Tożsamość ekonomiczna Górnoślązaków

• Autorzy: Grzegorz Węgrzyn
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zadając sobie pytanie, czy Ślązacy istnieją jako byt społeczny ponadjednostkowy, de facto zadajemy pytanie o elementy wyodrębniające tę zbiorowość spośród innych zbiorowości terytorialnie i kulturowo bliskich, takich jak Polacy, Niemcy czy Czesi. Czy tym samym możemy wyróżnić elementy śląskiej tożsamości na płaszczyźnie społecznej, kulturowej, religijnej, historycznej i ekonomicznej? Wyodrębnienie śląskiej tożsamości może z kolei upoważniać do stawiania kolejnych pytań dotyczących typu zbiorowości , z jaką mamy do czynienia.(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Grupy etniczne

EN

Economics; Ethnics group

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Strony: 216

Twórcy

autor

Grzegorz Węgrzyn

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• AAN, Kauzik 19, k. 106: Raport ekonomiczny delegata Ministerstwa Skarbu.
• Adamczuk L.: Koncepcje metodologiczne badania "narodowości" w polskich spisach powszechnych. W: Mniejszości narodowe w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku. Red. L. Adamczuk, S. Łodziński. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Alberg M.: Cynk, ołów i materiały pochodne. Wydawnictwo Instytutu Śląskiego, Katowice 1936.
• Anderson B.: Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków-Warszawa 1997.
• Armstrong J.A.: Nations before Nationalism. The University of North Carolina Press, North Carolina 1982.
• Assmann J.: Pamięć kulturowa: pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
• Babiński G.: Etniczność. W: Encyklopedia socjologii. T. 1. Red. W. Kwaśniewicz. Oficyna Naukowa, Warszawa 1998.
• Babiński G.: Kontrowersje teoretyczne wokół grup etnicznych. W: Orientacje teoretyczne we współczesnej socjologii. Red. W. Kwaśniewicz. Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1989.
• Babiński G.: Metodologia a rzeczywistość społeczna: Dylematy badan etnicznych. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2004.
• Babiński G.: Metodologiczne problemy badań etnicznych. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1998.
• Babinski G.: Nacjonalizmy czy regionalizmy? Ruchy etnoregionalne w Europie. W: Europa państw. Europa narodów. Problemy etniczne Europy Środkowo-Wschodniej. Red. G. Babiński, W. Miodunka. Nomos, Kraków 1995.
• Bahlcke J.: Górny Śląsk - studium przypadku. W: Historia Górnego Śląska. Red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice 2011.
• Bałdys P., Geisler R.: Śląski neotrybializm - od konfliktu do nowoczesnego ruchu regionalnego. Ewolucja Ruchu Autonomii Śląska i jego ideologii. W: Ślązacy, Kaszubi, Mazurzy i Warmiacy - między polskością a niemieckością. Red. A. Sakson. Instytut Zachodni, Poznań 2008.
• Barciak A.: Historyczne granice Śląska. W: Granice Śląska w interdyscyplinarnej perspektywie. Red. R. Gładkiewicz, T. Sołdra-Gwiżdż, M.S. Szczepański. Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole 2012.
• Bartmiński J.: Podstawy lingwistycznych badan nad stereotypem - na przykładzie stereotypu "matki". W: Język a kultura. T. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne. Red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
• Bartoszek A., Gruszczyński L.A.: Województwo katowickie '96; obraz z życia i jego warunków w świadomości mieszkańców: raport o rozwoju społecznym. Ośrodek Badan Społeczno-Kulturowych Towarzystwa Zachęty Kultury, Katowice 1996.
• Bartoszek A., Nawrocki T., Kijonka-Niezabitowska J.: Tożsamość młodych Ślązaków: między patriotyzmem lokalnym a europejskości. Fundacja dla Śląska, Katowice 2009.
• Berlińska D.: Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim w poszukiwaniu tożsamości. Stowarzyszenie Instytut Śląski, Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski w Opolu, Opole 1999.
• Bernhardi F.: Gesammelte Schriften. Druck und Kommissionverlag von Gebruder Bohm, Kattowitz 1908.
• Biały F.: Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych: 1854-1914: z dziejów kapitalizmu monopolistycznego na Śląsku. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1963.
• Błasiak W.: Śląska zbiorowość regionalna i jej kultura w latach 1945-1956. W: Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy. Red. M. Błaszczak-Wacławik, W. Błasiak, T. Nawrocki. Wydawnictwo Naukowe Jan Szumacher, Kielce 1990.
• Błaszczak-Wacławik M., Błasiak W., Nawrocki T.: Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy. Wydawnictwo Naukowe Jan Szumacher, Kielce 1990.
• Błaszczak-Wacławik M.: Miejsce i rola regionalnej kultury w procesach życia społecznego zbiorowości Górnego Śląska do roku 1945. W: Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy. Red. M. Błaszczak-Wacławik, W. Błasiak, T. Nawrocki. Wydawnictwo Naukowe Jan Szumacher, Kielce 1990.
• Bokszanski Z.: Tożsamość zbiorowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Bokszanski Z.: Tożsamość. W: Encyklopedia socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
• Brożek A.: Napływ robotników spoza zaboru pruskiego na Górny Śląsk w latach 1870- 1914. Śląski Instytut Wydawniczy, Katowice 1958.
• Brożek A.: Polacy na śląsku opolskim w latach 1922-1945. Opolskie Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe, Opole 1972.
• Brożek A.: Problematyka narodowościowa Ostfluchtu na Śląsku. Instytut Śląski w Opolu, Wrocław 1969.
• Brożek A.: Ruchy migracyjne i ich oddziaływanie na Górny Śląsk i Nadrenię Północną- Westfalię. W: Region jako przyszła struktura europejska. Red. W. Lesiuk. Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski w Opolu, Evangelische Akademie Mülheim/Ruhr, Opole 1992.
• Brożek A.: W latach 1850-1890. W: Dzieje Górnego Śląska w latach 1816-1947. Red. F. Hawranek. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1981.
• Brożek A.: Wysiedlenia Polaków z Górnego Śląska przez Bismarcka (1885-1887). Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1963.
• Brożek A.: Ze studiów nad małym ruchem granicznym między Górnym Śląskiem a Zagłębiem Dąbrowskim na przełomie XlX i XX wieku. [b. w.], Wrocław 1958.
• Brzeski K.: Referat o znaczeniu gospodarczym Górnego Śląska. Nakładem Komitetu Organizacyjnego II. Z. S. O. E., Katowice 1927.
• Bukowska-Floreńska I.: Rodzina na Górnym Śląsku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.
• Buławski R.: Kwestia narodowościowa w programie drugiego powszechnego spisu ludności Rzeczypospolitej Polskiej. "Sprawy Narodowościowe" 1932, rok VI, nr 1.
• Buławski R.: Metody statystyczne badania stosunków narodowościowych w spisach ludności. "Sprawy Narodowościowe" 1930, rok IV, nr 1.
• Buzek J.: Rozbudowa techniczna żelazo-hutnictwa polskiego w ostatnich 10 latach na tle rozwoju hutnictwa w ogóle. fb. w.], [b. m. w.], ok. 1933.
• Chabel M.: La formation d'identité politique. PUF, Paris 1986.
• Chalasinski J.: Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie "Kopalnia" na Górnym Śląska. "Dom Książki Polskiej", Warszawa 1935.
