Rodziny z dziećmi jako konsumenci na rynku turystycznym - wyzwania badawcze

• Autorzy: Anna Delekta , Sławomir Kurek , Franciszek Mróz , Renata Rettinger , Kamila Ziółkowska-Weiss , Michał Żemła

Warianty tytułu

Families with Children as Consumers on the Tourism Market - Research Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Celem pracy jest wskazanie najważniejszych obszarów badań w zakresie wiedzy naukowej na temat szczególnego charakteru konsumenta na rynku turystycznym, jakim w bardzo licznych przypadkach jest rodzina.
Metoda. Artykuł ma charakter przeglądowo-dyskusyjny, więc najważniejsze stosowane metody to krytyczna analiza literatury przedmiotu oraz wnioskowanie indukcyjne.
Wyniki. Najważniejsze kwestie wymagające podjęcia intensywnych badań naukowych to: zróżnicowanie zachowań konsumenckich rodzin należących do równych typów, w tym coraz popularniejszych rodzin niepełnych i patchworkowych; wpływ przemian demograficznych na zachowania konsumenckie rodzin wielkomiejskich na rynku turystycznym; role poszczególnych członków rodzin w procesach podejmowania decyzji wobec zmieniających się uwarunkowań demograficznych.
Ograniczenia badań i wnioskowania. W badaniach zaprezentowano stan wiedzy naukowej z początku roku 2018 i wskazane w artykule luki w wiedzy naukowej powinny być sukcesywnie zapełniane przez kolejne publikacje.
Implikacje praktyczne. Artykuł, skoncentrowany na lukach w poznaniu naukowym, nie proponuje gotowych rozwiązań dla praktyków, jednak temat rodziny jako konsumenta na rynku turystycznym jako taki powinien być i z reguły jest także przedmiotem zainteresowania niemal całej szeroko rozumianej branży turystycznej.
Oryginalność. Dotychczas wydane opracowania dotyczące rodzin na rynku turystycznym miały charakter cząstkowy i były ukierunkowane na rozwiązanie konkretnych, szczegółowych problemów badawczych, dotąd nie została natomiast opublikowana obszerna i kompleksowa diagnoza stanu wiedzy na ten temat.
Rodzaj pracy. Artykuł ma charakter przeglądowo-dyskusyjny. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. The aim of the paper is to point to the most important research areas within our scientific knowledge regarding the group-nature of the consumer on the tourism market, whose role is very often played by families.
Method. The paper is a review and discussion and the most important research methods used are critical literature review and inductive reasoning.
Findings. The most important issues which need intensive scientific research are: diversification of consumer behaviour of families belonging to different types, including patchworking families becoming more and more popular; the impact of demographical changes on families' consumer behaviour in big cities; roles of particular family members in decision processes in light of changing demographic conditions.
Research and conclusions limitations. The paper presents the state of scientific knowledge valid for the beginning of 2018 and the scientific gaps described in the paper will probably be bridged successively by prochain publications.
Practical implications. This paper dealing with scientific knowledge does not offer readymade solutions for the tourism business, however, the topic of families as consumers on the tourism market itself should be interesting for the widely understood tourism industry as a whole.
Originality. Contemporary works dealing with families on the tourism market are rather concentrated on solving particular, detailed problems and not complex and wide scope diagnosis of the state of affairs have been published so far.
Type of paper. Review and discussion paper. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Rodzina; Konsumpcja; Podejmowanie decyzji

