Prawne aspekty konfliktu zbrojnego na Ukrainie jako przykładu wojny hybrydowej

• Autorzy: Paweł Ochmann , Jakub Wojas

Warianty tytułu

Legal Aspects of the Military Conflict in Ukraine as an Example of "Hybrid War"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wojna hybrydowa nie jest pojęciem zdefiniowanym w aktach prawa międzynarodowego. Jednakże termin ten jest powszechnie używany, zarówno w mediach i przez polityków, jak i w dyskursie naukowym. Niniejszy artykuł ma na celu podjęcie próby zastanowienia się na ile uprawnione jest posługiwanie się tym pojęciem w odniesieniu do toczącego się od lutego 2014 r. konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy. Z tego względu w pracy poruszone zostaną kwestie związane z definicją wojny hybrydowej. Wskazane zostaną także cechy tego typu konfliktów zbrojnych, a następnie będzie dokonana analiza wojny na Ukrainie pod kątem występowania tam wyróżnionych elementów. Szczególny nacisk zostanie położony na aspekty związane z funkcjonowaniem Donieckiej Republiki Ludowej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej i ich zależności od Federacji Rosyjskiej. Zdaniem autorów można je bowiem poczytywać za jedne z modelowych przykładów działania przez pośrednika (proxy war), a przez to najważniejszy dowód na hybrydowość konfliktu na Ukrainie. W tym miejscu rozważone zostaną kwestie związane z przypisaniem odpowiedzialności Rosji za działania tych samozwańczych republik wraz z analizą, na ile jest możliwe uniknięcie szkodliwych skutków związanych z hybrydowością tego konfliktu. (abstrakt oryginalny)

EN

"Hybrid war" is a term not defined in the public international law. However it is commonly used not only by media and politicians, but also by academics in the scientific discourse. The article deals with the problem whether it is justified to refer the term ‚hybrid war' to a military conflict in Ukraine. The authors scrutinize to what extent the situation in Ukraine satisfies requirements for ‚hybrid war'. In order to do so, it is necessary to make an attempt to define the term. The distinctive characteristics must be indicated. Then, following occurences in Ukraine are analyzed and confronted with beforehand distinguished charakteristics. The paper focuses on the role of Donietsk People's Republic and Lugansk People's Republic and their dependence on Russian Federation. According to the authors, it is possible to argue that they are examples of actions by proxy- so called proxy war. It would have proved of hybrid character of war in Ukraine. The authors consider also attribution of responsibility of Russia for actions of separatist republics and they wonder how to prevent consequences arising out from such conflicts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojna hybrydowa; Konflikty zbrojne; Prawo międzynarodowe

EN

Hybrid war; Armed conflicts; International law

• Czasopismo: Studia Prawnicze i Administracyjne
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 27 (1)
• Strony: 15--23

