Współczesne semantyzacje przymiotnika trybunalski/a/e w funkcji nazwy produktu

• Autorzy: Katarzyna Smyk

Warianty tytułu

Contemporary Semantization of an Adjective trybunalskie/a/e in the Function of a Product Name

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł, łączący podejście kulturoznawcze i lingwistyczne, stanowi rekonstrukcję znaczeń przypisywanych chrematonimowi trybunalskie przez współczesnych użytkowników polszczyzny potocznej. Rekonstrukcji tej dokonano wedle metodologii kognitywnej na podstawie danych ankietowych zebranych przez autorkę w 2017 roku, kwerend leksykograficznych i internetowych. Słowo trybunalskie, historycznie odnoszące się do trybunału, dziś, w kontekście marketingowym oznacza dla większości Polaków związek produktu z miejscem pochodzenia, a dokładnie - z Piotrkowem Trybunalskim. Mechanizmy semantyczne, jakie towarzyszyły temu procesowi, to: transonimizacja, metonimiczne przesunięcie znaczenia, tendencja do tworzenia serii nazw, dekontekstualizacja wraz z zatarciem motywacji oraz definiowanie nowych kontekstów poprzez odniesienie do doświadczenia ponadindywidualnego i wspólnotowego.(abstrakt oryginalny)

EN

The article, which combines the approaches of cultural studies and linguistics, deals with reconstruction of meanings assigned to a chrematonym trybunalskie by contemporary speakers of the colloquial Polish language. This reconstruction was carried out in accordance with the cognitive methodology on the basis of the survey data gathered by the author in 2017, lexicographical queries and internet searches. The word trybunalskie, historically referring to a tribunal, nowadays in the marketing context for the majority of the Polish people signifies an association of a product with its place of origin, namely with a town Piotrków Trybunalski. The semantic mechanisms accompanying this process are: transonimization (a change in a proper name's category), metonymic switching of meaning, a tendency to create a series of names, decontextualization with blurring of motivation, and definition of new contexts through reference to supra-individual and common experience. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Technologie semantyczne; Językoznawstwo; Komunikowanie międzykulturowe

EN

Semantic technology; Linguistics; Intercultural communication

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2(28) Postrzeganie siebie i świata
• Strony: 122--127