• Czapliński M.: Dzieje Śląska od 1806 do 1945 roku. W: Historia Śląska. Red. M. Czapliński, E. Kaszuba, G. Wąs, R. Żerelik. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Czapliński M.: Epidemie cholery w rejencji opolskiej w latach 1831-1894. Stowarzyszenie Humanistyczne: Europa, Śląsk, Świat Najmniejszy, Rybnik 2012.
• Czapliński M.: Pamięć historyczna a tożsamość śląska. W: Dynamika śląskiej tożsamości. Red. J. Janeczek, M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Czyński E.: Etnograficzno-statystyczny zarys liczebności i rozsiedlenia ludności polskiej. [b.w.], Warszawa 1887.
• Denkschrift betreffend die Notlage der Polnisch-oberschlesischen Kohlen-industrie. [b.w.], Katowice 1924.
• Deregowski J.: Próba szacunku dochodów robotniczych z pracy w przemyśle 1928-1932. Instytut Spraw Społecznych, Warszawa 1933.
• Die deutschen Vertreibungsverluste. Bevolkerungsbilanzen für die deutschen Vertreibungsgebiete 1939/50, Statistisches Bundesamt, Stuttgart 1958.
• Długajczyk E.: Górny Śląsk po powstaniach i plebiscycie. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1977.
• Długajczyk E.: Podział Górnego Śląska w 1922 r. Muzeum Śląskie, Katowice 2002.
• Długoborski W.: Górny Śląsk na tle innych ziem polskich w początkach XX wieku: gospodarka, społeczeństwo, kultura. W: Rola i miejsce Górnego Śląska w Drugiej Rzeczypospolitej. Red. M. Wanatowicz, Muzeum Górnośląskie, Bytom-Katowice 1995.
• Długoborski W.: Kryzys 1929-1933 w Zagłębiu Śląsko - Dąbrowskim. W: Wielki kryzys gospodarczy 1929-1933 na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim oraz jego społeczne konsekwencje. Red. J. Chlebowczyk. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1974.
• Dobis, N.: Przemysł cynku i ołowiu w Polsce. Odbitka z Kalendarza Górniczo -Hutniczego, Katowice 1938.
• Dobrowolski K.: Teoria podłoża historycznego. W: Sto lat socjologii polskiej: od Supińskiego do Szczepańskiego: wybór tekstów. Red. J. Szacki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Dobrowolski R: Ugrupowania i kierunki separatystyczne na Górnym Śląska i w Cieszyńskiem w latach 1918-1939. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa- Kraków 1972.
• Drabina J.: Górny Śląsk: przewodnik historyczny. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002.
• Drozdowski ML: Górny Śląsk czasów Drugiej Rzeczypospolitej: Rzeczywistość, stereotypy, mity. W: Rola i miejsce Górnego Śląska w Drugiej Rzeczpospolitej. Red. M. Wanatowicz. Muzeum Śląskie, Bytom -Katowice 1995.
• Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r., województwo śląskie, GUS, Warszawa 1937.
• Drynda D.: Pedagogika Drugiej Rzeczypospolitej. Warunki, orientacje, kontrowersje. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1987.
• Dyba M.: Śląskie drogi od X w. do 1939 r. Kuratorium Oświaty, Sejmik Samorządowy Województwa Katowickiego, Katowice 1992.
• Dyczewski L.: Zmiany w spójności więzi międzypokoleniowej w rodzinie. W: Przemiany rodziny polskiej. Red. J. Komorowska. Instytut Wydawniczy Centralnej Rady Związków Zawodowych, Warszawa 1975.
• Dziadul J.: Narodziny narodu. "Polityka" 12.07.2003, nr 28(2409).
• Dzieje górniczego ruchu zawodowego w Polsce. T. 1 (do 1918 r.). Red. K. Popiołek. Wydawnictwo Związkowe CRZZ, Warszawa 1971.
• Dzieje górniczego ruchu zawodowego w Polsce. T. 2 (1918-1944). Red. J. Kantyka. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1986.
• Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego województwa śląskiego: 1866-1926. Oprac. W. Nałęcz-Gostomski. Magistrat Miasta Katowic, Katowice 1926.
• Edensor T.: Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
• Erikson E.: The Problem of Ego Identity. W: Identity and Anxiety. Survival of the Person in Mass Society. Eds. M. Stein, A. Vidich, D. White. The Free Press of Glencoe, New York 1960.
• Erikson E.: Youth, Fidelity and Diversity. W: The Challenge of Youth. Ed. E. Erikson. Doubleday & Company, New York 1965.
• Ethnicity Theory and Experience. Eds. N. Glazer, D.P. Moynihan. Harvard University Press, Cambridge Mass 1975.
• Faruga A.: Czy Ślązacy są narodem? Przemilczana historia Górnego Śląska.,.Rococo" Jarosław Krawczyk, Radzionków 2004.
• Fuchs K.: Wirtschaftsgeschichte Oberschlesiens. Forschungsstelle Ostmitteleuropa, Narodowa Oficyna Śląska, Dortmund 1991.
• Gawrecka M.: Od podziału Śląska do Wiosny Ludów (1740-1848). W: Historia Górnego Śląska. Red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek. Dom Współpracy Polsko- -Niemieckiej, Gliwice 2011.
• Gerlich M.G.: Co Górnoślązacy myślą o swoim narodzie? (Czyli w kręgu potoczności i lapidarnej werbalizacji). W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Gerlich M.G.: "My prawdziwi Górnoślązacy...": studium etnologiczne. Wydawnictwo DiG, Warszawa 2010.
• Gładysz A.: Zycie kulturalne na Górnym Śląsku 1902-2001: refleksje nad przeszłością i teraźniejszością. Muzeum Śląskie, Katowice 2006.
• Gorzelik J.: Ruch śląski - między nacjonalizmem i regionalizmem. W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Górecki J.: Św. Florian patron hutników. Rudzka Agencja Rozwoju "Inwestor", Ruda Śląska 1999.
• Górnikowska-Zwolak E.: Szkic do portretu Ślązaczki. Refleksja feministyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• Grabarnia M.: Górnośląski okręg przemysłowy. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1964.
• Greiner P.: Historia gospodarcza Górnego Śląska (XVI-XX wiek). W: Historia Górnego Śląska. Red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek. Dom Współpracy Polsko- -Niemieckiej, Gliwice 2011.
• Gryziewicz S.: Rynek węglowy w Polsce. Izba Przemysłowo-Handlowa, Katowice 1939.
• Grzegorczykowa R.: Władanie językiem a wiedza o świecie. W: Konotacja. Red. J. Bartminski. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1988.
• Grzyb M.: Narodowościowo-polityczne aspekty przemian stosunków własnościowych i kadrowych w górnośląskim przemyśle w latach 1922-1939. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1978.
• Halbwachs M.: Społeczne ramy pamięci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Heffner K., Lesiuk W.: Ekonomiczne i społeczne skutki podziału Górnego Śląska w 1922 roku. W: Podział Śląska w 1922 roku okoliczności i następstwa. Red. A. Brożek, T. Kulak. Polska Akademia Nauk Komitet Nauk Historycznych, Uniwersytet Wrocławski, Centrum Badan Ślqskoznawczych i Bohemistycznych, Warszawa 1996.
• Heffner K.: Migracje do Niemiec i polska polityka regionalna a śląska tożsamość. W: Dynamika śląskiej tożsamości. Red. J. Janeczek, M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Heffiier K.: Regionalizm Śląska Opolskiego i jego cechy z punktu widzenia procesów osadniczych. W: Śląsk Opolski: region i jego struktura. Red. S. Malarski. Instytut Śląski, Opole 1992.