Twórcy

autor

Paweł Ochmann

• Uniwersytet Jagielloński

autor

Jakub Wojas

• Europejski Instytut Studiów Międzynarodowych

Bibliografia

• Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro, ICJ Reports 2007, par. 392.
• Balcerzak M., Odpowiedzialność państwa- strony Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Toruń 2013.
• Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004.
• "Bohater Noworosji" rezygnuje. Striełkow już nie jest szefem obrony Donbasu, TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata, 2/bohater-noworosji-rezygnuje-strielkow-juz-nie-jest-szefem-obrony-donbasu,459093.html
• Bunt Kozaków przyspieszy wojnę?, TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/donbas-mobilizacja-rebeliantowoddzialy-w-pelnej-gotowosci-bojowej,531592.html
• Burlakowa W., Нестрашный суд. Как украинская Фемида «карает» сепаратистов, Antikor, http://antikor.com.ua/articles/68825-nestrashnyj_sud._kak_ukrainskaja_femida_karaet_separatistov.
• Catan and others v. Moldova and Russia, Application no. 43370/04, 8252/05, 18454/06, European Court of Human Rights, 19 October 2012 r.
• Cyprus v. Turkey, Application no. 25781/94, ECHR, 10 May 2001
• Direct Line with Vladimir Putin, kremlin.ru, http://en.kremlin.ru/events/president/news/20796
• Draft articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, with commentaries, "Text adopted by the International Law Commission at its fifty-third session, in 2001, and submitted to the General Assembly as a part of the Commission's report covering the work of that session (A/56/10)"
• Dramatyczny stenogram ws. Krymu. "My ich wyślemy na śmierć", Wirtualna Polska, https://wiadomosci.wp.pl/dramatycznystenogram-ws-krymu-my-ich-wyslemy-na-smierc-6025262095110785a
• European Parliament resolution of 15 January 2015 on the situation in Ukraine [2014/2965(RSP)].
• Gawęda M., Siły Zbrojne "Noworosji". W kierunku zwasalizowanej armii regularnej, Defence24, http://www.defence24.pl/185935,sily-zbrojne-noworosji-w-kierunku-zwasalizowanej-armii-regularnej
• Hoffman F.G. , Conflict in the 21st Century: The Rise of Hybrid Wars, Arlington 2007
• Hoffman F.G., Lessons from Lebanon: Hezbollah and Hybrid Wars, Foreign Policy Research Institute, https://www.fpri.org/article/2006/08/lessons-from-lebanon-hezbollah-and-hybrid-wars/
• Hoffman F.G., On Not-So-New Warfare: Politicale Warfare vs. Hybrid Threats, https://warontherocks.com/2014/07/on-not-sonew-warfare-political-warfare-vs-hybrid-threats/
• Ilascu and others v. Moldova and Russia, Application no. 48787/99, ECHR, 8 July 2004
• Janusz-Pawletta B., Separatystyczne dążenia Naddniestrza, Abchazji i Osetii Południowej a prawo międzynarodowe, "Bezpieczeństwo Narodowe" 2006, nr 2.
• Kleczkowska A., Wojna hybrydowa - uwagi z perspektywy prawa międzynarodowego publicznego, "Sprawy Międzynarodowe" 2015, nr. 2.
• Konończuk W., Wilk A., Eskalacja starć w Donbasie, Ośrodek Studiów Wschodnich, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-01-21/eskalacja-starc-w-donbasie
• Konwencja dotycząca praw i zwyczajów wojny lądowej, Dz.U. z 1927 r., nr 21, poz. 161
• Kosior C., Potencjał militarny Ukrainy w obliczu rosyjskiej agresji, Ośrodek Analiz Strategicznych, https://oaspl.org/2015/06/23/potencjal-militarny-ukrainy-w-obliczu-rosyjskiej-agresji/
• Kozacy ogłaszają nową republikę na wschodzie Ukrainy. Atakują siły rządowe, są zabici i ranni, "Gazeta Wyborcza", http://wyborcza.pl/1,76842,16809315,Kozacy_oglaszaja_nowa_republike_na_wschodzie_Ukrainy_.html
• Kuczyński G., Własne KGB i "Beria z Naddniestrza". Już wiadomo, co Rosja planuje w Donbasie?, TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wlasne-kgb-i-beria-z-naddniestrza-juz-wiadomo-co-rosja-planuje-w-donbasie,451803.html
• Latest from OSCE Special Monitoring Mission (SMM) to Ukraine, based on information received as of 19:30hrs, 20 January 2016, Organisation of Security and Cooperation in Europe, http://www.osce.org/ukraine-smm/217766
• Latest from OSCE Special Monitoring Mission (SMM) to Ukraine based on information received as of 1 September 2015, Organisation of Security and Cooperation in Europe, http://www.osce.org/ukraine-smm/179706
