-introducing-gender-neutral-mx-title-on-paperwork-a7194046.html [dostęp: 13.08.2017].
• www.independent.co.uk/student/news/oxford-university-students-gender-neutral-pronouns-peter-tatchell-student-union-ze-xe-a7470196.html [dostęp: 19.08.2017].
• www.merriam-webster.com/dictionary/they [dostęp: 25.08.2017].
• www.ohchr.org/EN/Issues/SexualOrientationGender/Pages/VititMuntarbhorn.aspx [dostęp: 13.08.2017].
• www.rfsl.se/en [dostęp: 13.08.2017].
• www.theguardian.com/world/2015/mar/24/sweden-adds-gender-neutral-pronoun-to-dictionary [dostęp: 13.08.2017].
• www.thepulpzine.com/the-trans-asterisk-and-why-we-need-to-stop-using-it [dostęp: 16.08. 2017].