In dubio pro libertate jako dyrektywa interpretacyjna - uwagi na kanwie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

• Autorzy: Justyna Holocher

Warianty tytułu

The in Dubio pro Libertate Principle as Interpretative Guidelines - Comments on the Case Law of the Polish Constitutional Tribunal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uzasadnienie zasady in dubio pro liberate odwołuje się do prowolnościowej koncepcji wartości, która znajduje swoje odzwierciedlenie w treści Konstytucji RP. Jedną z wielu funkcji norm konstytucyjnych jest tworzenie dyrektyw interpretacyjnych, które w granicach obowiązującego prawa wyznaczają kierunki wykładni. Zasada in dubio pro libertate poprzez formułę domniemania pomaga rozstrzygać wątpliwości, które pojawiają się w zbiegu różnych wartości. Sprawia, że zakres pojęcia wolności ujęty zostaje szeroko, przez co nie można utożsamiać go z sumą zakresów wolności konstytucyjnych. Oddziałuje w sferze prawnie nieuregulowanej, pozwalając na znalezienie rozstrzygnięcia w konkretnych problemach dogmatyczno-prawnych. Zasada in dubio pro libertate pozwoliła, zanim jeszcze zgromadzenia spontaniczne - organizowane w przestrzeni publicznej, służące nagłej, natychmiastowej reakcji na wydarzenia w sferze życia publicznego, politycznego czy społecznego - zostały uregulowane, na ich umiejscowienie, w sferze dozwoleń. Było to konsekwencją przyjęcia dyrektywy wykładni, zgodnie z którą w razie wątpliwości co do treści normy prawnej przeważać będzie taka dyspozycja, która mniej ingeruje w wolności i uprawnienia podmiotu, względem którego przepisy są stosowane. W analizowanym przypadku domniemanie liberalne posłużyło do uznania, że poza wyraźnie przewidzianymi przez prawo rodzajami zgromadzeń, istnieją również i takie, uznawane za legalne, które wypełniają szeroką i niedopowiedzianą ustawowo sferę prawa zgromadzeń.(abstrakt oryginalny)

EN

The justification for the in dubio pro liberate principle refers to the pro-liberation concept of value, reflected in the contents of the Constitution of the Republic of Poland. One of the numerous functions of constitutional norms is establishing interpretative guidelines which determine the trends of interpretation within the law in force. The in dubio pro liberate principle, through the formula of presumption, helps to resolve doubts that arise at the confluence of different values. Therefore, the conceptual range of freedom is interpreted rather vastly, and thus, it cannot be associated with the sum of ranges of constitutional liberties. This principle acts in a legally unregulated sphere, allowing for finding solutions in specific dogmatic and legal problems. Before spontaneous assemblies - organised in the public space and utilised as an immediate reaction to events occurring in public life, either political or social - were regulated, the in dubio pro libertate principle allowed for their placement in the sphere of permits. This was a consequence of the interpretation of the directive according to which in the event of doubts as to the content of a legal norm, prevailing shall be such a disposition which less interferes with the liberties and the rights of the subject concerned. In the case under analysis, the liberal presumption served to recognise that in addition to the types of assemblies expressly provided for by law, there are also such assemblies, recognised as legal, which fill the broad and statutorily undetermined sphere pertinent to the right to assembly.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność; Wolność gospodarcza; Trybunał Konstytucyjny; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego

EN

Freedom; Economic freedom; Constitutional Court; Judgement of Constitutional Tribunal

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 7-8
• Strony: 85--100

Twórcy

autor

Justyna Holocher

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Bibliografia

• Alexy R., Theorie der Grundrechte, Baden-Baden 1985.
• Berlin I., Cztery eseje o wolności, Warszawa 1994.
• Bodnar A., Ziółkowski M., Zgromadzenia spontaniczne, "Państwo i Prawo" 2008/5.
• Bosek L., Safjan M.(red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1-86, Warszawa 2016.
• Czarny P., Naleziński B., Wolność zgromadzeń, Warszawa 1998.
• Działocha K., Konstytucyjne zasady treści prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, "Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo" 1992/1290.
• Florczak-Wątor M., Glosa (fragmenty) do wyroku TK w sprawie Kp 1/17 - Prawo o zgromadzeniach, http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/1266 (dostęp 19.06.2019 r.), https://sip.lex.pl/