Miejsce Ukrainy w polityce wschodniej Polski po 2004 roku

• Autorzy: Tomasz Stępniewski

Warianty tytułu

The Place of Ukraine in Poland's Eastern Policy after 2004

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obok Unii Europejskiej (zwłaszcza Niemiec), USA i Rosji szczególne miejsce w polityce zagranicznej Polski zajmuje Ukraina. W latach dziewięćdziesiątych XX w. mówiło się nawet o strategicznym partnerstwie między Warszawą a Kijowem, ale czy zostało ono wypełnione treścią, można mieć wątpliwości. Polityka Polski wobec Ukrainy jest dość złożona. Wynika to z faktu, że Warszawa ma inną percepcję sytuacji międzynarodowej niż Kijów, a tym samym inaczej rozkłada akcenty w formułowaniu swojej polityki zagranicznej. Na jej kierunek wobec Ukrainy wpływała również sytuacja wewnętrzna nad Wisłą. O ile w latach dziewięćdziesiątych XX w. Polska zainteresowana była przede wszystkim integracją z NATO i Unią Europejską (po części kosztem kontaktów ze Wschodem, choć Ukrainę określano mianem partnera strategicznego), o tyle na początku XXI w. sytuacja uległa zmianie na rzecz aktywnego wspierania i promowania Ukrainy na forum międzynarodowym. Na początku przeszkodą w ułożeniu poprawnych relacji były dla decydentów politycznych zaszłości historyczne, które warunkowały wzajemne postrzeganie i utrudniały wypracowanie wspólnego stanowiska. W niniejszym artykule położono nacisk na ewolucję polskiej polityki wobec Ukrainy po 2004 r. Wskazane zostały obszary ciągłości i zmiany (Polska jako członek Unii Europejskiej współkształtująca wschodni wymiar polityki zagranicznej Wspólnoty), napotykane trudności, jak również skomplikowane położenie międzynarodowe Ukrainy i wpływ tych uwarunkowań na działania Rzeczypospolitej wobec tego państwa. (fragment tekstu)

EN

When viewing Polish international relations, its specific signifi cance and the position of Ukraine in these areas ought to be highlighted. In addition to the European Union (EU) (and Germany as its crucial actor), the United States and Russia, it is Ukraine that plays a vital role in Polish international relations. In the 1990s, Polish-Ukrainian relations were considered a 'strategic partnership'. In recent years, Polish politics regarding Ukraine has been determined by history as an element of internal politics. This article emphasises the evolution of Polish politics towards post-2004 Ukraine, i.e. the period following the events known as the Orange Revolution. Elements of continuity and change (Poland as an EU member state) in the politics and diffi culties in its implementation are indicated. Moreover, the complex international situation of Ukraine is discussed and the impact of these determinants upon Polish politics towards the country is outlined. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Międzynarodowe stosunki polityczne; Polityka państwowa; Polityka bezpieczeństwa; Stosunki międzynarodowe

EN

International political relations; State policy; Security policy; International relations