EN

Tourism; Family; Consumption; Decision making

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 48
• Strony: 117--135

Twórcy

autor

Anna Delekta

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Sławomir Kurek

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Franciszek Mróz

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Renata Rettinger

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Kamila Ziółkowska-Weiss

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

autor

Michał Żemła

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Bibliografia

• Aaker J.L., Lee A.Y. (2001), "I" seek pleasures and "we" avoid pains: The role of self-regulatory goals in information processing and persuasion, "Journal of Consumer Research", Vol. 28 (1), s. 33-49.
• Adamski F. (1982), Socjologia małżeństwa i rodziny: wprowadzenie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Ashworth G., Goodall B. (1991), Marketing tourism places, Routledge, Abingdon.
• Blichfeldt B.S., Pedersen B.M., Johansen A., Hansen L. (2011), Tweens on holidays. In-situ decision-making from children's perspective, "Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism", Vol. 11(2), s. 135-149.
• Bronner F., De Hoog R. (2008), Agreement and disagreement in family vacation decision-making, "Tourism Management", Vol. 29(5), s. 967-979.
• Carr N. (2011), Children's and families' holiday experience, Routledge, Abindon.
• Chen Z., Wooley F., (1999), A Cournot-Nash model of family decision making, Carleton University, Ottawa
• Commuri S., Gentry J.W. (2005), Resource allocation in households with women as chief wage earners, "Journal of Consumer Research", Vol. 32(2), s. 185-195.
• Corfman K.P., Lehmann D.R. (1987), Models of cooperative group decision- -making and relative influence: An experimental investigation of family purchase decisions, "Journal of Consumer Research", Vol. 14(1), s. 1-13.
• Corfman K.P., Lehmann D.R. (1987), Models of cooperative group decision- making and relative influence: An experimental investigation of family purchase decisions, "Journal of Consumer Research", Vol. 14(1), s. 1-13.
• Cotte J., Wood S.L. (2004), Families and innovative consumer behavior: A triadic analysis of sibling and parental influence, "Journal of Consumer Research", Vol. 31(1), s. 78-86.
• Crompton J. (1992), Structure of vacation destination choice sets, "Annals of Tourism Research, Vol. 19(3), s. 420-434.
• Crompton J.L., Ankomah P.K. (1993), Choice set propositions in destination decisions, "Annals of Tourism Research", Vol. 20(3), s. 461-476.
• Davis H.L., Rigaux B.P. (1974), Perception of marital roles in decision processes, "Journal of Consumer Research", Vol. 1(1), s. 51-62.
• Decrop A. (2006), Vacation decision making, Cabi, Watford.
• Decrop A. (2010), Destination choice sets: An inductive longitudinal approach, "Annals of Tourism Research", Vol. 37(1), s. 93-115.
• Decrop A., Kozak M., (2009), Tourist decision strategies in a multi-level perspective, [w]: A. Fyall, M. Kozak, L. Andreu, J. Gnoth, S.S. Lebe, red., Marketing innovations for sustainable destinations, Goodfellow Publishers, Oxford, s. 80-91.
• Durko A.M., Petrick J.F. (2013), Family and relationship benefits of travel experiences: A literature review, "Journal of Travel Research", Vol. 52(6), s. 720-730.
• Epp A.M., Price L.L. (2008), Family identity: A framework of identity interplay in consumption practices, "Journal of Consumer Research", Vol. 35(1), s. 50-70.
• Filiatrault P., Ritchie J.B. (1980), Joint purchasing decisions: A comparison of influence structure in family and couple decision-making units, "Journal of Consumer Research", Vol. 7(2), s. 131-140.
• Frątczak E., (2004), Family and fertility in Poland - changes during the transition period, Paper presented at The PIE International Workshop on Demographic Changes and Labour Markets in Transition Economies, Hitotsubashi University, Tokyo, 20-21 February, http://www.ier. hit-u.ac.jp/pie/Japanese/seminar/workshop040220/Fratczak.pdf.
• Frejka T. (2008), Determinants of family formation and childbearing during the societal transition in Central and Eastern Europe, "Demographic Research", Vol. 19, s. 139.
• Fu X., Lehto X., Park O. (2014), What does vacation do to our family? Contrasting the perspectives of parents and children, "Journal of Travel Tourism Marketing", Vol. 31(4), s. 461-475.
• Garbarski L., (1994), Zrozumieć nabywcę, PWE, Warszawa.
• Gospodarstwa domowe i rodziny. Charakterystyka demograficzna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań (2011), GUS, Warszawa.
• Gram M. (2007), Children as co-decision makers in the family? The case of family holidays, "Young Consumers", Vol. 8(1), s. 19-28.
• Hamilton R. W., Biehal G. J. (2005), Achieving your goals or protecting their future? The effects of self-view on goals and choices, "Journal of Consumer Research", Vol. 32(2), 277-283.
