Wpływ dodatkowego dochodu z programu "Rodzina 500+" na wydatki gospodarstw domowych

• Autorzy: Mariola Grzybowska-Brzezińska , Karolina Barbara Doczyk , Katarzyna Elżbieta Kuśmierz

Warianty tytułu

Impact of Additional Income from the "Family 500+" Program on Household Expenditures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ocena wpływu dodatkowego dochodu z programu "Rodzina 500+" na wydatki badanych gospodarstw domowych, z uwzględnieniem ich zachowań rynkowych i struktury konsumpcji. Badania zrealizowano w październiku i listopadzie 2017 roku na próbie 1700 respondentów. Zastosowano metodę ankiety internetowej. Instrumentem wykorzystanym w badaniu był kwestionariusz ankiety online. Wśród gospodarstw domowych o niskim dochodzie (w przedziale 1001-2000 zł) wydatki wzrosły głównie na żywność, odzież i obuwie. W gospodarstwach wysokodochodowych (łączny dochód powyżej 4000 zł) wydatki wzrosły na edukację, odzież, obuwie i stanowiły najwyższy ich poziom. Dodatkowe środki finansowe z programu "Rodzina 500+" przeznaczano również na oszczędności, kulturę i rozrywkę. W przyszłości należałoby się skupić na analizie dochodów oraz wydatków w obrębie poszczególnych kategorii asortymentowych. Ważne jest określenie poziomu i kierunku wydatków gospodarstw domowych z uwzględnieniem wydatków na usługi. Wyniki badań wskazują na potrzebę prowadzenia dalszych rozważań związanych z oceną jakości życia polskich gospodarstw domowych i ich zachowań w realiach polityki socjalnej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the paper is the identification, analysis and assessment of household income and expenses with special regard to the additional income from the programme "the 500+ Family programme" and its influence on the market behaviour of these households. The research was conducted in October and November 2017, with the number of respondents being 1,700. The research data was collected by sending questionnaires via the Internet and by using the Spearman's rank correlation coefficient for the description of the impact of variables. Among low-income families (in the range of 1,001-2,000 PLN), an increased amount of money spent on the purchasing of food, clothing, and footwear has been reported. Among high-income families (above 4,000 PLN), expenditure on education, clothing and footwear has increased. Besides, the additional income from the programme " the 500+ Family programme" has a direct and positive impact on savings, culture, and entertainment. The findings of this study may lead to specific practical and social recommendations. In the future, it could be recommended to focus on an analysis of income and expenses on particular assortment groups. Moreover, it is also important to concentrate on the families' expenditures with special regard to certain types of services. According to the results of the research, there is a need for further consideration related to household behaviour and the assessment of the quality of life of Polish families with reference to social policy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wydatki gospodarstw domowych; Polityka rodzinna; Wyniki badań; Zachowania rynkowe; Polityka socjalna; Program Rodzina 500+

EN

Household expenditures; Family policy; Research results; Market behaviour; Social policy; Family 500+ program

• Czasopismo: Studia Oeconomica Posnaniensia
• Rocznik: 2018
• Tom: 6
• Numer: nr 12
• Strony: 73--85

Twórcy

autor

Mariola Grzybowska-Brzezińska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Karolina Barbara Doczyk

