Rozwój rynku operatorów publicznego transportu zbiorowego w Polsce

• Autorzy: Grzegorz Krawczyk

Warianty tytułu

Development of Public Transport Operators' Market in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rynek publicznego transportu zbiorowego charakteryzuje się występowaniem monopolu naturalnego. W konsekwencji w Polsce realizacja przewozów odbywa się na podstawie ustanowienia podmiotu wewnętrznego (Rozporządzenie WE 1370/2007). W przypadku organizatorów publicznego transportu zbiorowego kontraktujących znaczny wolumen pracy eksploatacyjnej dochodzi do wdrożenia rozwiązań konkurencyjnych i zastosowania modelu opartego na konkurencji regulowanej. W modelu tym operatorów publicznego transportu zbiorowego wybiera się przez stosowanie procedury zamówień publicznych. Najczęściej przedmiotem postępowania jest obsługa jednej linii komunikacyjnej lub pakietu, o której realizację rywalizują podmioty prywatne oraz komunalne. Celem artykułu jest ocena rozwoju konkurencji regulowanej na silnie skoncentrowanym rynku transportu publicznego przez pryzmat rynku operatorskiego. Podstawowym źródłem danych są te udostępnione przez organizatorów transportu publicznego dotyczące udziału poszczególnych operatorów w obsłudze linii oraz wyniki postępowań przetargowych, które odzwierciedlają aktywność poszczególnych podmiotów w pozyskiwaniu nowych zleceń. Na podstawie przeprowadzonej analizy wskazano główne tendencje rozwoju rynku publicznego transportu zbiorowego w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

Public transport operators' market exhibits characteristics of a natural monopoly. As a result, in many public transport markets in Poland public transport services are rendered through the establishing of an internal operator (EC Regulation 1370/2007). Those who organise public passenger transport and outsource a substantial part of the service implement competitive solutions and models based on controlled competition. Within this model, operators are selected as a result of public procurement procedure. In most cases, contracts are awarded for one or a package of connections to private or municipal operators who compete for them. The paper evaluates the development of controlled competition on a strongly concentrated market of public passenger transport through the lens of operator's market. Data come mostly from the organisers of public transport services and they concern the share of these operators in the market of transport connections and results of tender proceedings, which show how active these operators are in seeking new contracts. Based on the analyses we have indicated principal development trends in the public passenger transport market in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport publiczny; Konkurencja; Liberalizacja transportu

EN

Public transport; Competition; Transport liberalization

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2018
• Numer: z. 169
• Strony: 75--91

Twórcy

autor

Grzegorz Krawczyk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2004 nr 19 poz. 177).
• Baumol W.J., On the Proper Cost Tests for Natural Monopoly in a Multiproduct Industry, "American Economic Review" 1977, No. 67.
• Bąkowski W., Szewczuk A., Warunki przekształceń własnościowych w komunikacji miejskiej, "Przegląd Komunikacyjny" 1991, nr 7.
• Bishop S., Walker M., The economics of EC Competition Law: Concepts, Application and Measurements, Sweet&Maxwell, London 2010.
• Dydkowski G., Integracja transportu miejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2009.
• Dydkowski G., Tomanek R., Finansowanie rozwoju transportu zbiorowego w warunkach liberalizacji, "Transport Miejski i Regionalny" 2008, nr 11.
• Fiedor B., Regulacja państwowa a monopole naturalne, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej imienia Oskara Langego we Wrocławiu" 1991, nr 598.
• Ginevicius R., Cirba S., Additive measurement of market concentration, "Journal of Business Economics and Management" 2009, No. 10(3).
• Grzelec K., Restrukturyzacja miejskiego transportu zbiorowego w Polsce. Od monopolu do... monopolu, "Transport Miejski i Regionalny" 2012, nr 12.
• Hebel K., Wyszomirski O., Liberalizacja i prywatyzacja lokalnego transportu zbiorowego na przykładzie Aglomeracji Gdańskiej [w:] Liberalizacja transportu w warunkach transformacji gospodarczej, G. Dydkowski, R. Tomanek (red.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2003, s. 99.
• Krawczyk G., Behaviours of Bus Operators in the Regulated Competition Market - on the Example of Silesia Region of Poland [w:] Sustainable Transport Development, Innovation and Technology, Suchanek M. (eds), TranSopot 2016, Springer Proceedings in Business and Economics, Springer, Cham.
• Liberadzki B., Fiskalizm a strategiczne cele transportu, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów" 2013, nr 123.
• Mas-Colell A., Whinston M.D., Green J.R., Microeconomics Theory, Oxford University Press, New York 1995.
• Miecznikowski S., Formy oraz intensywność konkurencji w transporcie miejskim [w:] Transport miejski. Ekonomika i Organizacja, O. Wyszomirski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007.
• Miłaszewicz D., Problemy społecznej efektywności sektora publicznego, "Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2014, nr 180.
• Polski rynek usług transportowych. Funkcjonowanie - przemiany - rozwój, D. Rucińska (red.), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
• Raport o stanie komunikacji miejskiej w Polsce w latach 2000-2012, C. Radziewicz i in. (red.), IGKM, Warszawa 2013.
• Sektor publiczny w Polsce i na Świecie, J. Kleer (red.), CeDeWu, Warszawa 2005.
• Szałucki K., Suchanek M., Publiczny transport zbiorowy w warunkach niestabilności struktur zarządczych. Studium struktur dysypatywnych, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki" 2015, nr 30.
• Tomanek R., Problemy ustalania wielkości dopłat do transportu zbiorowego w warunkach integracji [w:] System dopłat do publicznego transportu zbiorowego w komunikacyjnych związkach komunalnych w Polsce, R. Janecki, W. Starowicz (red.), Wydawnictwo PiT Kraków, Kraków 2009.
• Tomanek R., Transport zbiorowy w świetle teorii rynków kontestowanych, "Przegląd Komunikacyjny" 2005, nr 6.
• Warunki konkurencji na rynku przewozów o charakterze użyteczności publicznej - ocena na podstawie zawieranych umów, Urząd Transportu Kolejowego, Warszawa 2016.
• Wyszomirski O., Szałucki K., Urynkowienie komunikacji miejskiej, "Przegląd Komunikacyjny" 1991, nr 6.
• Zagożdżon B., Konkurencja na rynku publicznego transportu miejskiego, "Przegląd Komunikacyjny" 2003, nr 5.