Twórcy

autor

Katarzyna Smyk

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Arct M., (1916) Słownik ilustrowany języka polskiego, t. II, Warszawa.
• Bańko M. (red.), (2000), Inny słownik języka polskiego, t. P-Ż, Warszawa.
• Bańko M. (red.), (2006) Wielki słownik ucznia, t. P-Ż, Warszawa.
• Bańko M. (red.), (2007) Słownik języka polskiego, t. V, S-Wde, Warszawa.
• Doroszewski W. (red.), (1967) Słownik języka polskiego, t. IX, T-Wyf, Warszawa.
• Dubisz S. (red.), (2006) Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, t. T-Ż, Warszawa.
• Dunaj B. (red.), (2007a) Język polski. Współczesny słownik języka polskiego, t. O-Ż, Warszawa.
• Dunaj B. (red.), (2007b) Nowy słownik języka polskiego, Kalisz.
• Grzenia J., (2003) Słownik nazw własnych, Warszawa.
• Kumaniecki K. (oprac.), (1965) Słownik łacińsko-polski, Warszawa.
• Linde B. S., (1812) Słownik języka polskiego, t. V, R-T, Warszawa.
• Miodek J., (2002) Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. M. Zaśko-Zielińska, T. Piekot, Wrocław.
• Rymut K., (1987) Nazwy miast Polski, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk-Łódź.
• Skorupka S., (1989) Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. R-Ż, Warszawa.
• Sobol E. (red.), (2002) Nowy słownik języka polskiego PWN, Warszawa.
• Szymczak M. (red.), (1981) Słownik języka polskiego, t. III, R-Ż, Warszawa.
• Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części 2015, http://ksng. gugik.gov.pl/pliki/urzedowy_wykaz_nazw_miejscowosci_2015.pdf [13.02.2017].
• Zgółkowa H. (red.), (2003) Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 43, tłum-uczłowieczyć, Poznań.
• Anusiewicz J., (1992) Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata, [w:] Anusiewicz J., Nieckula F., red., Język a Kultura, t. 5, Potoczność w języku i kulturze, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytety Wrocławskiego, s. 9-20.
• Anusiewicz J., (1995) Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Baranowski B. (red.), (1989) Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, Łódź.
• Bartmiński J., (2002) Etnolingwistyka, [w:] Wojnowski J., red., Wielka Encyklopedia PWN, t. 8, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 380-381.
• Bartmiński J., (2006) Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bereza A., (2006) Lublin jako ośrodek sądownictwa, Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
• Breza E., (1998) Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy), [w:] Rzetelska-Feleszko E., red., Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Warszawa-Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Instytut Języka Polskiego PAN, s. 343-361.
• Fleischer M., (2002) Konstrukcja rzeczywistości, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Gałkowski A., (2011) Chrematonimy w funkcji kulturowo użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim włoskim francuskim, Łódź.
• Gałkowski A., (2014) Motywacja w procesie tworzenia chrematonimii marketingowej, "Poznańskie Spotkania Językoznawcze", nr 27, s. 63- 72, [on-line:] DOI: 10.14746/psj.2014.XXVII.5, file:///C:/Users/user/ Downloads/613-1044-1-SM.pdf [21.04.2018].
• Grzegorczykowa R., (1996) Filozoficzne aspekty kategoryzacji, [w:] Grzegorczykowa R., Pajdzińska A., red., Językowa kategoryzacja świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 11-26.
• Grzegorczykowa R., (2002) Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grzegorczykowa R., (2007) Wstęp do językoznawstwa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hołówka T., (1986) Myślenie potoczne, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Komornicki J., Gołębiewski T., Pacholczyk Z., Ściechowska G., Dylkowski W., (1995) Kronika przemysłu piwowarskiego, Część I, Lata 1945- 1980, Warszawa: Spółka "Piwochmiel".
• Kosyl C., (1993) Chrematonimy, [w:] Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Wrocław: "Wiedza o Kulturze", s. 439-444.
• Kosyl C., (2003) Chrematonimia, [w:] Rzetelska-Feleszko E., Cieślikowa A., red., Słowiańska onomastyka, t. 2, Warszawa-Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie, s. 370-375;
• Krąpiec M. A., (1985) Język i świat realny, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Kwaśnica R., (1991) Rzeczywistość jako byt sensu. Teza o językowym tworzeniu rzeczywistości, [w:] Anusiewicz J., Bartmiński J., red., Język a Kultura, t. 1, Podstawowe pojęcia i problemy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 31-60.
• Pomieciński A., (2003) Odczytać reklamę - zrozumieć kulturę, [w:] Burszta W. J., red., Po co nam rzeczywistość. Ekran. Mit. Rzeczywistość, Warszawa: "Twój Styl".
• Rzetelska-Feleszko E., (2003) Specyfika polskich szkół onomastycznych. Związki (lub ich brak) z onomastyką innych krajów słowiańskich, [w:] Łobozińska R., red., Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość polskiej onomastyki, Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, s. 27-32.
• Sapir E., (1978) Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje, przeł. Stanosz B., Zimand R., słowo wstępne Wierzbicka A., Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Smółkowa T., (1993) Nowe słownictwo polskie, [w:] Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Wrocław: "Wiedza o Kulturze", s. 389-396.
• Smyk K., (2015) Słodkie językoznawstwo: karpatka we współczesnej polszczyźnie potocznej, "Literatura Ludowa", nr 6, s. 35-52.
• Widerski J., (2015) Komunikacja językowa w public relations, Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa.
• Zarzycki W., (1993) Trybunał Koronny dawnej Rzeczypospolitej. Z okazji 500-lecia Parlamentaryzmu polskiego, Piotrków Trybunalski: Muzeum Okręgowe.