Owady jadalne jako źródło składników odżywczych w żywieniu człowieka

• Autorzy: Joanna Bartkowicz

Warianty tytułu

Edible Insects as a Source of Nutrients the Human Nutrition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest analiza stanu wiedzy na temat zawartości składników odżywczych owadów jadalnych oraz wykorzystania do spożycia przez człowieka Zachodu. W artykule wykorzystano najnowsze doniesienia publikowane w czasopismach naukowych na świecie. W pracy przedstawiono zawartości składników odżywczych (białek, tłuszczów, witamin, węglowodanów, składników mineralnych, błonnika) w analizowanych owadach jadalnych. Wyniki badań wskazują na ogromny ich potencjał. Dla wielu ludzi na świecie są nie tylko podstawowym źródłem składników odżywczych, a z uwagi na swój smak traktowane są wręcz jako "rarytasy". Entomofagia (spożywanie owadów) praktykowana jest głównie w strefie klimatu subtropikalnego. Wiele owadów jadalnych pod względem zawartości białka, kwasów tłuszczowych, witamin oraz składników mineralnych przewyższają dotychczas znane nam produkty spożywcze i mogą stać się niekonwencjonalnym i alternatywnym źródłem pożywienia dla Europy. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is to analyze the state of knowledge about the nutrient content of edible insects and utilization for human consumption of the West. The article uses the latest reports published in scientific journals in the world. The paper presents the content of nutrients (proteins, lipids, vitamins, carbohydrates, minerals, fiber) in the analyzed edible insects. The results show a huge potential of edible insects. For many population of the world edible insects ate the primary source of nutrients and is not due to a lack of other food but because of the special taste and are treated almost as delights. Entomophagy (eating insects) is practiced mainly in the subtropical climate zone. In terms of protein, fatty acids, vitamins and minerals, edible insects surpass previously known to us foods and may become an unconventional and alternative source of food for Europe. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność; Żywienie człowieka; Rynek żywności; Produkty żywnościowe; Jakość żywności

EN

Food; Human nutrition; Food market; Food products; Food quality

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Społecznej w Ostrołęce
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 30
• Strony: 23--35