• Legucka A., Perspektywa zamrożenia konfliktu w Donbasie, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Biuletyn PISM nr 21 (1463) 1 marca 2017 r., https://www.pism.pl/publikacje/biuletyn/nr-21-1463
• Loizidou v. Turkey, Application no. 40/1993/435/514, ECHR, 23 February 1995
• Kraj K., Wojny asymetryczne czy miatieżewojna Jewgienija Messnera zagrożeniem dla bezpieczeństwa w XXI wieku, "Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka" 2012, nr 3
• Kubiak K., RAPORT-wto - 04/2014 - Utrata Krymu, Raport Wojsko - Technika - Obronność, http://www.altair.com.pl/magazines/article?article_id=5150
• Media freedom situation in Crimea, Ukraine, at all-time low, OSCE Representative says, Organisation for Security and Co-operation in Europe, http://www.osce.org/fom/143861
• Menkiszak M., Sadowski R., Żochowski P., Rosyjska interwencja zbrojna we wschodniej Ukrainie, Ośrodek Studiów Wschodnich, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-09-03/rosyjska-interwencja-zbrojna-we-wschodniej-ukrainie
• Miesnier J.E., Wsiemirnaja miatieżewojna, Żukowskij-Moskwa 2004.
• Mikulska M., Separatystyczne republiki na Ukrainie uznane za organizacje terrorystyczne, Rzeczpospolita, http://www.rp.pl/artykul/1110516-Separatystyczne-republiki-na-Ukrainie-uznane-za-organizacje-terrorystyczne.html
• Ochmann P., Wojas J., Współczesne znaczenie aktu wypowiedzenia wojny w kontekście konfliktu na wschodzie Ukrainy, "Sprawy Międzynarodowe" 2015, nr 4.
• Parlament Ukrainy uchwalił ustawę o reintegracji Donbasu. "Rosja agresorem", bankier.pl https://www.bankier.pl/wiadomosc/Parlament-Ukrainy-uchwalil-ustawe-o-reintegracji-Donbasu-Rosja-agresorem-4016852.html
• Piechal T., Republiki wojenne w Donbasie rok po wybuchu konfliktu, Ośrodek Studiow Wschodnich, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-06-17/republiki-wojenne-w-donbasie-rok-po-wybuchu-konfliktu
• "Polowanie" w Donbasie. Lider rebeliantów "ścigany przez rosyjskie służby specjalne" , TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomoscize-swiata,2/sbu-ujawnia-rosyjskie-sluzby-likwiduja-dowodcow-rebeliantow,547597.html
• Regina-Zacharski J., Ukraina 2014-2015: wojna (nie)hybrydowa, "Zeszyty Naukowe AON" 2015, nr 3(100).
• Russia and the Separatists in Eastern Ukraine, "Crisis Group Europe and Central Asia Briefing", No79, 5 February 2016, http://www.crisisgroup.org/en/regions/europe/ukraine/b079-russia-and-the-separatists-in-eastern-ukraine.aspx.s. 6-10
• Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka wojny, Gliwice 2004.
• Srogosz T., Status prawny nieoznakowanych żołnierzy w wojnie hybrydowej, "Sprawy Międzynarodowe" 2015, nr 4.
• Sykulski L., Wojny buntownicze - wprowadzenie do koncepcji Jewgienija Messnera, "Przegląd Geopolityczny" 2015, nr 11.
• Ukraina apeluje o uznanie separatystycznych republik za organizacje terrorystyczne, Telewizja Republika, http://telewizjarepublika.pl/ukraina-apeluje-o-uznanie-separatystycznych-republik-za-organizacje-terrorystyczne,15952.html
• W "Ługańskiej Republice Ludowej" narasta bunt. Apelują do Rosji, by "zrobiła porządek", TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/w-luganskiej-republice-ludowej-narasta-bunt-kozacy-apeluja-do-wladimira-putina,503690.html
• Wąsowski K., Istota i uniwersalność rosyjskiego modelu wojny hybrydowej, "Sprawy Międzynarodowe" 2015, nr 2.
• Wierczyńska K., Odpowiedzialność państwa za ekstraterytorialne naruszenia prawa międzynarodowego w świetle decyzji i orzeczeń ETPCz, "Europejski Przegląd Sądowy" czerwiec 2008.
• Willisamson Murray M., Mansoor P.R., Hybrid Warfare: Fighting Complex Opponets from the Ancient World to the Present, Cambridge 2012
• Wilk A., Ukraińska operacja antyterrorystyczna w Kramatorsku i Słowiańsku - gra pozorów?, Ośrodek Studiow Wschodnich, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-05-08/ukrainska-operacja-antyterrorystyczna-w-kramatorsku-i-slowiansku-gra.
• Wilk A., Olszański T.A., W. Gorecki, Porozumienie mińskie - rok gry pozorów, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-02-10/porozumienie-minskie-rok-gry-pozorow
• 7 tys. żołnierzy rosyjskich w Donbasie. "Są także oficerowie", TVN24, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/7-tys-zolnierzy-rosyjskich-w-donbasie,617511.html