Ekonomiczne skutki powrotu do niższego wieku przechodzenia na emeryturę

• Autorzy: Filip Wnęk

Warianty tytułu

The Economic Effects of Returning an Earlier State Pension Age

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie przedstawia bieżące wyniki badań dotyczących ekonomicznych skutków obecnej polityki emerytalnej polskiego rządu, którą rozpoczęto w 2016 roku, polegającej na obniżeniu wieku emerytalnego, a także skutków potencjalnych działań przeciwnych do tej polityki. Przeprowadzone przez autora badania obejmują studium literatury oraz statystyczną analizę danych pochodzących z katalogów baz OECD. Artykuł stanowi próbę analizy, w tym m.in. analizę czynników wpływających na powstanie negatywnych ekonomicznych skutków reform emerytalnych. Celem pracy jest wskazanie potencjalnych zagrożeń wynikających z obniżenia wieku przechodzenia na emeryturę w Polsce, a także potencjalnych efektów takiego działania. W tym celu jako hipotezę badawczą przyjęto stwierdzenie, iż ekonomiczne skutki obniżenia wieku przechodzenia na emeryturę będą, w obecnej sytuacji demograficzno-gospodarczej, negatywne dla polskiej gospodarki. W pierwszej części pracy zaprezentowano wpływ wieku przechodzenia na emeryturę na rynek pracy, a także skonfrontowano powszechnie panującą opinię o pozytywnym wpływie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę na stopę zatrudnienia osób młodych (15-24 lat) z zebranymi danymi ekonomicznymi. Wykonano dwa badania bazujące na regresji, wykorzystując dane liczbowe dotyczące 34 państw będących członkami OECD, średniej wszystkich krajów wchodzących w skład OECD, średniej wszystkich krajów Unii Europejskiej oraz średniej wartości dla krajów będących w Strefie Euro (Euro Area). Wyniki badań nie potwierdziły wskazań opinii publicznej, która stała w opozycji do postawionej głównej hipotezy badawczej. W kolejnej części przenalizowano koincydencję wieku przechodzenia na emeryturę z sytuacją demograficzną kraju i wydolnością jego systemu emerytalnego. Konkluzje wynikające z opracowanych przez autora analiz potwierdzają sformułowaną hipotezę badawczą wraz z hipotezami pomocniczymi, wskazując jednocześnie metody działań gwarantujące odwrócenie niekorzystnych estymowanych konsekwencji w sferze społecznej i gospodarczej, m.in. za pomocą powrotu do koncepcji podwyższenia wieku emerytalnego jako strategii zwiększającej dobrobyt obywateli kraju. (abstrakt oryginalny)

EN

This article presents the results of the latest analysis as regards the possible influence of lowering the State pension age and its effects on the Polish economy after the Presidential and Parliamentary elections that took place in 2015. The author of the article has conducted research that takes into consideration the knowledge obtained from relevant literature and is based on the statistical analysis of numerical data obtained from the OECD. The article is an attempted analysis of factors that, taking into account the country's current demographic situation, could lead to resultant negative economic consequences from pension reforms. In the first part of the paper, the author hypothesizes the likely impact of the State pension age on the labor market. Along with empirical numerical data, it challenges those widely held opinions as regards any positive effects from a lower state pension age on the employment rate in the 15-24 age group. The paper consists of two pieces of empirical research. First, with a regression on numerical data for the 34 countries that are part of the OECD, it analyses the average values of statistics obtained for countries from the Euro Area and the European Union. The second section of the paper is an analysis of factors that will have an impact on the pension system such as the State pension age, the country's demographic situation, and the effectiveness of its pension system. The conclusions that emerge from this analysis confirm the research hypotheses, and simultaneously show that important actions should be taken within the economic and social spheres. Inter alia, the raising of the State pension age. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wiek emerytalny; Reforma systemu emerytalnego; Analiza statystyczna

