Uwarunkowania prawne funkcjonowania podatków i systemów podatkowych w krajach Unii Europejskiej - zarys zagadnienia

• Autorzy: Jolanta Ciak , Agnieszka Gruszczyńska

Warianty tytułu

Legal Implications of Tax and Tax Systems of the European Union Countries - an Outline of the Issue

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podatki stanowią główne źródło dochodów budżetowych, a zatem istotnie wpływają na funkcjonowanie i kondycję finansów publicznych państwa. Stąd dążenie do stworzenia możliwie najbardziej przejrzystego i efektywnego systemu poboru podatków wydaje się celem nadrzędnym polityki fiskalnej, w tym polityki podatkowej. Celem artykułu jest omówienie uwarunkowań prawnych podatków i systemu podatkowego, w tym kwestii harmonizacji podatków w Unii Europejskiej. Celem artykułu jest również zwrócenie uwagi na rodzaje podatków funkcjonujących w tych krajach, w tym w krajach strefy euro, ze wskazaniem na istniejące rozbieżności w ich zakresie, pomimo zaawansowanych procesów dostosowawczych. W związku z tym, że prawodawstwo unijne stale ewoluuje, co wynika między innymi z rozszerzania granic Unii Europejskiej, rozwoju technologii czy naleciałości geopolitycznych państw członkowskich, istnieje również konieczność dostosowywania prawodawstwa krajowego. Jako że dyrektywy unijne stanowią wyznacznik zmian w prawach krajowych poszczególnych państw Unii Europejskiej, należy dokonywać stałego ich modyfikowania i konkretyzowania. Ponadto pomimo tego, iż UE dąży do ujednolicenia systemów podatkowych w krajach do niej należących, nadal widoczne są różnice w skalach i stawkach podatkowych. Jednocześnie kategoryzacja podatków funkcjonujących w krajach Unii Europejskiej i krajach strefy euro ukazała pewne rozbieżności występujące pomiędzy nimi, szczególnie w udziale grupy podatków dotyczących ubezpieczenia społecznego w dochodach sektora instytucji rządowych i samorządowych. Średnia dla państw strefy euro była o 4 punkty procentowe wyższa niż dla krajów EU-28 i wynosiła 37,1%. Z kolei podatki od kapitału miały marginalne znaczenie w stosunku do innych kategorii podatków, odpowiednio 0,7% w krajach EU-28 i 0,8% w strefie euro. (abstrakt oryginalny)

EN

Taxes constitute the main source of budget revenue. Therefore, they have a significant impact on the functioning and a state of a public finance. Thus, a creation of the most transparent and efficient system of tax collection is fundamental to a fiscal policy, including a tax policy. The aim of the article is to discuss legal implications of taxes and tax systems. The issues of concern, includes harmonisation of taxes in the European Union. Moreover, the article attempts to draw attention to the types of taxes imposed by the EU countries in order to present discrepancies between these countries, including the Eurozone countries, in which the process of unification of taxes advanced to the greatest extent. EU legislation is constantly evolving owing to, among others, the EU's enlargement, a development of technologies or geopolitical background of the individual EU countries. Hence, the EU countries are required to constantly adjust their national legislations(by e.g. making it more specific), because the EU directives are indicators to make changes in national laws. Moreover, despite the fact that the EU aims at unification of tax systems in its countries, differences in the tax scales and tax rates can still be noticed. Simultaneously, categorisation of taxes which are functioning in the EU countries, including the Eurozone counties, shows some discrepancies between taxes. This concerns in particular an extend of an impact of taxes relating to social insurance on the revenue of a government and self-government institutions. The average level of share of these categories of taxes for the Eurozone countries (it amounted to 37.1%) and it was 4 percentage points higher than for the EU-28 countries. On the other hand, capital taxes played marginal roles in relation to other tax categories, 0.7% in the EU-28 countries and 0.8% in the euro area respectively. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatki; System podatkowy; Regulacje prawne; Harmonizacja

EN

Taxes; Tax system; Legal regulations; Harmonisation

• Czasopismo: Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu
• Rocznik: 2019
• Tom: 7
• Numer: nr 1
• Strony: 43--66

Twórcy

autor

Jolanta Ciak

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

autor

Agnieszka Gruszczyńska

• Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu

Bibliografia

• Andrzejewska-Czernek I., Wykładnia prawa podatkowego Unii Europejskiej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
• Bielawny J., Modzelewski W., Materialne prawo podatkowe (część szczegóło-wa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspól-nicy, Warszawa 2010.
• Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, TNOiK. Dom Organizatora, Toruń 2014.
• Brzeziński B., Olesińska A., Prawo finansów publicznych, TNOiK. Dom Organizatora, Toruń 2017.
• Brzeziński B., Kalinowski M. (red.), Prawo podatkowe Wspólnoty Europejskiej, ODDK, Gdańsk 2006.
• Hitiris T., European Union Economics, Prentice Hall, London 2003.
• Krajewska A., Podatki w Unii Europejskiej, PWE, Warszawa 2012.
• Litwińczuk H., Wprowadzenie [w:] H. Litwińczuk (red.), Podatki bezpośrednie. Prawo polskie a prawo wspólnotowe. Implementacja dyrektyw. Orzecznic-two ETS, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2009.
• Modzelewski W., Bielawny J., Materialne prawo podatkowe - ogólna charakte-rystyka [w:] W. Modzelewski (red.), Materialne prawo podatkowe (część szczegółowa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Warszawa 2010. Jolanta Ciak, Agnieszka Gruszczyńska
• Modzelewski W., Bielawny J., Rola prawodawstwa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego w kształtowaniu materialnego prawa podatkowego [w:] W. Modzelewski (red.), Materialne prawo podatkowe (część szczegółowa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Warszawa 2010.
• Oręziak L., Konkurencja podatkowa w ramach Unii Europejskiej. Implikacje dla Polski, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa 2007.
• Oręziak L., Finanse Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsza-wa 2009.
• Owsiak S., Harmonizacja podatków bezpośrednich warunkiem integracji gospo-darczej Unii Europejskiej [w:] U. Płowiec (red.), Polityka gospodarcza a rozwój kraju, PTE, Warszawa 2007.
• Pawłowska-Tyszko J. (red.), Systemy podatkowe w krajach Unii Europejskiej. Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej, IERiGŻ, Warszawa 2013.
• Pomorska A., Szołno-Koguc J., Wójtowicz K., Proces dostosowywania polskich podatków pośrednich do standardów Unii Europejskiej, UMCS, Lublin 2003.
• Sygut E., Harmonizacja podatku akcyzowego w ramach jednolitego rynku euro-pejskiego, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekono-micznego w Katowicach" 2016, nr 271, s. 232-242.
• Szymańska A., Dochody podatkowe w krajach Unii Europejskiej, "Wiadomości Statystyczne", 2017, nr 5(672), s. 79-99.
• Tomczewski K., Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej szansą i wyzwaniem dla obywateli, "Studia Europejskie" 2003, nr 3, s. 107-120.

Identyfikatory

DOI

10.12775/PBPS.2019.003