Twórcy

autor

Joanna Bartkowicz

• Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku

Bibliografia

• 1. Adesina A.J., Proximate and anti-nutritional composition of two common edible insects: yam beetle (Heteroligus meles) and palm weevil (Rhynchophorus phoenicis), "Elixir Food Science" 49, s. 9782-9786, 2012.
• 2. Alamu O.T., Amao A.O., Nwokedi C.I., Oke O.A., Lawa I.O., Diversity and nutritional status of edible insects in Nigeria: A review, "International Journal of Biodiversity and Conservation", 5(4), s. 215-222, 2013.
• 3. Asgar M.A., Fazilah A., Huda N., Bhat R., Karim A.A., Non meat Protein Alternatives as Meat Extenders and Meat Analogs, "Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety", 9, s. 513-529, 2010.
• 4. Bartkowicz j., Ocieczek A., Szanse Rozwoju Rynku Owadów Jadalnych, [Chance of Developing Edible Insects Market], "Zeszyty Naukowe WSES Ostrołęka", 2(25), s. 239-254. 2017.
• 5. Bąk B., Wilde J., Czerw pszczeli-niekonwencjonalne źródło białka zwierzęcego, [Honeybee brood an -Unconventional source of animal protein], "Biuletyn Naukowy", 18, s. 229-237, 2002.
• 6. Bhulaidok S., Sihamala O., Shen L., Li D., Nutritional and fatty profiles of sun-dried edible black ants (Polyrhachis vicina Roger), "Maejo International Journal of Science and Technology", 4(01), s. 101-112. 2010.
• 7. Bułhak-Jachymczyk B., Witaminy [w] Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, [Vitamin (in) Norms of human nutrition. Basics of prevention of obesity and non-communicable diseases], (red.) M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk. Wydawnictwo IŻŻ PZWL Warszawa, s. 172-232, 2012.
• 8. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie Zdrowego i Chorego Człowieka, [Dietetics. Nutrition for a Healthy and Unhealthy Man], Wydawnictwo PZWL Warszawa, s. 672. 2000, 2004, 2007.
• 9. Das M., Mandal S.K. Assessment of nutritional quality and anti-nutrient composition of two edible grasshoppers (Orthoptera: Acrididae) a search for new food alternative, "International Journal of Medicine and Pharmaceutical Sciences", 3(5), 31-48, 2013.
• 10. Elemo B.O., Elemo G.N., Makinde MA., Erukainure O.L., Chemical evaluation of African palm weevil, Rhynchophorus phoenicis, Larvae as a Food Source, "Journal of Insect Science", 11, 146, s. 1-6. 2011.
• 11. Gertig H., Przysławski J., Bromatologia Zarys nauki o żywności i żywieniu, [Bromatology. Outline of food science and nutrition], Wydawnictwo PZWL Warszawa. s. 466. 2006, 2007.
• 12. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43411/1/WHO_TRS_935_eng.pdf. (dostęp: 12.11.2016).
• 13. http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/161110?utm_source=EFSA+Newsletters&utm_campaign=733b5e58a6-HL_20161110&utm_medium=email&utm_term=0_7ea646dd1d-733b5e58a6-63633093 (dostęp: 11.11.2016).
• 14. http://www.wageningenur.nl/upload_mm/0/0/4/edb98221-d946-453b-8963-106cd0fc9304_flyer%20Edible%20Insect%20Workshop%20IIC%20November%203%20ENG.pdf. (dostęp: 10.11.2016).
• 15. http://gis.gov.pl/images/zp/dgsante_novel-food_pl.pdf. (dostęp: 10.11.2016).
• 16. Igwe C.U, Ujowundu C.O, Nwaogu LA, Okwu G.N., Chemical Analysis of an Edible African Termite, "Macrotermes nigeriensis" a Potential Antidote to Food Security Problem, "Biochemistry and Analytical Biochemistry", 1, s. 1-4. 2011.
• 17. Jarosz M. (red.). Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, [Nutritional norms for the Polish population - amendment], Wydawnictwo IZiŻ Warszawa, s. 223. 2012.
• 18. Jarosz M. (red.). Praktyczny Podręcznik Dietetyki, [Practical Manual of Dietetics], Wydawnictwo IŻiŻ., Warszawa. s. 544, 2012.
• 19. Kinyuru J.N., Konyole S.O., Roos N., Onyango Ch.A., Owino V.O., Owour B.O., Estambale B.B., Friis H., Aagaard-Hansen J., Kenji G.M., Nutrient composition of four species of winged termites consumed in western Kenya, "Journal of Food Composition and Analysis", 30, s. 120-124, 2013.
• 20. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., Tabele składu i wartości odżywczej żywności, [Tables of composition and nutritional value of food], Wydawnictwo PZWL Warszawa, s. 672, 2005.
• 21. Nowak V., Persijn D., Rittenschober D., Charrondiere U.R., Review of food composition data for edible insects, "Food Chemistry", s. 1-8, 2014.
• 22. Opara M.N., Sanyigha F.T., Ogbuewu I.P., Okoli I.C., Studies on the production and quality characteristics of palm grubs in the tropical rainforest zone of Nigeria, "Journal of Agriculture Technology", 8(3), s. 851-860. 2012.
• 23. Osasona A.I., Olaofe O., Nutritional and functional properties of Cirina forda larva from Ado-Ekiti, Nigeria, African Journal of Food Science, 4(12), s. 775-777, 2010.
• 24. Peckenpaugh N.J., Podstawy żywienia i dietoterapia, 11th Edition. Polish Edition by Elsevier Urban&Partner, Wrocław, s. 673, 2011.
• 25. Ramos-Elorduy J., Costa Neto E.M., Pino J.M, Correa M.S.C., Garcia-Figueroa J., Zetina D.H., Knowledge about useful entomofauna in the country of La Purisima Palmar de Bravo, Puebla State, Mexico, "Biotemas", 20, s. 121-134, 2007.
• 26. Ramos-Elorduy J., Moreno J.M.P., Prado E.E., Perez M.A., Otero J.L., de Guevara O.L., Nutritional value of edible insects from the State of Oaxaca, Mexico, "Journal Of Food Composition And Analysis", 10, s. 142-157, 1997.
• 27. Ramos-Elorduy J., Pino M., Camacho M., Could grasshoppers be a nutritive meal, "Food Nutrition Sciences", 3, s. 164-175, 2012.
• 28. Roksakantong P., Meeso N., Kubola J., Siriamornpunn S., Fatty acids and proximate composition of eight Thai edible terricolours insects, "Food Research International", 43, s. 350-355, 2010.
• 29. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2015/2283 w sprawie nowej żywności z dnia 25 listopada 2015 r.
• 30. Rumpold B.A., Schlüter O., Insect-based protein sources and their potential for human consumption: Nutritional consumption and processing, "Arma Frontiers", 5(2), s. 20-24, 2015.
• 31. Sihmala O.,Bhulaidok S., Li-rong S., Duo L., Lipids and fatty acids of dried edible Red and Black Ants, Science Direct, "Agriculture Sciences in China", 9(7), s. 1072-1077, 2010.
• 32. Van der Spiegel M., Noordam M.Y., van der Fels-Klerx H.J., Safety od Novel Protein Sources (Insects, Microalgae, Seaweed, Duckweed, and Rapeseed) and Legislative Aspects for Their Application in Food and Feed Production. "Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety", 12, s. 662-678, 2013.
• 33. Van Huis A., Van Itterbeeck J., Klunder H., Mertens E., Halloran A., Muir G. Vantomme P., Edible insects Future prospects for food and feed security. 171. FAO, Rome 2013.
• 34. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, [Diet therapy]. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 447, 2014.
• 35. Wyciór A., Złotkowska D., Kostyra H., Kostyra E., Mikoproteiny, [Mycoprotein], "Żywność. Nauka. Technologia. Jakość", 5(72), s. 5-16, 2010.
• 36. Yang L., Siriamornupun S., Li D. Polyunsaturated Fatty Acid Content of Edible Insects in Thailand, "Journal of Food Lipids", 13, s. 277-285, 2006.
• 37. Yi L., Lekemond C.M.M., Sagis L.M.C., Eisner-Schadler V., Van Huis A., Boekel M.A.J.S., Extraction and characterisation of protein fraction from five insects species, "Food Chemistry", 141, s. 3341-3348, 2013.