• Hewitt J.P.: Seifand Society. A Symbolic Interactionist Social Psychology. Allyn and Bacon, Boston 1976.
• Hierowski Z.: Odbudowa kulturalna odzyskanego Śląska. Wydawnictwo Związku Zawodowego Literatów Polskich Oddział Śląski, Katowice 1946.
• Historia Gliwic. Red. J. Drabina. Muzeum w Gliwicach, Gliwice 1995.
• Historia Polski w liczbach. T. 2. Red. F. Kubiczek. GUS, Warszawa 2006.
• Hrebenda A.: Górnośląska klasa robotnicza w latach międzywojennych 1922-1939. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Slqskiego, Warszawa- Katowice Kraków 1979.
• Hrebenda A.: Zycie codzienne bezrobotnych na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym. W: Zycie codzienne bezrobotnych w regionie Górnego Śląska. Red. A. Hrebenda, J. Wódz. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1992.
• Jałowiecki B.: Przestrzeń historyczna, regionalizm, regionalizacja. W: Oblicza polskich regionów. T. 17(50). Red. B. Jałowiecki. Euroreg, Warszawa 1996.
• Jałowiecki B.: Regionalizm. W: Encyklopedia socjologii. T. 3. Oficyna Naukowa, Warszawa 2000.
• Janczak J.: Środowisko geograficzne Śląska w rozwoju historycznym. W: Historia chłopów śląskich. Red. S. Inglot. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979.
• Janicki S.: Dziesięć lat przynależności Śląska do Rzeczypospolitej. Nakład i druk Drukarni Ludowej w Mysłowicach, Katowice 1932.
• Janicki S.: Majątek i siły gospodarcze Państwa Polskiego. Nakł. autora, Katowice 1926.
• Janicki S.: Na zakręcie historji: zasadnicze przyczyny gospodarczego kryzysu światowego oraz możliwości jego likwidacji w Polsce. [b.w.], Katowice 1933.
• Janicki S.: Województwo Śląskie w ramach autonomji za czas 1923-1926 roku. "Polonia" 1926, Katowice.
• Janusz G.: Zagadnienia teorii praktyki grup etnicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1993.
• Jaros J.: Górnictwo w czasie II wojny światowej. W: Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich. T. 2. Red. J. Pazdur. Wydawnictwo Górniczo-Hutnicze, Katowice 1961.
• Jaros J.: Historia górnictwa węglowego w Polsce Ludowej (1945-1970). PWN, Warszawa- Kraków 1973.
• Jaros J.: Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim do 1914 roku. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław- Warszawa-Kraków 1965.
• Jaros J.: Koncentracja przemysłu górniczo-hutniczego (1918-1939). W: Uprzemysłowienie ziem polskich w XIX i XX wieku. Red. I. Pietrzak-Pawłowska. PAN, Wrocław- Warszawa Kraków 1970.
• Jedność gospodarcza Śląska i Polski: fragmenty książki Emila v. Lucadou: " Strukturwandel Schlesiens". Wybrał, przetł. [z niem.], zaopatrzył wstępem i przypisami J. Kokot. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1961.
• Jerczyński D.: Historia Narodu Śląskiego. Wydawca Instytut Ślunskij Godki - Mega Press II, Katowice 2013.
• Jońca K.: Polityka socjalna Niemiec w przemyśle ciężkim Górnego Śląska: (1871-1914). Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1966.
• Jońca K.: Położenie robotników w przemyśle górniczo-hutniczym na Śląsku w latach 1889-1914. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1960.
• Kaczmarek R.: Górny ŚIqsk i Zagłębie Dąbrowskie w planach niemieckich podczas II wojny światowej. W: ŚIqsko-zagłębiowskie konfrontacje historyczne (XIX-XX wiek). Red. M. Wanatowicz. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999.
• Kaczmarek R.: Górny ŚIqsk podczas II wojny światowej: między utopią niemieckiej wspólnoty narodowej a rzeczywistością okupacji na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Kaczmarek R.: Pod rządami gauleiterow: elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939-1945. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998.
• Kaczmarek R.: Polacy w Wehrmachcie. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010.
• Kaczmarek R.: Rewolucja przemysłowa czy industrializacja na pruskim Górnym Śląsku na przełomie XVII/X1X wieku? W: Rewolucja przemysłowa na Górnym Śląsku. Poczet Gwarków Śląskich, z. 3, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2011.
• Kamusella T.: Schlonzska mowa. Narodowa Oficyna Śląska, Zabrze 2005.
• Kempa G.: Edukacja dziewcząt i kobiet śląskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996.
• Kempa G.: Uwarunkowania szans życiowych polskich kobiet na Górnym Śląsku w latach 1848-1939. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
• Kieżun W.: Patologia transformacji. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2013.
• Kijonka J.: Tożsamość współczesnych Górnoślązaków. Studium socjologiczne. Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae - Skarb Śląski, Katowice 2016.
• Kijonka T.: Po siedmiu latach kampanii. W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Klett W.: Wirtschafts- und Verkehrsgeographie des oberschlesischen Industriegebietes nach der Teilung. [b. w.], Konigsberg 1929.
• Klodnicki Z.: ŚIqsk a Ślązacy - glos w dyskusji. W: Granice ŚIqska w interdyscyplinarnej perspektywie. Red. R. Gładkiewicz, T. Sołdra-Gwiżdż, M.S. Szczepański. Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole 2012.
• Kłosek E.: "Swoi" i "obcy" na Górnym Śląsku od 1945 roku: środowisko miejskie. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1993.
• Kłoskowska A.: Kultury narodowe u korzeni. PWN, Warszawa 1996.
• Kobiety w Polsce. GUS, Warszawa 2007.
• Kokot J.: Polityka gospodarcza Prus i Niemiec na Śląsku: 1740-1945. Wydawnictwo Zachodnie, Poznań 1948.
• Kokot J.: Problemy narodowościowe na Śląsku od X do XX wieku. Instytut Śląski, Opole 1973.
• Kokot J.: Przemiany gospodarcze na Śląsku w latach 1945-1955. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu, Opole 1966.
• Kopeć E.: "My i oni" na polskim Śląsku (1918-1939). Wydawnictwo Naukowe "Śląska", Katowice 1986.
• Kosiński L.: Migracje ludności w Polsce w latach 1950-1960. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
• Kosiński L.: Pochodzenie terytorialne ludności ziem zachodnich w 1950. PAN, Warszawa 1960.
• Kosiński L.: Procesy ludnościowe na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945-1960. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1963.
• Kowalski Z.: Weryfikacja narodowościowa na ziemiach zachodnich i północnych w latach 1945-1949. "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Opolu. Nauki Społeczne" 1986, z. 15.
• Kozielecki J.: Psychologiczna teoria samowiedzy. PWN, Warszawa 1981.
• Krahelska H., Pruss S.: Zycie bezrobotnych: badania ankietowe. Instytut Spraw Społecznych, Warszawa 1933.
• Krämer R.: Gospodarka śląska od początków aż do uprzemysłowienia w XIX i XX wieku. W: Śląsk i Ślązacy. Red. J. Bahlcke. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
• Krawczyk-Tyrpa A.: Tabu w dialektach polskich. Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2001.
