Władza lokalna na obszarach wiejskich - zróżnicowanie w przestrzeni i zmiana w czasie profilu samorządowca

• Autorzy: Marcin Mazur , Konrad Ł. Czapiewski , Krzysztof Janc , Michał Konopski

Warianty tytułu

Local Authorities in Rural Areas - Diversification in Space and Change in the Profile of Self-government Officials Over Time

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sprawne funkcjonowanie społeczności lokalnych w ramach danego obszaru jest w dużej mierze uzależnione od potencjału oraz możliwości wykorzystania miejscowych zasobów. Jednym z ważniejszych zasobów i czynników kształtujących rozwój lokalny jest kapitał ludzki tkwiący w danej społeczności, a w szczególności w lokalnych władzach samorządowych. Celem artykułu jest identyfikacja charakterystycznych cech struktury władz samorządowych na obszarach wiejskich Polski. Pod uwagę wzięto zarówno przestrzenną, czasową, jak i funkcjonalną zmienność tej struktury. Opis przestrzeni zaprezentowano w aspekcie międzyregionalnym, zróżnicowania między regionami historycznymi oraz wewnątrzregionalnym w zależności od odległości od większych ośrodków miejskich. Podstawę analizy zróżnicowania w aspekcie funkcjonalnym stanowiła typologia funkcjonalna gmin z 2010 r., pozwalająca wyróżnić 8 podstawowych typów struktury gospodarki lokalnej. Zakres czasowy stanowią kadencje wójtów i burmistrzów w okresie 2002-2018. Zakres przedmiotowy opracowania obejmuje wiek, płeć i wykształcenie oraz miejsce zamieszkania i stabilność władzy. Uzyskane wyniki pozwoliły wskazać szereg prawidłowości dotyczących zróżnicowania każdej z pięciu wymienionych cech władz lokalnych. Prawidłowości te są jednak mniej wyraźne niż w przypadku zróżnicowania zachowań wyborczych mieszkańców.(abstrakt oryginalny)

EN

Effective operating of local communities within a given area is to a large extent dependent upon the potential and capability of using local resources. One of the key assets and factors affecting local development is human capital rooted in a given community, particularly in local self-government authorities. The aim of this paper is to identify characteristic features attributed to the structure of local government representatives in rural areas of Poland. Spatial, temporal and functional variability of such structure have been considered. Description of analyzed space has been presented in the following aspects: interregional, diversification between historical regions as well as regarding intra-regional differences, considering the distance to large urban centers. The grounds for conducting analysis of diversity in the functional aspect has been provided by the functional structure of communes, allowing to distinguish 8 basic types of local economy. The time range taken into account encompassed terms of office for the period of 2002-2018. The subject matter of the study covered rural, urban-rural communes and town mayors including such characteristics as age, gender, type and education level as well as place of residence and stability of power. Obtained results allowed to identify a series of regularities regarding the diversity for each of the five listed features attributed to local authorities. Nonetheless, these patterns are less pronounced than in the case of residents' electoral behavior diversity.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Wybory samorządowe; Obszary wiejskie; Gospodarka lokalna

