Referendum gminne jako przejaw woli mieszkańców w sprawowaniu władzy i ich prawa odwołania pochodzącego z powszechnych wyborów organu wykonawczego

• Autorzy: Beata Kozicka , Ewa Pierzchała

Warianty tytułu

Municipal Referendum as the Right to Appeal against the General Election of the Executive

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z biegiem czasu, rozwojem nauki, zmianami politycznymi, społecznymi i gospodarczymi, a wreszcie w zależności od ustroju państwa, rozumienie roli i czynnika obywatelskiego w sprawowaniu władzy było i jest różne. Różne jest zatem rozumienie zarówno demokracji, jak i praworządności. Z uwagi na ramy tematu nie ma możności przeprowadzenia szczegółowej paraleli w tym zakresie, konieczne zdaje się jednak jej dostrzeżenie. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że różnica między współczesnymi a antycznymi demokracjami polega na innych celach i wartościach, którym te systemy mają lub miały służyć [Sartori 1994, s. 343]. Pomimo zmian nomenklaturowych pozycja społeczeństwa oraz jego zadania co do zasady pozostały w demokracji (różnych jej odmian, teorii) te same. Niezmienne bowiem zdaje się, że fundamentalną zasadą demokracji (gdyż jedną z podstawowych), określanej mianem demokracji przedstawicielskiej, jest zasada demokracji bezpośredniej, realizowana poprzez podejmowanie decyzji w najistotniejszych sprawach przez samych wyborców. Demokrację bezpośrednią od demokracji pośredniej odróżnia udział ludu w sprawowaniu władzy. Demokracja bezpośrednia, jak uznawał Giovanni Sartori, pozwala na ciągły udział ludu w sprawowaniu władzy. Z kolei pośrednia sprowadza się do systemu kontroli i ograniczenia władzy [Sartori 1994, s. 343]. Przejawem udziału społeczeństwa w sprawowaniu władzy jest prawo wybieralności. Toteż przedstawiając pozycję i rolę mieszkańców jako władzy w gminie, zasadnym jest wyeksponowanie ich prawa do udziału w referendum stanowiącego przejaw wolności i wykonywania tej władzy. (fragment tekstu)

EN

This article is about the important role of the referendum and that the citizens' voice is also important. The fundamental principle of democracy is direct democracy, where citizens must have the right to vote on important matters for the society. It is worth noting that the importance of democracy is permanent. There are permanent institutions of democracy, for example a local referendum. This means that the local authority asks citizens what they think about important matters. It is important to properly regulate it, because it is the basis of the state's system. Democracy without a referendum is dangerous because it is not real. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczności lokalne; Referendum; Demokracja; Prawa obywatelskie; Kompetencje władz gminnych

EN

Local community; Referendum; Democracy; Civil Rights; Powers of municipal authorities

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2019
• Numer: t. 20, z. 3, cz. 2 Zarządzanie zasobami ludzkimi Jednostka jako podmiot ochrony prawnej
• Strony: 67--79

Twórcy

autor

Beata Kozicka

• Uniwersytet Opolski

autor

Ewa Pierzchała

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Borkowski J. (2005), Elementy oportunizmu w sądowej kontroli administracji publicznej [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, komitet redakcyjny Góral J., Hauser R., Trzciński J., Warszawa.
• Czaplicki K.W., Dauter B., Kisielewicz A., Rymarz F. (2007), Ustawa o referendum lokalnym. Komentarz, Warszawa.
• Kisielewicz A. (2005), glosa do wyroku NSA z dnia 29 września 2004 r., OSK 1117/04 [OSP 2005].
• Sartori G. (1994), Teoria demokracji, przekł. P. Amsterdamski, D. Grynberg, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Świątkiewicz J. (2002), Europejski Kodeks Dobrej Administracji, Wyd. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
• Uziębło P.J. (2007), Ustawa o referendum lokalnym. Komentarz, Oficyna [w:] LEX, dostęp czerwiec 2018.
• Woś T. (1989), Związki postępowania administracyjnego i sądowo-administracyjnego, Warszawa-Kraków.
• Zbieranek J. (red.) (2009), Prawo wyborcze. Interpretacja. Analizy. Rekomendacje, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483; sprost. Błędu Dz.U. 2001 nr 28, poz. 483; zm. Dz.U. 2006 nr 200, poz. 1471).
• Ustawa z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 15 ze zm.).
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 1875 ze zm.).
• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 1868 ze zm.).
• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 2096 ze zm.).
• Ustawa z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (tekst jedn. Dz.U. 2016 poz. 400 ze zm.).
• Ustawa z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 2188 ze zm.).
• Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. 2017, poz. 1302, ze zm.).
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r. K 30/02 [OTK ZU z 2003 r. Nr 2A, poz. 16].
• Wyrok NSA z 18 listopada 2014 r., II OSK 2377/14.
• Wyrok NSA z 28 grudnia 2017 r., II OSK 3122/17, a także orzeczenia w nim przytoczone.
• Wyrok WSA w Gliwicach z 5 września 2017 r., IV SA/Gl 467/16.
• Wyrok WSA w Warszawie z 15 maja 2018 r, IV SA/WA 706/18.
• Postanowienie WSA w Gliwicach z 27 marca 2018 r., IV SA/Gl 951/17.
• Uchwała NSA z 11 grudnia 2017 r., II OPS 2/17.