• Hanlan J., Fuller D., Wilde S. (2006), Destination decision making: the need for a strategic planning and management approach, "Tourism and Hospitality Planning and Development", Vol. 3(3), s. 209-221.
• Howard J.A., Sheth N.J. (1969), The theory of buyer behavior, Wiley, New York.
• Jaciow, M. (2014). Internetowe źródła informacji o ofercie w procesie nabywczym e-konsumentów-wyniki badań, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu", Vol. 4(42) Gospodarstwo domowe jako przedmiot badań ekonomicznych; A Household as the Subject of Economic Research), 153-165.
• Jenkins W. . (1978), Policy analysis: A political and organisational perspective, M. Robertson, Londyn.
• Kang S.K., Hsu C.H. (2004), Spousal conflict level and resolution in family vacation destination selection, "Journal of Hospitality and Tourism Research", Vol. 28(4), s. 408-424.
• Kang S.K., Hsu C.H. (2005), Dyadic consensus on family vacation destination selection, "Tourism Management", Vol. 26(4), s. 571-582.
• Kawula S., Brągiel J., Janke A. W. (2014), Pedagogika rodziny: obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Khoo-Lattimore C., Prayag G., Cheah B.L. (2015), Kids on board: Exploring the choice process and vacation needs of Asian parents with young children in resort hotels, "Journal of Hospitality Marketing and Management", Vol. 24(5), s. 511-531.
• Kim S., Lehto X. Y. (2013), Travel by families with children possessing disabilities: Motives and activities, "Tourism Management", Vol. 37 (1), s. 13-24.
• Kotowska I. E. (1999), Drugie przejście demograficzne i jego uwarunkowania, "Monografie i Opracowania Szkoły Głownej Handlowej", Vol. (461), s. 11-33.
• Kotowska I., Joźwiak J., Matysiak A., Baranowska A., (2008), Poland: Fertility decline as a response to profound societal and labour market changes?, "Demographic Research", Vol. 19(22), s. 795-854.
• Kowalczyk-Anioł J., Włodarczyk B. (2011), Turystyka rodzinna - istota i zakres pojęcia, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa.
• Kurkiewicz J., Frątczak E. (2006), Urodzenia i płodność. Births and fertility, "KND Polish Academy of Science, Papers of Demographic Analyses Section", Vol. 13, s. 54-72.
• Lehto X.Y., Choi S., Lin Y.C., MacDermid S.M. (2009), Vacation and family functioning, "Annals of Tourism Research", Vol. 36(3), 459-479.
• Lesthaeghe R. (2000), Europe's demographic issues: fertility, household formation and replacement migration, Interface Demography, Vrije Universiteit, Brussel.
• Lesthaeghe R. (2010), The unfolding story of the second demographic transition, "Population and Development Review", Vol. 36(2), s. 211-251.
• Lesthaeghe R. J., Neidert L. (2006), The second demographic transition in the United States: Exception or textbook example?, "Population and Development Review", Vol. 32(4), s. 669-698.
• Lesthaeghe R., Meekers D. (1987), Value changes and the dimensions of familism in the European Community. European, "Journal of Population/ Revue Europeenne de Demographie", Vol. 2(3-4), s. 225-268.
• Lesthaeghe R., Surkyn J. (2002), New forms of household formation in Central and Eastern Europe: Are they related to newly emerging value orientations?", "UNECE, Economic Survey of Europe" Vol. 1, s. 197-216.
• Mathieson A., Wall G. (1982), Tourism, economic, physical and social impacts, Longman, Oxford.
• Matysiak A. (2009), Employment first, then childbearing: Women's strategy in post-socialist Poland, "Population Studies", Vol. 63(3), s. 253-276.
• Middleton V.T.C. (1994), Marketing for Travel and Tourism, Butterworth- -Heinemann, Oxford.
• Moore E.S., Wilkie W.L., Lutz R.J. (2002), Passing the torch: intergenerational influences as a source of brand equity, "Journal of Marketing", Vol. 66(2), s. 17-37.
• Moors G., Bernhardt E. (2009), Splitting up or getting married? Competing risk analysis of transitions among cohabiting couples in Sweden, "Acta Sociologica", Vol. 52(3), s. 227-247.
• Morley C.L. (1992), A microeconomic theory of international tourism demand, "Annals of Tourism Research", Vol. 19(2), s. 250-267.
• Moutinho L. (1982), An investigation of tourist behavior in Portugal-a comparative analysis of pre-decision buying and post-purchasing attitudes of British, American and West German Tourists, PhD Thesis, University of Sheffield, Sheffield.
• Mynarska M. (2009), Individual fertility choices in Poland, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
• Nichols C.M., Snepenger D.J. (1988), Family decision making and tourism behavior and attitudes, "Journal of Travel Research", Vol. 26(4), s. 2-6.
• Niemczyk A. (2010), Zachowania konsumentów na rynku turystycznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Niemczyk A. (2012), Zróżnicowanie zachowań konsumentów na rynku turystyki kulturowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Krakow.
• Niemczyk A., Seweryn, R. (2012), Kryzys XXI wieku a zmiany w popycie na usługi turystyczne (na przykładzie Krakowa), "International Journal of Management and Economics", Vol. 35, s. 92-105.
