Odpowiedzialność cywilna w teorii i w praktyce - najnowsze tendencje i kierunki zmian

• Autorzy: Małgorzata Serwach

Warianty tytułu

Civil Liability in Theory and in Practice - the Latest Tendencies and Directions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka odpowiedzialności cywilnej oraz jej przesłanek od dawna stanowi przedmiot zainteresowania zarówno doktryny, jak i orzecznictwa. Współcześnie w dobie dynamicznie rozwijającego się życia gospodarczego oraz świadomości osób poszkodowanych, kwestia prawnej odpowiedzialności za szkodę powstałą podczas wykonywania działalności zawodowej, a nawet odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w tzw. w życiu prywatnym, należy do kluczowych zagadnień prawa cywilnego. Charakterystyczne jest, że poglądy przedstawicieli piśmiennictwa przechodzą w tej mierze swoistą ewolucję a judykatura - oceniając sporne stany faktyczne - proponuje kolejne rozwiązania. Niektóre z nich stanowią wyraz nowych kierunków interpretacji, jakie można zaobserwować także w innych systemach europejskich. Ramy artykułu nie pozwalają na szczegółowe omówienie wszystkich zagadnień, dlatego chwilę uwagi chciałabym poświęcić najnowszym tendencjom odzwierciedlających obecne problemy odpowiedzialności cywilnej, a w dalszej konsekwencji - ubezpieczeń OC. Należy jednak zauważyć, że istotnym zmianom uległo nie tylko samo ujęcie szkody, związku przyczynowego czy winy, ale też interpretacja roszczeń zgłaszanych przez podmioty bezpośrednio i pośrednio poszkodowane (art. 444 - 448 k.c.). Problematyce tej zostanie poświęcona kolejna publikacja. Przedmiotem niniejszych rozważań są te przesłanki, które muszą wystąpić w każdym przypadku odpowiedzialności cywilnej niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z odpowiedzialnością z tytułu czynów niedozwolonych czy też z odpowiedzialnością z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania; a także niezależnie od zasady odpowiedzialności (zasada winy, ryzyka, słuszności) oraz - wystąpienia innych dodatkowych elementów (domniemanie winy, odpowiedzialność za własny czyn lub za inne osoby itd.).(fragment tekstu)

EN

The issue of civil liability and its prerequisites has been the focus of interest of both the doctrine and the jurisdiction for quite a long time. Nowadays, with dynamically developing economic life and aggrieved persons' awareness, the problem of legal liability for damage which occurred when performing professional activities, or even the liability for damage caused in the private life, constitute key issues of the civil law. It is symptomatic that the opinions of the literature representatives undergo the process of evolution and the jurisdiction suggests new solutions. Some of them express new directions of interpretation which can be observed also in other European systems. The subject of the following discussion are those prerequisites which have to appear in any case of a civil liability, regardless of the fact whether we deal with liability for delicts or liability for failure to perform or improper performance of obligations; and regardless of the principle of responsibility (principle of fault, strict liability, principle of equity) or the occurrence of other additional elements (presumption of fault, responsibility for one's own actions or for other persons, etc.). In her discussion, the author of the text tries to prove that in the latest jurisdiction new "types" of damage have appeared, such as: medical damage, damage resulting from the violation of patient's rights; new rights of publicity under protection have been created (the right to freely shape one's private life) and the violation of these rights entitles an individual to claim for an adequate sum of money in the form of compensation. At the same time, the interpretation of individual elements, particularly lost profits, of the discussed issue, as well as the specification of damage, including the specification of the time when such damage occurred, in the case of contractual liability, takes increasingly more importance. Whereas, the causality constitutes, on the one hand, a prerequisite of the civil liability and on the other hand, its natural boundary, which in practice means that it can have considerable impact on the rise of indemnification liability. However, the causal relationship has to be adequate, although it can have the form of an indirect or multi-link connection. However, it does not have to be proved with 100% certainty; an adequate dose of probability is enough. As far as its evaluation is concerned, the jurisdiction provides for numerous improvements, such as prima facie evidence. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Odpowiedzialność cywilna; Szkody; Odpowiedzialność cywilna za szkody

EN

Civil liability; Damages; Civil liability for damage

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1(6)
• Strony: 27--38

Twórcy

autor

Małgorzata Serwach

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• 1. Z. Banaszczyk, (w:) (K. Pietrzykowski red.) Kodeks cywilny - komentarz, Warszawa 2002, s. 723.
• 2. W. Czachórski, Zobowiązania - zarys wykładu, Warszawa 2003, s. 93
• 3. J. Jastrzębski, PS 2006, nr 9, s. 161
• 4. T. Justyński, OSP 2007, nr 2, poz. 16.
• 5. J. Kulesza, Palestra 2007, nr 3 - 4, s. 46
• 6. M. Nesterowicz, PiM 2007, nr 1, s. 129
• 7. K. Osajda, PS 2006, nr 9, s. 171
• 8. R. Tymiński, PS 2008, nr 3, s. 9
• 9. W. Warkałło, Odpowiedzialność odszkodowawcza, s. 125 - 126
• 10. K. Warzecha, Palestra 2007, nr 1 - 2, s. 324.
• 11. T. Dybowski, (w:) System prawa cywilnego, Ossolineum 1982, t. III, s. 214.