EN

Retirement age; Pension system reform; Statistical analysis

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1(91)
• Strony: 33--49

Twórcy

autor

Filip Wnęk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• An Agenda for Adequate, Safe and Sustainable Pensions, 2012, "White Paper" European Commission, Brussels.
• Blicharz J., 2014, Kilka uwag na temat ubóstwa wśród kobiet w Polsce, [w:] Ubóstwo w Polsce, J. Blicharz, L. Klat-Wertelecka, E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Wrocław.
• Bukowski M., Lewandowski P., 2011, Czy należy się bać podniesienia wieku emerytalnego?, "IBS Policy Paper", nr 1.
• Chłoń-Domińczak A., Strawiński P., 2013, Wchodzenie osób młodych na rynek pracy w Polsce, [w:] EKONOMIA DLA PRZYSZŁOŚCI: Odkrywać naturę i przyczyny zjawisk gospodarczych, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Damodaran A., 2007, Finanse korporacyjne, Teoria i praktyka, Wydawnictwo Helion.
• Dezaktywizacja osób w wieku okołoemerytalnym, 2008, "Raport z badań", Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
• European Commission, 2016, Fiscal Sustainability Report 2015, "Institutional paper".
• Guzikowski M., 2012, Dlaczego musimy podwyższać ustawowy wiek emerytalny ?, "Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju", nr 6.
• Guzikowski M., 2012, Jak podwyższać wiek emerytalny? ["Czeski patent", cz- 2], "Komunikat Forum Obywatelskiego Rozwoju", nr 20.
• Guzikowski M., FOR: W Polsce zbyt wolno podnoszony jest wiek emerytalny, Rozmowę przeprowadził Nędzyński Krzysztof, https://www.obserwatorfinansowy.pl/ tematyka/makroekonomia/for-w-polsce-zbyt-wolno-podnoszony-jest-wiek- emerytalny
• Kao J., Authers J., 2016, Pensions and bonds: the problem explained. Bond mathematics and the scale of pension deficits, Financial Times, 23 sierpnia 2016 r., https://ig.ft.com/ sites/ pensions-interestrates-explainer
• Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, 2016, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/582 1/1/6/1/kobiety_i_mezczyzni_2016.pdf
• Łaszek A., Trzeciakowski R., 2015, Przywrócenie poprzedniego wieku emerytalnego będzie wypychać młodych Polaków na emigrację, "Komunikat Forum Obywatelskiego Rozwoju", Warszawa.
• Michalska K., 2012, Młodzi emeryci zabierają pracę młodym, "Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju", nr 7.
• Nagel W., 2012, Wiek emerytalny w problematyce dokończenia reformy emerytalnej. Dlaczego Polacy powinni dłużej pracować?, "Forum Obywatelskiego Rozwoju", Warszawa 7 marca 2012 r.
• Opinie o obniżeniu wieku emerytalnego, 2016, "Komunikat z badań CBOS", nr 140.
• Otto W., Bitner M., Radzikowski M., Wojciechowski W., 2016, Obniżenie wieku emerytalnego - ocena skutków regulacji wprowadzenia w życie prezydenckiego projektu ustawy, Publikacja Towarzystwa Ekonomistów Polskich.
• Poteraj J., 2009, Systemy emerytalne w Europie - Czechy, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", nr 14.
• Prognoza wpływów i wydatków funduszu emerytalnego do 2060 r, 2010, Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Departament Statystyki, Warszawa.
• Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2017-2021, 2015, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych, Warszawa.
• Rating kredytowy Polski: http://www.tradingeconomics.com/poland/rating [data wejścia: 24.01.2017].
• Rating kredytowy Węgier: http://www.tradingeconomics.com/hungary/rating [data wejścia: 24.01.2017].
• Ruzik-Sierdzińska A., 2016, O zmianach wieku emerytalnego w Polsce, "Analiza Instytutu Obywatelskiego".
• Różanowski K., 2007, Sztuczna inteligencja: rozwój, szanse i zagrożenia, Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki, nr 2.
• Samoń D., 2012, Czesi idą pod prąd i budują filar kapitałowy ["Czeski patent", cz 1], "Komunikat Forum Obywatelskiego Rozwoju", nr 19.
• Stopa dochodowości obligacji skarbowych Węgier i Polski, 2016, https://www.mvesting. com/rates-bonds/hungary-10-year-bond-yield-streaming-chart [data wejścia: 24.01.2017].
• Sustainability of Public Finances, "European Semester Thematic Factsheet", European Commission.
• Szymański K., 2015, "Kwintesencja" transhumanizmu, "Kultura i Wartości", nr 13.
• The 2015 Ageing Report Economic and budgetary projections for the 28 EU Member States (2013-2060), 2015, "European Economy", nr 3.
• Townsend M., 2016, The Impact of an Ageing Population on End of Life Care Costs, Personal Social Services Research Unit, London School of Economics and Political Science, paper 2912, March 2016.
• Wiek emerytalny a ochrona przed zwolnieniem, http://www.infor.pl/prawo/emerytury/ emerytury-powszechne/686536,Wiek-przedemerytalny-a-ochrona-przed-zwol- nieniem.html
• Wojciechowski W., 2012, Opinia: Podwyższenie wieku emerytalnego w Polsce to szansa na szybszy rozwój polskiej gospodarki, wyższe emerytury i niższe bezrobocie osób młodych, "Forum Obywatelskiego Rozwoju", Warszawa.
• Wskaźniki gospodarcze Polski: http://www.tradingeconomics.com/poland/indica- tors [data wejścia: 24.01.2017].
• Wskaźniki gospodarcze Węgier: http://www.tradingeconomics.com/hungary/indi- cators [data wejścia: 24.01.2017].

Identyfikatory

DOI

10.15290/oes.2018.01.91.03