Aspekty kulturowe, kompozycyjne i percepcyjne w opracowaniach dotyczących identyfikacji charakteru krajobrazu na poziomie lokalnym

• Autorzy: Anna Gałecka-Drozda , Magdalena Szczepańska , Agnieszka Wilkaniec , Ewa de Mezer

Warianty tytułu

Cultural, Compositional and Perceptual Aspects of Landscape in Studies Regarding Identification of Its Character at the Local Level of Management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zapisany w ustawie krajobrazowej obowiązek sporządzania audytów krajobrazowych jest efektem wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Ograniczenie audytu do skali regionalnej (mezoregionów) nie sprzyja identyfikacji lokalnej specyfiki krajobrazu, zwłaszcza w odniesieniu do jego aspektów kulturowych, kompozycyjnych i percepcyjnych. Jeżeli audyt krajobrazowy ma być rzeczywistym narzędziem służącym ochronie krajobrazu w planowaniu przestrzennym, niezbędne jest sporządzanie go również dla jednostek niższego rzędu (mikroregionów), kompatybilnych ze skalą planowania miejscowego, uwzględniając perspektywę człowieka - obserwatora. Aspekty kulturowe, kompozycyjne i percepcyjne w znacznym stopniu decydują o przywiązaniu do miejsca oraz społecznej akceptacji krajobrazu. Powinny one stanowić podstawę prawidłowej jego ochrony i kształtowania na poziomie lokalnym, zwłaszcza w odniesieniu do krajobrazu nie uznawanego za "priorytetowy", lecz "zwyczajny", "codzienny". Artykuł stanowi przegląd przykładów zastosowania metod z zakresu architektury krajobrazu, uwzględniających lokalną specyfikę przestrzeni i wykazujących możliwość jej uwzględnienia w planowaniu miejscowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The obligation to prepare landscape audits registered in the Landscape Act is the result of the implementation of the European Landscape Convention. Limiting the audit to the regional scale (mesoregions) is not conducive to the identification of the local landscape specificity, especially with regard to its cultural, compositional and perceptual aspects. If landscape audits are to be an effective tool for protection of landscape in spatial planning, it is necessary also to conduct them for lower-order units (microregions). Such strategy would be consistent with the scale of local planning and take into account the perspective of a human - the observer. The cultural, compositional and perceptual aspects of landscape greatly affect the sense of belonging to a place and its social acceptance. These elements should constitute the basis for its proper protection and development at the local level, especially in relation to the landscape not considered as "priority", but to the "ordinary", "everyday" landscape. The article is an overview of examples of application of landscape architecture methods that take into account the local specificity of space and can be included in local planning. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Geografia krajobrazu; Ochrona krajobrazu; Planowanie przestrzenne; Europejska Konwencja Krajobrazowa; Regionalizacja; Krajobraz miasta

EN

Landscape geography; Landscape protection; Spatial planning; European Landscape Convention; Regionalization; City landscape

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 33 Studia Regionalne 3
• Strony: 63--76

Twórcy

autor

Anna Gałecka-Drozda

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Magdalena Szczepańska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Agnieszka Wilkaniec