• Krockow Ch.: Niemcy: ostatnie sto lat. Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Wydawnictwo KR/\G, Warszawa 1997.
• Kronika węglowa. "Przemysł i Handel Górnośląski", czerwiec 1925, z.3/4, t. VII.
• Ksiqga Rodzaju. Biblia Tysiąclecia, Pallotinum, Poznań 1998.
• Kucharczyk G.: Kulturkampf: walka Berlina z katolicyzmem 1846-1918. Fronda PL, Warszawa 2009.
• Kunce A., Kadłubek Z.: Myśleć Śląsk. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.
• Kurczewska J.: Naród w socjologii i ideologii polskiej: analiza porównawcza wybranych koncepcji z przełomu XIX i XX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979.
• Kwaśniewski K.: Adaptacja i integracja kulturowa ludności Śląska po drugiej wojnie światowej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wrocław 1969.
• Kwaśniewski K.: Jeszcze o narodowości śląskiej. W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Kwaśniewski K.: Tożsamość społeczna i kulturowa. "Studia Socjologiczne" 1986, nr 3.
• Kwaśny Z.: Hutnictwo żelaza na Górnym Śląsku w pierwszej połowie XIX wieku. Z zasiłku Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1968.
• Kwaśny Z.: Rozwój przemysłu na Górnym Śląsku w pierwszej połowie XIX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1983.
• Kwiatek A.: Spor o kierunek działań narodowych na Górnym śląsku (1918-1921). Instytut Śląski, Opole 1991. Kwiatkowski P.T.: Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
• Labocha J.: Zaolziańska polszczyzna w wypowiedziach oficjalnych. W: Studia językoznawcze. Dar przyjaciół i uczniów dla Zofii Kurzowej. Red. Z. Cygal-Krupowa. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", Kraków 2001.
• Lawrence P.: Nacjonalizm: historia i teoria. Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa "Książka i Wiedza", Warszawa 2007.
• Lesiuk W.: Liczebność, rozmieszczenie i struktura klasy robotniczej. W: Dzieje ruchu robotniczego na Górnym Śląsku. Red. F. Hawranek. Instytut Śląski, Opole 1982.
• Lewandowski E.: Pejzaż etniczny Europy. Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, Warszawa 2004.
• Lewandowski E.: Syndromy etniczne społeczeństw. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996.
• Linek B.: Górnoślązacy/Ślązacy. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Górnego Śląska XIX-XX wieku. Red. B. Linek, A. Michalczyk. Państwowy Instytut Nauko- wy Instytut Śląski w Opolu, Opole 2015.
• Linek B.: Polacy: zmagania z etosem. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Górnego Śląska XIX-XX wieku. Red. B. Linek, A. Michalczyk. Państwowy Instytut Nauko- wy Instytut Śląski w Opolu, Opole 2015.
• Lippmann W.: Public Opinion. Brace and Company, New York 1922.
• Lis M.: Górny Śląsk. Zarys dziejów do potowy XX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2001.
• Lis M.: Polska ludność rodzima na śląsku po II [drugiej] wojnie światowej: (polityczno-społeczne uwarunkowania integracji). Wydawnictwo IS, Opole 1991.
• Lisowski A.: Górnictwo węgla kamiennego w Polsce: efektywność, rekonstrukcja, zarządzanie 1989-1995: od "Okrągłego Stołu" do ,, wyzwań końca XX wieku". Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1996.
• Lisowski A.: W górnictwie - czas sukcesów i klęsk. T. 2, Wydawnictwo Agencja Artystyczna PARA, Katowice 2011.
• Lubina-Ciupińska D.: Ziemia z uśmiechu Boga: rozmowy o Górnym Śląsku. Forum Sztuk, Katowice 1998.
• Łakomy L.: Kwiaty na hałdach: górnośląskie legendy górnicze. Nakładem Księgarni Tadeusza Mikulskiego, Katowice 1937.
• Łakomy L.: Św. Barbara, Skarbnik i Zabrzeski. Górnośląskie legendy górnicze. Nakładem i drukiem firmy "St. Sawicki", Dąbrowa Górnicza 1933.
• Łęcki K., Wódz J., Wróblewski P.: Świat społeczny Ślązaków: rekonstrukcja treści świadomości potocznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992.
• Łodziński S.: Równość i różnica: mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Łukasiewicz J.: Początki cywilizacji przemysłowej na ziemiach polskich. Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988.
• Łuszczyna M.: Mała zbrodnia. Polskie obozy koncentracyjne. Wydawnictwo Znak Horyzont, Kraków 2017.
• Łysko A.: To byli nasi ojcowie: legendy rodzinne z Górnego Śląska o poległych żołnierzach Wehrmachtu. Gminny Ośrodek Rozwoju w Bojszowach, Bojszowy 1999.
• Madajczyk P.: Przyłączenie Śląska opolskiego do Polski 1945-1948. Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1996.
• Majewicz A.F.: Języki świata i ich klasyfikacja. PWN, Warszawa, 1989.
• Malicki J.: Początki sporów o polskość i niemieckość Śląska. Muzeum Śląskie, Katowice 1987.
• Markowski H.: Wojewódzki Oddział Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Katowicach w latach 1945-1951. Praca doktorska, Katowice 2007, https://sbc.org.pl/dlibra/ publication/7529/edition/7023 (dostfjp: 12.07.2015).
• Masnyk M.: Ruch polski na Śląsku Opolskim w latach 1922-1939. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1989.
• Meissner J.: Województwo śląskie w latach 1922-1939. W: Dzieje Górnego Śląska w latach 1816-1947. Red. F. Hawranek. Instytut Śląski, Opole 1981.
• Melchior M.: Społeczna tożsamość jednostki. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1990.
• Michałkiewicz S., Wiatrowski L.: Historia chłopów śląskich w latach 1763-1918. Okres kształtowania się kapitalizmu. W: Historia chłopów śląskich. Red. S. Inglot. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979.
• Michałkiewicz S.: Przemysł i robotnicy na Śląsku. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1984.
• Miroszewski K.: Armia Czerwona na terenie województwa śląsko -dąbrowskiego. W: Rok 1945 w województwie śląsko - dąbrowskim. Red. A. Topol. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004.
• Misztal B.: Globalizacja ryzyko i tożsamość. Przykład tworzenia pojęć teoretycznych w socjologii. W: Teoria socjologiczna a praktyka społeczna. Red. B. Misztal. Universitas, Kraków 2000.
• Mniejszości narodowe w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku. Red. L. Adamczuk, S. Łodziński. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Mokrzycki E.: Filozofia nauki a socjologia. PWN, Warszawa 1980.
• Morawski W.: Dzieje gospodarcze Polski. Difin, Warszawa 2010.
• Mrozek W.: Górnośląska rodzina robotnicza w procesie przeobrażeń. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1987.
• Mrozek W.: Przemiany społeczne klasy robotniczej województwa katowickiego. W: Klasa robotnicza województwa katowickiego w ćwierćwieczu Polski Ludowej. Red. W. Mrozek. Sl^ski Instytut Naukowy, Katowice 1972.
• Mrozek W.: Rodzina górnicza: przekształcenia społeczne w górnośląskim środowisku górniczym. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1965.
• Musialik-Chmiel A.: Amerykańscy Ślązacy: dziedzictwo, pamięć, tożsamość. Księgarnia św. Jacka, Katowice 2010.
• Myszor J.: Kościół na Górnym Śląsku: od diecezji wrocławskiej do archidiecezji katowickiej. Księgarnia św. Jacka, Katowice 2008.