EN

Power; Local election; Rural areas; Local economy

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: 51
• Strony: 7--26

Twórcy

autor

Marcin Mazur

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńkiego PAN, Warszawa

autor

Konrad Ł. Czapiewski

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńkiego PAN, Warszawa

autor

Krzysztof Janc

• Uniwersytet Wrocławski

autor

Michał Konopski

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńkiego PAN, Warszawa

Bibliografia

• Atlas obszarów wiejskich w Polsce, 2016, J. Bański (red.), IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J., 2009, Typy obszarów funkcjonalnych w Polsce, Ekspertyza dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Bański J., 2014, Współczesne typologie obszarów wiejskich w Polsce - przegląd podejść metodologicznych, Przegląd Geograficzny, 86, 4, s. 441-470.
• Bański J., Kowalski M., Mazur M., 2009, Zachowania wyborcze mieszkańców polskiej wsi, Przegląd Geograficzny, 81, 4, 483-506.
• Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 3, IGiPZ PAN, PTG, Warszawa.
• Blakely E.J., 1989, Planning local economic development. Theory and practice, Sage, London-New York.
• Cichy K., Malaga K., 2007, Kapitał ludzki w modelach i teorii wzrostu gospodarczego, [w:] M. Herbst (red.), Kapitał ludzki i społeczny a rozwój regionalny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 18-53.
• Ciok S., Raczyk A., 2008, Implementation of the EU Community Initiative INTERREG IIIA at the Polish-German border: an attempt at evaluation, [w:] M. Leibenath, E. Korcelli-Olejniczak, R. Knippschild (red.), Cross-border Governance and Sustainable Spatial Development, Springer, Berlin, s. 33-47.
• Czapiewski K., Janc K., 2007, Education as a factor that diversifies the possibilities of economic development in Poland, Alfa Spectra (Central European Journal of Architecture and Planning), 2, s. 29-35.
• de la Fuente A., Ciccone A., 2003, Human capital in a global and knowledge-based economy, European Commission, Paris.
• Domański B., 2001, Deformacje metodologiczne i ideologiczne w badaniach przekształceń przestrzeni gospodarczej Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] H. Rogacki (red.), Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 27-35.
• Emery M., Flora C., 2006, Spiraling-up: Mapping community transformation with community capitals framework, Community Development, 37, 1, s. 19-35.
• Floriańczyk Z., Czapiewski K. (red.), 2006, Endogenous factors stimulating rural development, Rural areas and development, 4, European Rural Development Network, Warszawa.
• Gorzelak G., Jałowiecki B., Dziemianowicz W., Roszkowski W., Zarycki T., 1998, Dynamika i czynniki sukcesu lokalnego w Polsce, [w:] G. Gorzelak i B. Jałowiecki (red.), Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna w gminach, Studia Regionalne i Lokalne, 25, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 81-151.
• Gwiaździńska-Goraj M., Goraj S., Sobolewska-Węgrzyn B., 2017, Rola kapitału społecznego w rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie wsi Ruś, Studia Obszarów Wiejskich, 46, s. 27-39.
• Herbst M., Piotrowska P., 2008, Gminy odnoszące sukces, [w:] G. Gorzelak (red.), Polska lokalna 2007, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 107-129.
• Kłodziński M., 2003, Jak aktywizować gminę wiejską, [w:] M. Kłodziński, W. Dzun (red.), Aktywizacja wiejskich obszarów problemowych, Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa, IRWiR PAN, Akademia Rolnicza, Warszawa-Szczecin, s. 17-32.
• Matysiak I., 2015, Kobiety rządzą polską wsią? Władza lokalna i płeć, Wieś i Rolnictwo, 1.2, (166.2), s. 127-141.
• Mazur M., 2017, Method vs. form - an attempt to classify cartographic presentation methods, Polish Cartographical Review, 49, 2, s. 47-59.
• Mazur M., Czapiewski K., 2016, Functional structure of gminas in Poland - classification approaches and research opportunities, Studia Obszarów Wiejskich, 43, s. 7-22.
• Mazurkiewicz B., 2018, "Wieczni wójtowie" - zjawisko wielokadencyjności w gminach wiejskich. Analiza wyników wyborów w latach 2002-2014, Acta Politica Polonica, 1 (43), s. 75-87.
• Michalska S., 2013, Tradycyjne i nowe role kobiet Wiejskich, Wieś i Rolnictwo, 2 (159), s. 124-139.
• Mościbroda J., 1999, Mapy statystyczne jako nośnik informacji ilościowej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Nogalski B., Kozłowski A.J., Czaplicka-Kozłowska I.Z., 2016, Postulowane postawy radnych gmin w świetle badań empirycznych, Studia Oeconomica Posnaniensia, 4, 8, s. 33-46.
• Pomianek I., 2010, Aktywność samorządów i partycypacja społeczna w kreowaniu warunków sprzyjających rozwojowi lokalnemu, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 10, 4, s. 64-73.
• Ptak A., 2017, Kapitał społeczny sołtysów, Wieś i Rolnictwo, 2 (175), s. 29-48.
• Rosner A. (red.), 2007, Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian, Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa, IRWiR PAN, Warszawa.
• Stanny M., Rosner A., Komorowski Ł., 2018, Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap III, EFRWP, IRWiR PAN, Warszawa.
• Stevens S.S., 1946, On the Theory of Scales of Measurement, Science, 103, 2684, s. 677-680.
• Steyvers K., Medir L., 2018, From the Few Are Still Chosen the Few? Continuity and Change in the Social Background of European Mayors, [w:] H. Heinelt, A. Magnier, M. Cabria, H. Reynaert (red.), Political Leaders and Changing Local Democracy, Palgrave Macmillan, Cham, s. 79-108.
• Swianiewicz P., Łukomska J., 2004, Władze samorządowe wobec lokalnego rozwoju gospodarczego. Które polityki są skuteczne?, Samorząd Terytorialny, 6. s. 14-32.
• Wasilewski A., 2005, Samorząd gminny jako czynnik poprawy konkurencyjności obszarów wiejskich, Studia i Monografie, 129, IERiGŻ, Warszawa.
• Żukowski A., 2005, Wybory [w]: S. Opara, D. Radziszewska-Szczepaniak, A. Żukowski (red.), Podstawowe kategorie polityki, Wydawnictwo Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 270-275.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.7163/SOW.51.1