• Niezgoda A., Zmyślony P. (2006). Popyt turystyczny: uwarunkowania i perspektywy rozwoju. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Papatheodorou A. (2001), Why people travel to different places, "Annals of Tourism Research", Vol. 28(1), s. 164-179.
• Ritchie J.B., Filiatrault P. (1980), Family vacation decision-making - a replication and extension, "Journal of Travel Research", Vol. 18(4), s. 3-14.
• Rucińska D., Ruciński A., Wyszomirski O. (2004). Zarządzanie marketingowe na rynku usług transportowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Rudnicki L. (2004). Zachowania rynkowe nabywców: mechanizmy i uwarunkowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Rugg D. (1973), The choice of journey destination: A theoretical and empirical analysis, "The Review of Economics and Statistics", Vol. 55 (1), s. 64-72.
• Schanzel H.A. (2010), Whole-family research: Towards a methodology in tourism for encompassing generation, gender, and group dynamic perspectives, "Tourism Analysis", Vol. 15(5), s. 555-569.
• Schanzel H. A., Yeoman I. (2014), The future of family tourism, "Tourism Recreation Research", Vol. 39(3), s. 343-360.
• Schanzel H. A., Yeoman I. (2015), Trends in family tourism, "Journal of Tourism Futures", Vol. 1(2), s. 141-147.
• Schanzel H., Yeoman I., Backer E. (2012), Introduction: Families in tourism research, [w]: Schanzel H., Yeoman I., Backer E., red., Family tourism: Multidisciplinary perspectives, Channel View Publications, Clevedon, s. 1-14.
• Sheth J.N. (1974), A theory of family buying decisions, [w:] Sheth J.N., red., Models of buyer behavior: Conceptual, and Empirical, Harper & Row, New York, s. 17-33.
• Silk A.J., Kalwani M.U. (1982), Measuring influence in organizational purchase decisions, "Journal of Marketing Research", Vol. 19, s. 165-181.
• Sirakaya E., Woodside A. G. (2005), Building and testing theories of decision making by travelers, "Tourism Management", Vol. 26(6), s. 815- 832.
• Smallman C., Moore K. (2010), Process studies of tourists' decision-making, "Annals of Tourism Research", Vol. 37(2), s. 397-422.
• Sobotka T., 2008, The diverse faces of the Second Demographic Transition in Europe, "Demographic Research", Vol. 19, s. 171-224.
• Stasiak A. (2011), Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Łodzi, Łodź.
• Surkyn J., Lesthaeghe R. (2004), Value orientations and the second demographic transition (SDT) in Northern, Western and Southern Europe: An update, "Demographic Research", Vol. 3, s. 45-86.
• Szczepański J. (1970), Elementarne pojęcia socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Teare R. (1994), Consumer decion making, [w]: Teare R., Mazanec J.A., Crawford-Welch S., Calver S, red. Marketing in Hospitality and Tourism: A Consumer Focus, Cassell, London, s. 1-96.
• Therkelsen A. (2010), Deciding on family holidays - role distribution and strategies in use, "Journal of Travel and Tourism Marketing", Vol. 27(8), s. 765-779.
• Um S., Crompton J.L. (1990), Attitude determinants in tourism destination choice, "Annals of Tourism Research", Vol. 17(3), s. 432-448.
• Van de Kaa D.J. (1987), Europe's second demographic transition, "Population Bulletin", Vol. 42(1), s. 1-59.
• Van de Kaa D.J. (2001), Postmodern fertility preferences: from changing value orientation to new behavior, "Population and Development Review", Vol. 27, s. 290-331.
• Van de Kaa D.J. (2003), The idea of a second demographic transition in industrialized countries, "Japanese Journal of Population", Vol. 1 (1), s. 42-75.
• Van de Kaa D.J. (2004), Is the Second Demographic Transition a useful research concept: questions and answers, "Vienna Yearbook of Population Research", Vol. 2, s. 3-10.
• Van Raaij W.F., Francken D.A. (1984), Vacation decisions, activities, and satisfactions, "Annals of Tourism Research", Vol. 11(1), s. 101-112.
• Woodside A.G., Lysonski S. (1989), A general model of traveler destination choice, "Journal of Travel Research", Vol. 27(4), s. 8-14.
• Woodside A.G., MacDonald R. (1994), General system framework of customer choice processes of tourism services, [w:] R. V. Gasserand K. Weiermair red., Spoilt for choice. decision making processes and preference changes o tourists - Intertemporal and intercountry perspectives, Kulturverlag, Thaur, s. 30-59.
• Woodside A.G., Sherrell D. (1977), Traveler evoked, inept, and inert sets of vacation destinations, "Journal of Travel Research", Vol. 16(1), s. 14-18.
• Yeoman I. (2008), Tomorrow's Tourist: Scenarios and Trends, Elsevier, Oxford.
• Yeoman I. (2013), A futurist's thoughts on consumer trends shaping future festivals and events, "International Journal of Event and Festival Management", Vol. 4(3), s. 249-260.
• Żabińska T. (1994), Zachowania turystyczne gospodarstw domowych. Uwarunkowania. Prawidłowości. Przyszłość, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.7694