• Najważniejsze główne dane statystyczne górnośląskiego przemysłu górniczo-hutniczego za rok 1930. Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, Katowice 1931.
• Nawrocki T.: Trwanie i zmiana lokalnej społeczności górniczej na Górnym Śląsku: na przykładzie Murcek. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Nawrocki T.: W kręgu mitów. W: Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa? Studia i szkice socjologiczne. Red. M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
• Neja J.: Wpływ deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 r. na życie gospodarcze i społeczne Górnego Śląska w pierwszych latach powojennych. W: Deportacje Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku. Red. A. Dziurok, M. Niedurny. IPN KSZPNP, Katowice 2004.
• Niekrasz J.: Z dziejów AK na Śląsku. Instytut Wydawniczy "Pax", Warszawa 1985.
• Nijakowski L.M.: Domeny symboliczne: konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Nijakowski L.M.: Dyskursy o Śląsku: kształtowanie śląskiej tożsamości regionalnej i narodowej w dyskursie publicznym. Interdyscyplinarne Koło Nauk, Warszawa 2002.
• Nowicka E.: Etniczność na sprzedaż i/lub etniczność domowa. W: Mniejszości narodowe w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku. Red. L. Adamczuk, S. Łodziński. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Obersztyn A., Jaros J.: Przemysł górnośląski w organizmie gospodarczym II Rzeczypospolitej. Ekonomiczne aspekty integracji. W: Ziemie śląskie w granicach II Rzeczypospolitej procesy integracyjne. Red. F. Serafin. Uniwersytet Śląski, Katowice 1985.
• Obrębski J.: Dzisiejsi ludzie Polesia i inne eseje. Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005.
• Offe C.: Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej. Przeł. P. Karpowicz. W: Socjologia. Lektury. Red. P. Sztompka, M. Kucia. Spoteczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2009.
• Olejnik L.: Zdrajcy Narodu?: losy volksdeutschow w Polsce po 11 wojnie światowej. Wydawnictwo "Trio", Warszawa 2006.
• Olszewicz B.: Rzut oka na gospodarcze stosunki Śląska. W: Przewodnik kongresowy XX Zjazdu Słowiańskich Geografów i Etnografów w Polsce. Nakładem Komitetu Organizacyjnego II. Z.S.O.E., Kraków 1927.
• Olszowski J.: Effects of Restructuring of the Polish Hard Coal Industry in 1990-2004. Materiały konferencyjne Przyszłość węgla w gospodarce świata i Polski, PK OERE, GIPH, Katowice 2004.
• Opolszczyzna w latach 1945-1963: fakty i liczby. Oprac. J. Balaryn, K. Wilsz, J. Skowroński. WP KW PZPR, WUS, Opole 1964.
• Ormicki W.: Co każdy Polak o Śląsku wiedzieć powinien. "Zaranie Śląskie" 1931, nr 2.
• Ossowski S.: O ojczyźnie i narodzie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
• Pabisz J.: Wyniki wyborów do parlamentu Związku Północnoniemieckiego i parlamentu Rzeszy Niemieckiej na terenie Sląska w latach 1867-1918. "Studia i Materiały z Dziejów Śląska" 1966, t. 7, red. A. Galos, K. popiołek. Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Panorama powiatów województwa śląskiego 2015. WUS, Katowice 2015.
• Piecha-van Schagen B.: Kult świętej Barbary wśród górników kopalń węgla kamiennego Bytomia, Zabrza i Gliwic w XIX i XX wieku. Katowice 2014, praca doktorska, https://sbc.org.pl/dlibra/publication/140181/edition/131536 (dost§p: 26.08.2015).
• Piecha-van Schagen B.: Symbole kulinarne. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Górnego Śląska XIX-XX wieku. Red. B. Linek, A. Michalczyk. Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski w Opolu, Opole 2015.
• Piernikarczyk J.: Historja górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku. Śląski Związek Akademicki, Katowice 1933.
• Pietrykowski T.: Sądownictwo polskie na Śląsku 1922-1937. Oddział Śląskiego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów RP, Katowice 1939.
• Piotrowski P.: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Wydawnictwo "Trio", Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2003.
• Pomian K.: Europa i jej narody. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2004.
• Popieliński P.: Młodzież mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku po 1989 roku: organizacja, tożsamość narodowa, postawy, przyszłość. Instytut Studiów Polonistycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2011.
• Popiołek K.: Górnośląski przemysł górniczo-hutniczy w drugiej połowie XIX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Katowice-Kraków 1965.
• Popiołek K.: Historia Śląska. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1972.
• Popiołek K.: Historia Śląska: od pradziejów do 1945 roku. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1972.
• Popkiewicz J., Ryszka F.: Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922-1939). Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1959.
• Popkiewicz J.: Przemysł kluczowy. W: Monografia gospodarcza województwa opolskiego. Red. J. Popkiewicz. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1966.
• Prażmowski J.: Szkolnictwo w województwie śląskim 1936. Nakładem autora, Katowice 1936.
• Przybyłka A.: Historyczne aspekty rozwoju zabezpieczeń socjalnych górników na Górnym Śląsku. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2011.
• Putnam H.: Realism with a Human Face. Ed. J. Conant. Harvard University Press, Cambridge, Mass. 1990.
• Pysiewicz-Jędrusik R.: Zmiany granic Śląska w czasie i przestrzeni. W: Granice Śląska. Wydawnictwo "Rzeka", Wrocław 1998.
• Quasthoff LJ.: Etnocentryczne przetwarzanie informacji. Ambiwalencja funkcji stereotypów w komunikacji międzykulturowej. W: Język a kultura. T. 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne. Red. J. Anusiewicz, J. Bartminski. Wrocław 1998. Radziński R.: Ludność regionu Śląska Opolskiego 1945-2010-2030. W: Województwo opolskie 1950-2010. Red. M. Lis, K. Szczygielski, L. Drożdz. Instytut Śląski, Opole 2011.
• Rechowicz H.: Sejm Śląski 1922-1939. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1965.
• Rechowicz H.: Wojewoda śląski dr Michał Grażyński. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków 1988. Reine B.: Wyznania i związki religijne w województwie śląskim 1922-1939. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1977.
• Rocznik statystyczny. GUS, Warszawa 1955.
• Rocznik Statystyczny Pracy 2012. GUS, Warszawa 2014.
• Rogala J.: Wojna, wypędzenie i nowy początek. Rozwój Śląska i los jego mieszkańców w latach 1939-1995. W: Śląsk i Ślązacy. Red. J. Bahlcke. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.
• Roszkowski A.: Duchowieństwo katolickie a kwestia robotnicza w obecnych czasach. Drukarnia Diecezjalna w Łodzi, Łodź 1936.
• Rudowski S.: Przemysł Górnośląski. W: Województwo Śląskie 1918-1928. Rozwój administracji samorządowej Województwa Śląskiego w zarysie. Nakładem Śląskiej Rady Wojewódzkiej w Katowicach, Katowice 1929.
• Rybicki P.: O badaniu socjograficznym Śląska. Instytut Śląski, Katowice 1938.
• Rybicki P.: Rozwój ludności Górnego Śląska od początku XIX wieku do pierwszej wojny światowej. W: Górny Śląsk. Prace i materiały geograficzne. Red. A. Wrzosek. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955.