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Ewa de Mezer

• Stowarzyszenie Polskich Architektów Krajobrazu Oddział Wielkopolski

Bibliografia

• Badora K., Jakubiec U., 2018, Zastosowanie metodyki audytu krajobrazowego do identyfikacji krajobrazów w skali lokalnej na przykładzie gminy Szczyrk, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego".
• Barełkowski R., Wojtyra B., 2018, Programowanie sanacji przestrzeni wiejskiej. Autorskie mechanizmy planistyczne na rzecz zrównoważonego kształtowania obszarów wiejskich, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica", 32: 31-49.
• Bogdanowski J., 1990, Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK WAK) w studiach i projektowaniu, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Kraków.
• Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novak Z., 1973, Architektura krajobrazu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków.
• Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Solon J., 2015, Typologia aktualnych krajobrazów Polski, "Przegląd Geograficzny", 87 (3): 377-408.
• Dankowska M., Koter M., Saciuk M., Tomczak A., 2016, Czytelność dawnych układów ruralistycznych w planie współczesnego miasta na przykładzie Łodzi, "Topiarius", 1: 176-192.
• de Mezer E., Gałecka-Drozda A., 2013, Popular culture in the contemporary city spatial structure - view analysis of the Municipal Stadium in Poznań, Poster prezentowany podczas konferencji LE: NOTRE Landscape Forum 2013 Rome.
• Kłosek-Kozłowska D., 2007, Ochrona wartości kulturowych miast a urbanistyka, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• Krzyk P., 2009, Obszary rolne jako element systemu przyrodniczego miasta Krakowa, "Problemy Rozwoju Miast", 3: 47-61.
• Majchrowska A., 2013, Doświadczenia innych krajów w identyfikowaniu typów krajobrazowych, [w:] Identyfikacja i waloryzacja krajobrazów - wdrażanie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, Referaty konferencyjne, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
• Myga-Piątek U., 2007, Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych, [w:] Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym "Problemy Ekologii Krajobrazu", 19: 101-110.
• Myga-Piątek U., 2012, Krajobrazy kulturowe - aspekty ewolucyjne i typologiczne, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Niedźwiedzka-Filipiak I., 2009, Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo- zachodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Plit F., Plit J., 2015, Hierarchiczna regionalizacja krajobrazów kulturowych. Założenia wstępne, Poziomy 1 i 2: Cywilizacje i domeny kulturowe, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego", 30: 19-34.
• Plit F., Plit J., 2016, Hierarchia regionów krajobrazów kulturowych, Poziomy 3-10: Państwa krajobrazowe i regiony krajobrazowe niższych szczebli, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego", 31: 9-24.
• Projekt Rozporządzenia w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych z dnia 28 września 2016 roku (Dz.U., 2016, poz. 778).
• Rylke J., 2017, Teoria i zasady projektowania dla architektów krajobrazu, "Sztuka Ogrodu, Sztuka Krajobrazu", 1 (17).
• Senetra A., 2017, Zmiany przestrzenno-czasowe wartości estetycznych krajobrazów obszarów pojeziernych na potrzeby ich audytu i ochrony na przykładzie gminy Pozezdrze, "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego".
• Solon J., 2008, Typy krajobrazu kulturowego Polski, "Problemy Ekologii Krajobrazu", 20.
• Solon J., 2014, Przegląd wybranych podejść do typologii krajobrazu, "Problemy Ekologii Krajobrazu", 20: 25-33.
• Sroka W., 2014, Definicje oraz formy miejskiej agrokultury, "Wieś i Rolnictwo", 3 (164): 85-103.
• Stahlschmidt P., Nellemann V., Primdahl J., Swaffield S., 2017, Landscape Analysis: Investigating the potentials of space and place, Routledge, New York.
• Swanwick C., 2002, Landscape Character Assessment. Guidance for England and Scotland, The Countryside Agency, Scottish Natural Heritage.
• Wilkaniec A., Gałecka-Drozda A., de Mezer E., 2014, Lokalizacja turbin wiatrowych w Witkowicach - ocena wpływu przedsięwzięcia na krajobraz, Opracowanie wykonane na zlecenie inwestora w związku z koniecznością spełnienia wymogów RDOŚ (maszynopis).
• Wiśniewska W., 2002, Krajobrazy codzienne, "Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej", 903, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rokietnica, Załącznik nr 1 do Uchwały nr XVIII/181/2016 Rady Gminy Rokietnica z dnia 29 lutego 2016 roku, http://bip.rokietnica.pl/public/get_file_contents.php?id= 353550.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała nr LXXII/1137/VI/2014 z dnia 23 września 2014 roku, http://bip.poznan.pl/ bip/uchwaly/uchwala-nr-lxxii-1137-vi-2014-z-dnia-2014-09-23,53822/.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U., 2015, poz. 774).

Identyfikatory

DOI

10.18778/1508-1117.33.04