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Katarzyna Elżbieta Kuśmierz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Chrzanowska, M. i Landmesser, J. (2017). Symulacja efektów ex ante programu "Rodzina 500+". Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 468, 28.
• Furaiji, F., Łatuszyńska, M. i Wawrzyniak, A. (2012). An empirical study of the factors on fuencing consumer behaviour in the electric appliances market. Contemporary Economics, 6(3).
• Golinowska, S. (2007). Polityka rodzinna a przemiany rodzinny, gospodarki i państwa. Głos w debacie o polityce rodzinnej w Polsce. Polityka Społeczna, 8.
• Grzega, U. (2011). Dochody i wydatki polskich gospodarstw domowych jako determinanta rozwoju rodzin, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Seria: Współczesne problemy demograficzne w dobie globalizacji aspekty pozytywne i negatywne, 95.
• Grzywna, P., Lusting, J., Mitręga, M., Stępień-Lampa, N. i Zasępa, B. (2017), Polityka rodzinna. W: M. Kolczyński (red.), Polityka społeczna. Rozważania o teorii i praktyce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kotler, P. (1994). Marketing: analiza, planowanie, wdrożenie i kontrola. Warszawa: Gebethner i Ska.
• Kozielski, R. (2018). Wybrane teorie ekonomiczne a zachowania konsumentów w epoce digital w świetle ekonomii behawioralnej. Studia Oeconomica Posnaniensia, 6.
• Laskowski, W. (2014). Dochodowa elastyczność wydatków polskich gospodarstw domowych i jej uwarunkowania. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 14(29).
• Małysa-Kaleta, A. (2000). Makroekonomiczne uwarunkowania zachowań konsumentów. W: E. Kieżel (red.), Rynkowe zachowania konsumentów. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
• Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. (2017). Warszawa. Ponad 3,99 mln dzieci objętych Rodzina 500+. Pobrane 28 grudnia 2017 r. z https://www.mpips. gov.pl/aktualnosci-wszystkie/rodzina-500-plus/art,9089,ponad-3-99-mln dzieci-objetych-rodzina-500.html.
• Nelson, R. i Consoli, D. (2010). An evolutionary theory of household consumption behaviour. Journal of Evolutionary Economics, 20(5).
• Perner, L. (2010). Consumer Behaviour: the Psychology of Marketing. University of Southern California Marshall, Los Angeles, CA. Pobrane 28 grudnia 2017 r. z http:// www.consumerpsychologist.com.
• Piekut, M. (2016). Wydatki i trendy w konsumpcji w gospodarstwach domowych wysokodochodowych. Problemy Zarządzania, 14.
• Prokopowicz, D. (2017). Sytuacja materialno-ekonomiczna gospodarstw domowych w Polsce oraz znaczenie wprowadzenia programu "Rodzina 500 plus " w ramach kompleksowej rodzinnej polityki społecznej. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 18(1).
• Rashid, N. K. Abd., Nasir, A., Mustapha, N. H. N. i Kamil, N. F. (2011). Analysis of income and expenditure of households in the east coast of peninsular Malaysia. Journal of Global Business and Economics, 2(1).
• Rządowe Centrum Legislacji. (2016). Uzasadnienie ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Pobrane 28 grudnia 2017 r. z https:// legislacja.rcl.gov.pl/docs/2/12279566/12326797/12326798/dokument202543.pdf.
• Sawulski, J. (2017). Czy Polska jest państwem opiekuńczym? IBS Policy Paper, 2.
• Senyszyn, J. (1995). Potrzeby konsumpcyjne: wstęp do ekonomicznej teorii potrzeb. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytety Gdańskiego.
• Sobczyk, G. (2013). Zachowania konsumenckie w warunkach kryzysu. Zeszyty Naukowe WSEI seria: EKONOMIA, 6(1).
• Sojkin, B. (1994). Czynniki ekonomiczne kształtujące spożycie żywności. W: Determinanty konsumpcji żywności. Analiza hierarchiczna. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• Stávková, J., Stejskal, L. i Toufarová, Z. (2008). Factors influencing consumer behaviour. Agricultural Economics - Czech, 54(6).
• Szarfenberg, R. (2017). Wpływ świadczenia wychowawczego (500+) na ubóstwo na podstawie mikrostymulacji. Polityka Społeczna, 4.
• Światowy, G. (2006). Zachowanie konsumentów: determinanty oraz metody poznania i kształtowania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Utzig, M. (2015). Wydatki konsumpcyjne wiejskich i miejskich gospodarstw domowych a zmiany ich dochodów. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 17(4).
• Zalega, T. (2011). Mikrouwarunkowania potrzeb i zachowań rynkowych gospodarstw domowych a nowa konsumpcja. Studia i Materiały Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, 1-2.
• Zalega, T. (2013). Spożycie produktów żywnościowych w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego. Problemy Zarządzania, 11(40).

Identyfikatory

DOI

10.18559/SOEP.2018.12.5