• Ryszka F.: Kapitał zagraniczny na Górnym Śląsku (1922-1939). W: Szkice z dziejów ŚIqska. T. 2. Red. E. Maleczyńska. Książka i Wiedza, Warszawa 1956.
• Rzepecki B.: Zatarg gospodarczy polsko-niemiecki. Księgarnia F. Hoesicka, Warszawa 1930.
• Sekuła E.A.: Po co Ślązakom potrzebny jest naród. Niebezpieczne związki między autonomią i nacjonalizmem. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Serafin F.: Osadnictwo wiejskie i miejskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945-1948. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1973.
• Serafin F.: Wpływ Drugiej Rzeczypospolitej na przemiany demograficzne i społeczne w województwie śląskim w latach 1922-1939. W: Rola i miejsce Górnego Ślqska w Drugiej Rzeczypospolitej. Red. M. Wanatowicz. Muzeum Śląskie, Bytom- Katowice 1995.
• Simonides D.: Śląskie kłopoty z tożsamości. W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Simonides D.: Wierzenia demonologiczne górników. W: Górniczy stan w wierzeniach, obrzędach, humorze i pieśniach. Red. D. Simonides. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1988.
• Siwek T.: Różne poziomy tożsamości w Republice Czeskiej. W: Dynamika śląskiej tożsamości. Red. J. Janeczek, M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2006.
• Skudrzykowa A., Tambor J., Urban K., Wolińska O.: Gwara śląska - świadectwo kultury, narzędzie komunikacji: sytuacja językowa w miastach Górnego Śląska. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2001.
• Smith A.D.: Etniczne źródła narodów. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• Smith A.D.: Kulturowe podstawy narodów: hierarchia, przymierze i republika. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• Smith A.D.: Nacjonalizm: teoria, ideologia, historia. Wydawnictwo Sic! Warszawa 2007.
• Smith A.D.: National Identity. University of Nevada Press, Reno, Las Vegas 1991.
• Soldra-Gwizdz T.: Socjologia wobec Ślqska - jedność czy wielość? Instytut Śląski, Opole 2010.
• Sperka J.: Dzieje gospodarcze Górnego Śląska w średniowieczu. W: Historia Górnego Śląska. Red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek. Dom Współpracy Polsko- Niemieckiej, Gliwice 2011.
• Społeczności lokalne regionu Górnego Śląska. Red. J. Sztumski, J. Wódz. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.
• Sprawozdanie Izby Handlowej i Przemysłowej w Bielsku za rok 1934. Nakładem własnym, Cieszyn [b.r.w.].
• Sprawozdanie Komisji Ankietowej Badania Warunków i Kosztów Produkcji i Wymiany. T. V: Węgiel. Warszawa 1928.
• Sprawozdanie Komisji Ankietowej. T. V.
• Sprawozdanie Komisji Budżetowo-Skarbowej o preliminarzu budżetowym administracji szkolnej na rok 1934/1935. Sejm Śląski, Katowice 1935.
• Sprawozdanie Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego za rok 1937'. Katowice 1938.
• Sprawozdanie Unii Polskiego Przemysłu Górniczo-Hutniczego za rok 1936. Katowice 1937.
• Sprawozdanie z działalności zarządu głównego Związku Metalowców, Hutników i Robotników Fabrycznych Zjednoczenia Zawodowego Polskiego za czas 1936/1938. [b. w.j, Chorzów 1938.
• Sprawozdanie z działalności Związku Metalowców, Hutników i Robotników Fabrycznych Zjednoczenia Zawodowego Polskiego za czas 1929-1932 r. Królewska Huta 1933.
• Sprawozdanie z działalności Związku Metalowców, Hutników i Robotników Fabrycznych Zjednoczenia Zawodowego Polskiego za czas 1929-1932 r: VII Walne Zebranie w Królewskiej Hucie w dniu 28-go maja 1933 r. Zakł. Graf. L. Nowak, Królewska Huta 1933.
• Starzyński S.: Rok 1926 w życiu gospodarczem Polski. Wydawnictwo Ministerstwa Skarbu, Warszawa 1927.
• Statystyczne dane główne o górnośląskim przemyśle węglowym, żelaznym i cynkowym za rok 1928. Katowice 1929.
• Statystyka z życia gospodarczego polskiego Górnego Śląska 1900-1928. Katowice 1936.
• Stein A.: Krótki zarys statystyczny wydobycia węgla kamiennego w kopalniach w Państwie Polskim w roku 1924 i I kw. 1925. "Przemysł i Handel Górnośląski" czerwiec 1925, z. 7, t. VIII.
• Strauss A.L.: Mirrors and Masks. The Search for Identity. The Sociology Press, San Francisco 1969.
• Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Autor opracowania: G. Gudaszewski. GUS, Warszawa 2015.
• Sulik A.: Przemysł ciężki w rejencji katowickiej w gospodarce Trzeciej Rzeszy (1939- 1945). Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 1984.
• Swadźba U.: Praca jako wartość w życiu Ślązaków. W: Śląski świat wartości. Red. U. Swadźba. Wydawnictwo Gnome, Katowice 2008.
• Swadźba U.: Śląski etos pracy: studium socjologiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
• Swiniarski M.: W latach siedemdziesiątych (1970-1980). Dzieje górniczego ruchu zawodowego w Polsce. T. 3 (1945-1987). Red. J. Kantyka. Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1990.
• Szacka B.: Wprowadzenie do socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
• Szczepański A.: Dobrobyt Śląska zależy od Polski czyli Kiedy Prusacy kłamią, a kiedy mówią prawdą. Komitet Zjednoczenia Górnego Śląska z Rzecząpospolitą Polską, Mikołów 1920.
• Szczepański M.S.: Od identyfikacji do tożsamości. Dynamika śląskiej tożsamości - prolegomena. W: Dynamika śląskiej tożsamości. Red. J. Janeczek, M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Szczepański M.S.: Opel z górniczym pióropuszem: województwa katowickie i Śląskie w procesie przemian. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2002.
• Szczepański M.S.: Regionalizm górnośląski: fos czy wybór? W: Nadciągają Ślązacy: czy istnieje narodowość śląska? Red. L.M. Nijakowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Szczygielski K.: Geografia mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce: ujście ilościowe. Instytut Śląski Państwowy Instytut Naukowy, Opole 2006.
• Szefer A.: Hitlerowskie próby zasiedlenia ziemi śląsko-dąbrowskiej w latach II wojny światowej (1939-1945). Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1984.
• Szlachta-Misztal J.: Wizerunek diabla oraz demonów w górnośląskich podaniach ludowych. W: Zło wcielone w zwierciadle humanistyki. Tom pokonferencyjny. Stowarzyszenie "Nowa Humanistyka", Poznań 2011.
• Szmeja M.: Niemcy? Polacy? Ślązacy! Rodzimi mieszkańcy Opolszczyzny w świetle analiz socjologicznych. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", Kraków 2000.
• Szmeja M.: Śląsk jako kolonia wewnętrzna. W: Skąd przychodzi Antychryst? Kontakty i konflikty etniczne w Europie Środkowej i Południowej. Red. T. Falęcki. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Kraków 2004.
• Szramek E.: Recenzje pierwszego wydania " Legend". W: Św. Barbara, Skarbnik i Zabrzeski. Górnośląskie legendy górnicze. Red. L. Łakomy. Nakładem i drukiem firmy "St. Święcki", Dąbrowa Górnicza 1933.
• Szramek E.: Śląsk jako problem socjologiczny. Towarzystwo Przyjaciół Nauk na ślqsku, Katowice 1934.