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 3
• Strony: 173--193

Twórcy

autor

Tomasz Stępniewski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Całka M., Polska i Ukraina w latach dziewięćdziesiątych. Podstawy i płaszczyzny współpracy, Warszawa 1997.
• "Central'na Viborča Komìsìâ" [online, dostęp: 20.02.2005], dostępny w internecie: http://www.cvk.gov.ua/pls/vp2004/wp0011.
• Commission of the European Communities, European Neighbourhood Policy. Strategy paper, Brussels, 12.05.2004, dostępny w internecie [dostęp: 1.12.2018]: https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/2004_communication_from_the_commission_-_european_neighbourhood_policy_-_strategy_paper.pdf.
• Commission of the European Communities, Wider Europe - Neighbourhood. A new framework for relations with our eastern and southern neighbours, Brussels, 11.03.2003, COM (2003) 104 final.
• Dear neighbors. Poland and the eastern dimension of the European Union, ed. J. Hunin, Lublin 2006.
• Declaration by the Presidency of the European Union on the presidential elections of Oct. 31, 2004 in Ukraine, "EU 2004" [online, dostęp: 20.01.2005], dostępny w internecie: http://www.eu2004.nl/default.asp?CMS_ITEM=987B8A310E8C4173BC1BC45E72D9A412X1X66772X44.
• Dempsey J., Poland's vision of the European Union, "International Herald Tribune", 2.09.2004.
• EU Enlargement and neighbourhood policy. Proceedings of the conference held by the Stefan Batory Foundation in co-operation with the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland on 20-21 February 2003 in Warsaw, ed. A. Mazur-Barańska, W. Stanisławski, Warsaw 2003, dostępny także w internecie [dostęp: 10.01.2007]: http://www.batory.org.pl/doc/nowi_se.pdf.
• Fedorowicz K., Polityka Polski wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi w latach 1989-2010, Poznań 2011.
• Fiszer J. M., Stępniewski T., Polska i Ukraina w procesie transformacji, integracji i wyzwań dla bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, Warszawa 2017.
• Gibas-Krzak D., Ukraina między Rosją a Polską, Toruń 2004.
• Gill W., Gill N., Stosunki Polski z Ukrainą w latach 1989-1993, Poznań-Toruń 1994.
• Hajduk J., Stępniewski T., Russia's hybrid war with Ukraine. Determinants, instruments, accomplishments and challenges, "Studia Europejskie" 2016, nr 2 (78).
• Informacja Ministra Spraw Zagranicznych nt. polityki zagranicznej RP w 2008 roku, "Ministerstwo Spraw Zagranicznych" [online, dostęp: 1.02.2018], dostępny w internecie: http://www.msz.gov.pl/Informacja,Ministra,Spraw,Zagranicznych,nt.,polityki,zagranicznej,RP,w,2008,roku,16954.html.
• Informacja rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2005 roku (przedstawiona przez ministra spraw zagranicznych Adama Daniela Rotfelda na posiedzeniu Sejmu w dniu 21 stycznia 2005 r.), "Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej" 2006.
• Informacja rządu na temat polskiej polityki zagranicznej w 2006 roku (przedstawiona przez ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera na posiedzeniu Sejmu w dniu 15 lutego 2006 roku), "Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej" 2007.
• International Election Observation Mission, Statement of preliminary fi ndings & conclusions, presidential election - repeat second round, Ukraine, 26 December 2004, "OSCE" [online], 27.12.2004 [dostęp: 12.05.2018], dostępny w internecie: http://www.osce.org/documents/odihr/2004/12/4007_en.pdf.
• International Election Observation Mission, Statement of preliminary fi ndings & conclusions, presidential election - second round, Ukraine, 21 November 2004, "OSCE" [online], 22.11.2004 [dostęp: 12.05.2018], dostępny w internecie: http://www.osce.org/documents/odihr/2004/11/3811_en.pdf.
• Jasina Ł., Kapuśniak [Stępniewski] T., Ukraina: uwarunkowania wewnętrzne a otoczenie międzynarodowe, [w:] Polityka zagraniczna Polski. Unia Europejska. Stany Zjednoczone. Sąsiedzi, red. J. Czaputowicz, Warszawa 2008.
• Kamiński A. Z., Kozakiewicz J., Stosunki polsko-ukraińskie. Raport, Warszawa 1997.
• Kapuśniak [Stępniewski] T., Polityka Unii Europejskiej wobec Ukrainy, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2007, nr 3-4.
• Kapuśniak [Stępniewski] T., Ukraina jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie, Warszawa-Lublin 2008.
• Kapuśniak [Stępniewski] T., Wymiar Wschodni Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej. Inkluzja bez członkostwa? / The eastern dimension of the European Union's Neighbourhood Policy. Inclusion without membership?, Warszawa 2010 (Zeszyty Natolińskie, 42), dostępny w internecie [dostęp: 1.12.2018]: http://www.natolin.edu.pl/pdf/zeszyty/Natolin_Zeszty_42.pdf.
• Kempe I., Solonenko I., International orientation and foreign support, [w:] Presidential election and Orange Revolution implications for Ukraine's transition, ed. H. Kurth, I. Kempe, Kyiv 2005.
• Konończuk W., Czas na doktrynę postgiedroyciowską wobec Ukrainy, "Nowa Europa Wschodnia" 2018, nr 1 (53).
• Kuzio T., Ukraine's relations with the West. Disinterest, partnership, disillusionment, "European Security" 2003, vol. 12, No. 2.
• Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.
