Wypadki i interwencje ratownicze w okresie wakacyjnym na obszarze Tatr Polskich - analiza za rok 2014 i 2015

• Autorzy: Marta Gawlas

Warianty tytułu

Accidents and Rescue Interventions During the Holiday Season in the Polish Tatra Mountains - Analysis For 2014 and 2015

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Analiza wypadków mających miejsce na obszarze Tatr polskich w okresie wakacyjnym w latach 2014-2015 pod względem ich przestrzennego rozmieszczenia oraz próba wskazania obiektywnych i subiektywnych przyczyn, które mogły przyczynić się do powstania nieszczęśliwego zdarzenia.
Metoda. Metodą zastosowaną w badaniu była analiza danych pochodzących z kronik wypadków z okresu wakacyjnego 1.07-31.08.2014 r. oraz 1.07-31.08.2015 r., które udostępnione zostały na oficjalnej stronie internetowej Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. .
Wyniki. Wypadki występują zarówno w mezoregionie Tatry Wysokie, jak i Tatry Zachodnie. Największą liczbę nieszczęśliwych zdarzeń w Tatrach Wysokich notuje się w piętrze alpejskim, a w Tatrach Zachodnich - w reglu górnym. W Tatrach Wysokich największy wpływ na wystąpienie wypadku mają czynniki obiektywne wchodzące w skład kategorii o nazwie biotyczna, natomiast w Tatrach Zachodnich - litologiczno-morfologicznej i meteorologiczno-klimatycznej. .
Ograniczenia badań i wnioskowania. Badania empiryczne dotyczą wyłącznie analizy wypadków i interwencji ratowniczych mających miejsce na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz uwzględniają wszystkie typy aktywności turystycznej, które były podejmowane przez turystów przed wystąpieniem nieszczęśliwego zdarzenia. .
Implikacja praktyczne. Badanie pokazujące wpływ zarówno działalności górskiej. człowieka, jak i środowiska tatrzańskiego na wystąpienie wypadku. .
Oryginalność. Zaprezentowane wyniki badań mogą posłużyć do wyznaczenia stref potencjalnych zagrożeń, o których będą informowani turyści wybierający się na tatrzańskie szlaki w okresie wakacyjnym. .
Rodzaj pracy. Artykuł prezentujący wyniki badań empirycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. Analysis of mountain accidents in the Polish Tatra Mountains during the holiday season 2014-2015, their spatial distribution and indication of objective (natural) and subjective (human) reasons.
Method. Analysis of mountain accident chronicles from the 1.07-31.08.2014 holiday season, available on the offi cial website of the Tatra Volunteer Rescue Service.
Findings. Mountain accidents happened in the High Tatras and in the Western Tatras. Most mountain accidents in the High Tatras occurred on the alpine species, and in the West Tatras - on the forest species. The greatest impact on the occurrence of mountain accidents in the High Tatras was biotic - an objective factor, and in the Western Tatras - lithological-morphological and meteorological-climatic.
Research and conclusion limitations. Empirical studies concern the analysis of mountain accidents in the Tatra National Park and all types of tourist activities undertaken before a mountain accident.
Practical implications. The study presents the impact of man and the mountain environment on mountain accidents.
Originality. The presented results may help to determine environmental risk zones, tourists will be informed about them before going on the Tatra trails during the holiday season.
Type of paper. An article presenting the results of empirical research.
Key words: Tatra Mountains, mountain accidents, holidays, natural hazards, human dangers, mountain rescue intervention, Tatra Voluntary Rescue Service, Tatra National Park. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Rekreacja; Bezpieczeństwo; Wyniki badań