• Szulc S.: Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1895-1955. "Statystyka Polski" ser. C, z. 41; "Śląskie Wiadomości Statystyczne" 1932-1939.
• Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Red. I. Panic. Wydawca Starostwo Powiatowe, Cieszyn 2015.
• Śmiełowska M.: Obecności etniczne i narodowe na Śląsku Opolskim. Studia i Monografie Uniwersytetu Opolskiego, nr 277, Opole 1999.
• Świątkiewicz W.: Górny Śląsk w świadomości społecznej - próba uogólnionej refleksji socjologicznej. W: Granice Śląska w interdyscyplinarnej perspektywie. Red. R. Gładkiewicz, T. Sołdra-Gwiżdż, M.S. Szczepański. Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski, Wydawnictwo Instytutu Śląskiego, Opole 2012.
• Świątkiewicz W.: Tożsamość kulturowa. W: Tożsamość kulturowa mieszkańców starych dzielnic miast Górnego Śląska. Red. W. Świątkiewicz, K. Wódz. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław i in. 1991.
• Tajfel H.: La Categorisation sociale. W: Introduction a la psychologie sociale. Ed. S. Moscovici. Larousse, Paris 1972.
• Tambor J.: Mowa Górnoślqzaków oraz ich świadomość językowa i etniczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008.
• Tambor J.:Ślqsko godka: materiały z konferencji "Ślqsko godka - jeszcze gwara czy jednak już język" z 30 czerwca 2008 roku. Wydawnictwo Gnome, Katowice 2008.
• Targ A.: Śląsk w okresie okupacji niemieckiej (1939-1945). Wydawnictwo Zachodnie, Poznań 1946.
• Tilly Ch.: Historia i wyobraźnia socjologiczna. W: Współczesne teorie socjologiczne. Red. A. Jasinska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Trzcielińska-Polus A.: Śląskość - garb czy dodatkowy atut? Wyposażenie kulturowe "wysiedleńców" ze Śląska w Republice Federalnej Niemiec. W: Śląskość - siła tradycji i współczesne problemy. Red. K. Kossakowska-Jarosz. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2005.
• Trzeciakowski L.: Kulturkampf w zaborze pruskim. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1970.
• Tyszka Z.: Rodziny robotnicze w Polsce: różnice i podobieństwa. Instytut Wydawniczy Centralnej Rady Związków Zawodowych, Warszawa 1977.
• Vasmer M.: Der Name Schlesiens (1935-36). W: Schriften zur slawischen Altertum- skunde und Namenhmde. T.2. Ed. H. Brauer; Veroffentlichungen der Abteilung fur Slavische Sprachen und Literaturen des Osteuropa-Institus an der Freien Univer- sitat Berlin, t. 38, Berlin 1971.
• Wanatowicz M.: Aktywność społeczno-polityczna ludności. W: Województwo śląskie (1922-1939): zarys monograficzny. Red. F. Serafin. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996.
• Wanatowicz M.: Górny Ślqsk jako obszar styku i transferu cywilizacji zachodnio- i wschodnioeuropejskiej w XIX i XX wieku (do 1939 roku). W: Górny Ślqsk- na moście Europy. Red. M. Szczepański. Ośrodek Badan Społeczno-Kulturowych Towarzystwa Zachęty Kultury, Katowice 1994.
• Wanatowicz M.: Historia społeczno-polityczna Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1945. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1994.
• Wanatowicz M.: Inteligencja na Śląsku w okresie międzywojennym. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1986.
• Wanatowicz M.: Ludność napływowa na Górnym Śląsku w latach 1922-1939. Śląski Instytut Naukowy, Uniwersytet Śląski, Katowice 1982.
• Wanatowicz M.: Od indyferentnej ludności do śląskiej narodowości? Postawy narodowe ludności autochtonicznej Górnego Śląska w latach 1945-2003 w świadomości społecznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004.
• Wanatowicz M.: Społeczeństwo polskie wobec Górnego Śląska: (1795-1914). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, "Augustana", Katowice Bielsko-Biała 1992.
• Wanatowicz ML: Tożsamość śląska w oglądzie historycznym. W: Dynamika śląskiej tożsamości. Red. J. Janeczek, M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Wasilewski L.: Śląsk Polski. Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1915.
• Weber P.: Die Polen in Oberschlesien. Eine statistische Untersuchung, Berlin 1913.
• Weinreich P.: National and Ethnic Identities: Theoretical Concepts in Practice. "Innovation" 1991, No. 1.
• Węgrzyn G.: Autonomia Górnego Śląska a społeczeństwo obywatelskie. W: Polityka społeczna wobec problemu bezpieczeństwa socjalnego w dobie przeobrażeń społeczno-gospodarczych. Red W. Koczur, A. Rqczaszek. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2014.
• Węgrzyn G.: Narodowość Śląska - byt idealny czy realny. W: Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego. Red. A. Rqczaszek. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2012.
• Węgrzyn G.: Pracownicy przyjezdni (zakordonowi) na górnośląskim rynku pracy, lata 1850-1939. W: Uwarunkowania współczesnego rynku pracy i ich skutki w sferze społeczno-ekonomicznej. Red. D. Kotlorz, A. Przybyłka. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2014.
• Węgrzyn G.: Przebudzenie górnośląskie. W: Krajowe i międzynarodowe konteksty polityki społecznej. Red. J. Auleytner. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2016.
• Węgrzyn G.: Wskaźniki dotyczące rynku pracy wśród osób deklarujących narodowość śląska. W: Społeczno-ekonomiczne problemy rynku pracy. Red. D. Kotlorz. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2013.
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Katowicach, UWSI. - PO, nr 410.
• Wokół problemów tożsamości. Red. A. Jawłowska. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001.
• Wolek-Kocur B.: Źródła górniczego kultu św. Barbary. W: Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury. Red. P.P. Zagwożdżon, M. Madziarz. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2008.
• Woźniczka Z.: Katowice - Stalinogród - Katowice: z dziejów miasta 1948-1956. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2009.
• Woźniczka Z.: Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2013.
• Wódz J. (red.): Górny Śląsk w oczach Górnoślqzaków: (na podstawie materiałów konkursu ogłoszonego przez Śląski Instytut Naukowy w Katowicach i redakcję "Dziennika Zachodniego" w Katowicach). Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1990.
• Wódz J.: Prospektywna definicja regionu w odniesieniu do nowych polskich województw - szkic socjologiczny, Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa? Studia i szkice socjologiczne. Red. M.S. Szczepański. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
• Wódz K.: "Swoi" i "obcy" na Górnym Śląsku. Z problematyki stosunków etnicznych. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk" , Katowice 1993.
• Wróblewski P.: Mobilizacja i konflikt etniczny: miejsca święte mniejszości narodowych w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2007.
• Wróblewski P.: Typy legitymizacji narodowości śląskiej a Narodowy Spis Powszechny z 2002 roku. W: Mniejszości narodowe w Polsce w świetle Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku. Red. L. Adamczuk, S. Łodziński. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Wuttke J.: Zachwyt i pamięć. W: Związek Górnośląski 1989-2009: księga pamiątkowa. Red. A. Czajkowski. Drukarnia i Wydawnictwo Kaga-Druk, Katowice 2009.
• Wyderka B.: Granice dialektu śląskiego. W: Granice Śląska w interdyscyplinarnej perspektywie. Red. R. Gładkiewicz, T. Sołdra-Gwiżdż, M.S. Szczepański. Instytut Śląski, Opole 2012.
• Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. Podstawowe informacje o sytuacji demograficzno-społecznej ludności Polski oraz zasobach mieszkaniowych. GUS, Warszawa 2012.
• Zasady opracowywania wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 w zakresie mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego. GUS, Departament Badań Demograficznych, Białystok 2012.
• Ziemba J.: Biedaszyby Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 1967.
• Źródła do dziejów klasy robotniczej na ziemiach polskich. T. 2. Red. N. Gąsiorowska-Grabowska. PWN, Warszawa 1962.
• Żarnowski J.: Społeczeństwo drugiej Rzeczypospolitej: 1918-1939. Wydawnictwo PWN, Warszawa 1973.
• Żelazny W.: Śląskość jest materią w procesie. Cały czas działa. W: Być narodem? Ślązacy o Śląsku. Red. E. Sekuła, B. Jałowiecki, P. Majewski, W. Żelazny. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
• Żerelik R.: Dzieje Śląska do 1526 roku. W: Historia Śląska. Red. M. Czapliński, E. Kaszuba, G. Wąs, R. Żerelik. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Żółtaszek J.: Dzikie kopalnictwo węgla na Górnym Śląsku. "Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku" 1936, t. V, Katowice.
• "Preussische Statistik" 1878, t. IV, Berlin.
• "Statistik des Deutschen Reichs" 1907, t. 211, Berlin.
• "Statistik des Deutschen Reichs" 1909, t. 218, Berlin.
• "Statystyka Pracy" 1924-1938, dział Pośrednictwo Pracy; WAP - Katowice, UWSL. PH-2500,2635; UWSL. PO- 53,3064.
• "Śląskie Wiadomości Statystyczne", Miesięcznik wydawany przez Śląskie Biuro Statystyczne przy Śląskiej Radzie Wojewódzkiej, styczeń 1939, rok VI, z. 1.
• Assmann J.: Pamięć zbiorowa i tożsamość kulturowa. "Borussia" 2003, nr 29.
• Bednorz J.: Społeczno-ekologiczne skutki eksploatacji węgla kamiennego w Polsce. "G6rnictwo i Geologia" 2011, t. 6, z. 4.
• Chorąży M.: Nie tędy droga. "Śląsk" 2010, nr 7.
• Chrzanowska M.: O organizacji szkol pielęgniarstwa w Polsce. "Pielęgniarka Polska" 1929, nr 1.
• Czesak A.: Ślązacy w poszukiwaniu języka. "Przegląd Polonijny" 2004, nr 3.
• Druki III Sejmu Śląskiego. Załącznik do druku nr 366., WAP w Katowicach. Akta UWSL - OP, sygn.: 265, 2243. 2244, 2621., WAP w Katowicach. Akta UWSL - OP, sygn. 1256.
• Gerlich M.G.: Nowy regionalizm i meandrująca śląskość. "Śląsk" 1998, nr 7.
• Górnośląski przemysł górniczo-hutniczy w gospodarstwie narodowym. [brak autora], "Dziennik Poznański" 25 VII 1929, nr 169.
• Hibner M.: Restrukturyzacja zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego w latach 2004-2014. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 2016, nr 19(2).
• Kijonka J.: Migracje z Górnego Śląska do Republiki Federalnej Niemiec w latach 1970- 1989, czyli między ojczyzną prywatną a ideologiczną. "Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2013, t. 4.
• Kossak-Szczucka Z.: Śląsk a Polska. "Strażnica Zachodnia" 1932, nr 3.
• Kunce A.: Śląskie okno. "Śląsk" 2000, nr 11.
• Lipok-Bierwiaczonek M.: Pałace i familoki. "Śląsk" 1999, nr 2.
• Lubina M.: Prawo do regionalizmu. "Śląsk" 1998, nr 3.
• Łukasiewicz D.: Mentalność pańska, mieszczańska, protestancka czy kapitalistyczna? Prusy 1806-1871, "Kwartalnik Instytutu Zachodniego w Poznaniu" 2014, nr 2(351).
• Nijakowski L.M.: Śląski bałkański Kaukaz. ,,Śląsk" 2009, nr 1.
• Nijakowski L.M.: Ustawa o mniejszościach - wrota do piekła czy do raju? ,,Śląsk" 2005, nr 3.
• Ozga S.: Pozycja węgla w uprzemysłowieniu Polski. "Drogi Polski. Miesięcznik społeczno-gospodarczy" 1939, R3, nr- 5.
• Roczniki statystyczne województwa katowickiego i śląskiego. WUS, Katowice.
• Ryszka F.: Kapitał monopolistyczny na Górnym Śląsku i formy jego polityki. W: Studia Śląskie. "Przegląd Zachodni", zeszyt specjalny, Poznań 1952.
• Sprawozdanie dekadowe W UBP w Opolu do Ministra BP w Warszawie za 1947 r. UOP w Opolu [b.r.w.].
• Swadźba U.: Aby nie zgubić szansy. Wartość pracy i wyksztalcenia na Śląsku u progu XXI w. W: Górny Śląsk na przełomie wieków: nadzieje i niepokoje: świadkowie wiary. Red. J. Górecki, H. Olszar. Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego i Instytut Górnośląski, Katowice 2002.
• Szacki J.: O narodzie i nacjonalizmie. "Znak" 1997, nr 3.
• Szczepański J.: Socjologiczne problemy Śląska. "Zaranie śląskie" 1935, z. 2.
• Świątkiewicz W.: Rodzina górnicza Górnośląskim symbolem? ,,Śląsk" 1999, nr 11.
• Wrzesiński W.: Problematyka polskiej ludności rodzimej na ziemiach postulowanych w latach II wojny światowej. "Przegląd Zachodni" 1989, nr 5-6.
• Český statistický úrad, http://www.scitani.cz/csu/2012edicniplan.nsl7t/A10032AAAF/ $File/OBCR604.pdf (dostęp: 16.03.2015).
• Dialekt śląski i gwary pokrewne I polowa XX wieku, http://jezyki.wikia.com/wiki/ D i a I e k t% C 5 % 9 BI % C 4 % 8 5 s k i (dostęp: 11.07.2015).
• Encyklopedia Brockhausa, http://www.transodra-online.net/pl/node/1382 (dostęp: 16.04. 2015).
• Geoportal, geoportal.gov.pl, za: Wikipedia, https://pl.wikipedia.Org/wiki/Plik:SLna49.png (dostęp: 17.08.2015).
• Granice Śląska - wykład dr. Piotra Greinera, www.gornoslaskie-dziedzictwo.com, http:// archive.is/http://www.gornoslaskie-dziedzictwo.com/index.php?action-4udzie&id-5 (dostęp: 1.01.2011).
• Historia Spółki Giesche, http://giesche.pl/o-spolce/historia.pdf (dostęp: 21.03.2015).
• http://gornyslask.wordpress.com/mapy-gornego-slaska (dostęp: 17.05.2015).
• http://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk (dostęp: 11.04.2015).
• http://silesiana.org.pl/ (dostęp: 17.09.2015).
• http://www.endangeredlanguages.com/ (dostęp: 16.05.2015).
• http://www.historiarchiwalna.fora.pl/dydaktyka,3/historia-slaska,52-60.html (dostęp: 10.06. 2015).
• http://www.wojewodztwosIaskie.pl/index2.php?id=granica Śląsk Małopolska.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk_%28prowincja%29