• Malewicz P., Polska polityka wschodnia w latach 1989-1991, Toruń 2008.
• Marszałek-Kawa J., Karpus Z., Stosunki polsko-ukraińskie. Wojna i współczesność, Toruń 2008.
• Menkiszak M., Piotrowski M. A., Polska polityka wschodnia, [w:] Polityka zagraniczna RP 1989-2002, red. R. Kuźniar, K. Szczepanik, Warszawa 2006.
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Non-paper z polskimi propozycjami w sprawie przyszłego kształtu polityki rozszerzonej UE wobec wschodnich sąsiadów, [w:] Polityka rozszerzonej Unii Europejskiej wobec nowych sąsiadów. Sprawozdanie z konferencji zorganizowanej przez Fundację im. Stefana Batorego we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP w dniach 20-21 lutego 2003 w Warszawie, oprac. A. Mazur-Barańska, W. Stanisławski, Warszawa 2003, dostępny także w internecie [dostęp: 10.01.2007]: http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/nowi_s.pdf.
• Motyka G., Nieustający polsko-ukraiński spór o historię, "Sprawy Międzynarodowe" 2018, nr 1.
• Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji "Wisła", Kraków 2011.
• Partnerstwo Wschodnie, "Ministerstwo Spraw Zagranicznych" [online: dostęp: 12.05.2018], dostępny w internecie: http://www.eastern-partnership.pl.
• Partnerstwo Wschodnie, "Ośrodek Informacji i Dokumentacji Europejskiej" [online], 30.07. 2015 [dostęp: 12.05.2018], dostępny w internecie: http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/pigulki/Partnerstwo Wschodnie_aktualizacja_30.07.2015.pdf.
• Partnerstwo Wschodnie - raport otwarcia, red. B. Wojna, M. Gnizadowski, Warszawa 2009.
• Patrząc na Wschód. Z problematyki polityki wschodniej III RP, red. S. Bieleń, Warszawa 1997.
• Polityka rozszerzonej Unii Europejskiej wobec nowych sąsiadów. Sprawozdanie z konferencji zorganizowanej przez Fundację im. Stefana Batorego we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP w dniach 20-21 lutego 2003 w Warszawie, oprac. A. Mazur-Barańska, W. Stanisławski, Warszawa 2003, dostępny także w internecie [dostęp: 10.01. 2007]: http://www.batory.org.pl/upload/files/pdf/nowi_s.pdf.
• Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania. Koncepcje. Realizacja, red. A. Gil, T. Kapuśniak [Stępniewski], Lublin-Warszawa 2009.
• Polityka zagraniczna Polski. Unia Europejska. Stany Zjednoczone. Sąsiedzi, red. J. Czaputowicz, Warszawa 2008.
• Polityka zagraniczna RP 1989-2002, red. R. Kuźniar, K. Szczepanik, Warszawa 2006.
• Popescu N., Wilson A., Turning presence into power. Lessons from the Eastern Neighbourhood, "Policy Brief" 2011, No. 31, dostępny w internecie [dostęp: 1.12.2018]: http://www.ecfr.eu/page/-/ECFR31_ENP_AW.pdf.
• Presidential election and Orange Revolution implications for Ukraine's transition, ed. H. Kurth, I. Kempe, Kyiv 2005.
• "Rada Europejska. Rada Unii Europejskiej" [online], 25.07.2008 [dostęp: 1.12.2018], dostępny w internecie: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/PL/ec/101368.pdf.
• Region Kaukazu w stosunkach międzynarodowych, red. K. Iwańczuk, T. Kapuśniak [Stępniewski], Lublin 2008.
• Revolution in orange. The origins of Ukraine's democratic breakthrough, ed. A. Åslund, M. McFaul, Washington, DC 2006.
• Rotfeld A. D., Polska w niepewnym świecie, Warszawa 2006.
• Schaffer S., Tolksdorf D., The EU member states and the Eastern Neighbourhood - From composite to consistent EU foreign policy?, "CAP Policy Analysis" 2009, No. 1.
• Solonenko I., "Eastern dimension" of the European Union - Invented policy with no clear prospect, "Heinrich Boell Stiftung" [online], dostępny w internecie [dostęp: 10.08.2007]: http://www.boell.de/downloads_uk/SolonenkoJEAS05.pdf.
• Stępniewski T., Geopolityka regionu Morza Czarnego w pozimnowojennym świecie, Warszawa-Lublin 2011.
• Stępniewski T., Partnerstwo Wschodnie Unii Europejskiej: w poszukiwaniu nowego modelu integracji, "Myśl Ekonomiczna i Polityczna" 2015, nr 4 (51).
• Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2007.
• Surmacz B., Stosunki Ukrainy z Polską, [w:] Ukraina w stosunkach międzynarodowych, red. M. Pietraś, T. Kapuśniak [Stępniewski], Lublin 2007.
• Surmacz B., Współczesne stosunki polsko-ukraińskie. Politologiczna analiza traktatu o dobrym sąsiedztwie, Lublin 2002.
• Suszko O., Prystayko O., Western infl uence, [w:] Revolution in orange. The origins of Ukraine's democratic breakthrough, ed. A. Åslund, M. McFaul, Washington, DC 2006.
• Szeptycki A., Ukraina wobec Rosji. Studium zależności, Warszawa 2013.
• Ukraina w stosunkach międzynarodowych, red. M. Pietraś, T. Kapuśniak [Stępniewski], Lublin 2007.
• Wilson A., Ukraine's Orange Revolution, New Haven-London 2005.
• Wojna B., Gniazdowski M., Partnerstwo Wschodnie: geneza, możliwości i wyzwania, "Biuletyn" (PISM) 2009, nr 24 (556), dostępny w internecie [dostęp: 1.12.2018]: https://www.pism.pl/files/?id_plik=731.
• Wolański M., Leszczenko Ł., Polska-Ukraina. Więcej niż sąsiedztwo, Wrocław 2006.
• Wolański M., Leszczenko Ł., Ze studiów polsko-ukraińskich, Wrocław 2008.
• Zovnìšnìj faktor na prezidents'kih wiborah 2004 (Analìtična dopovìd' Centru Razumkova), "Nacìonal'na Bezpeka i Oborona" 2004, № 5 (53).