EN

Tourism; Recreation; Security; Research results

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 45
• Strony: 31--48

Twórcy

autor

Marta Gawlas

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Balon J., Krąż E. (2012), Wpływ warunków naturalnych na występowanie wypadków w Polskich Tatrach, [w:] Balon J., red., Prace geograficzne, Wydawnictwo IGiGP UJ, Kraków, s. 97-109.
• Buchwał A., Rogowski M. (2007), Wpływ ruchu turystycznego na środowisko geograficzne Tatr w świetle badań ankietowych, [w:] Pociask-Karteczka J., Matuszyk A., Skawiński P., red., Stan i perspektywy rozwoju turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym, Studia i Monografi e AWF, Wydawnictwo AWF-TPN, Kraków-Zakopane, s. 309-319.
• Chabowski S. (2014) Aktywność turystyczna a zagrożenie środowiska na terenach górskich parków narodowych w Polsce, [w:] Zarzycki P. red., Wybrane aspekty górskiej aktywności ruchowej w Polsce i na świecie, Studia i Monografie AWF we Wrocławiu, Wydawnictwo AWF, Wrocław, s. 276-283.
• Czochański J. (2007), Tatrzański Park Narodowy w terytorialnym systemie rekreacyjnym, [w:] Pociask-Karteczka J., Matuszyk A., Skawiński P. red., Stan i perspektywy rozwoju turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym, Studia i Monografie AWF, Wydawnictwo AWF-TPN, Kraków-Zakopane, s. 56-59.
• Dmytrowski P., Kicińska-Świderska (2006) Śladami górnictwa i hutnictwa w dolinach tatrzańskich - Kościeliskiej i Chochołowskiej, "Geoturystyka", nr 6, s. 41-48.
• Gawlas M. (2017), Wypadkowość w Tatrach jako czynniki mające wpływ na ruch turystyczny - analiza za rok 2016, [w:] Kwiek J., Sobczuk J., Kurek A., Nocoń M. red., "Zeszyty Naukowe" - Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej, tom 11, Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, Sucha Beskidzka, s. 17-34.
• Gawlas M. (2016) Stan wiedzy turystów na temat bezpieczeństwa podczas podejmowania zimowej pieszej turystyki górskiej w Tatrach Polskich, "Turystyka i Rekreacja", tom 13 (2), s. 21-28.
• Graydon D., Hanson T. (2014), Góry - Wolność i Przygoda. Od trekkingu do alpinizmu. Wydawnictwo Galaktyka, Łódź.
• Hibner J. (2014), Monitoring ruchu turystycznego w rejonie Kasprowego Wierchu - metody i problemy badawcze, [w:] Krąż P., red., Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii, Wydawnictwo IGiGP UJ, Kraków, s. 33-47.
• Kaganek K., Skwarczyński K. (2013), Wypadkowość i akcje ratownicze w Tatrach Polskich w latach 2006-2011, "Securitologia", nr 2, s. 7-17.
• Kopeć M., Dziwisz S. (2014), Bezpieczeństwo turystyki i rekreacji w górach, "Kontrola Państwowa", nr 5, s. 55-65.
• Krąż P., Krąż E. (2013a), Ocena bodźcowości środowiska przyrodniczego jako narzędzie do organizacji ruchu turystycznego na obszarze Tatr, [w:] Pilarski M., Wiskulski T., red., Współczesne zagadnienia, problemy i wyzwania w badaniach geograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 135-143.
• Krąż P., Krąż E. (2013b), Wypadki w okresie wakacji letnich w Tatrach Polskich (dekada 2001-2010), [w:] Krąż P., Hibner J., Balon J., red., Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii, Wydawnictwo IGiGP UJ, Kraków, s. 111-120.
• Marasek A. (2007), Działalność ratownicza Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w latach 2003-2006, [w:] Pociask-Karteczka J., Matuszyk A., Skawiński P., red., Stan i perspektywy rozwoju turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym, Studia i Monografie, Wydawnictwo AWF-TPN, Kraków-Zakopane, s. 103-110.
• Mokras-Grabowska J. (2016), Turystyka piesza górska w Tatrzańskim Parku Narodowym, "Turyzm", nr 26 (1), s. 73-81.
• Pociask-Karteczka J., Baścik M., Czubernat S. (2007), Ruch turystyczny w Tatrzańskim Parku Narodowym w latach 1993-2005, [w:] Kurek W., Mika M., red., Studia nad turystyką. Tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze, Wydawnictwo IGiGP UJ, Kraków, s. 271-279.
• Simińska J., Przybylska S., Świątkowska A., Domarecka I., Miszewski W., Nowacka K., Hagner W. (2016), Służby ratunkowe w Tatrach, "Journal of Education, Health and Sport", Vol 6, s. 404-411.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.0497