Elementy filozofii ekonomii a problem rozwoju człowieka, na przykładzie prac Amartyi Sena

• Autorzy: Łukasz Bartkowicz

Warianty tytułu

Elements of the Philosophy of Economics vs. the Problem of Human Development, Exemplified by Amartya Sen's Works

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem tekstu jest wskazanie roli elementów filozofii ekonomii we współczesnej gospodarce oraz polityce na przykładzie prac Amartyi Sena. Tekst, podzielony na trzy części, porusza kwestie kondycji człowieka w globalnej rzeczywistości oraz pokazuje próbę łączenia narzędzi ekonomicznych z filozoficznymi. Bazę do rozważań stanowią prace autorów z dziedzin nauki takich jak socjologia, kulturoznawstwo, ekonomia czy filozofia. W artykule postaram się pokazać na przykładzie koncepcji Capability Approach autorstwa Amartyi Sena, w jaki sposób współcześni ekonomiści wykorzystują narzędzia nauk humanistycznych do tworzenia elementów polityki rozwoju.. Wnioskiem płynącym z analizy jest pokazanie, iż o rozwoju człowieka nie można mówić wyłącznie z punktu widzenia dyscypliny, jaką jest ekonomia, a sam proces rozwoju wymyka się kwantyfikowalnym miernikom. Tekst stanowi wprowadzenie do badań, nad którymi pracuje autor w ramach swojej pracy doktorskiej, dotyczącej założeń koncepcji wolności Amartyi Sena.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of this paper is an indication of the role of elements of the philosophy of economics in contemporary economy and politics on the example of A. Sen's works. The text, divided into three parts, raises the issues of the human condition in global reality and shows the attempt to combine economic and philosophical tools in reserach about human development. The article refers to the studies in the fields of sociology, cultural studies, economics and philosophy. In the article, the author tries to show, using the example of the concept called Capability Approach created and developed by A. Sen, how modern economists use tools from humanities to create the elements of development policy. The conclusion from this analysis is that the process of human development cannot be described just from the point of view of one discipline, e.g. economic studies, and also, that the development process itself is wider than the quantifiable indexes.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Filozofia ekonomii

EN

Philosophy of economics

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 (9)
• Strony: 67--90

Twórcy

autor

Łukasz Bartkowicz

• Akademia Ignatianum w Krakowie

Bibliografia

• Antczak R., Nowe ujęcie wskaźnika rozwoju społecznego HDI, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów 2012, z. 117, s. 7-24.
• Atkinson A.B., The Contributions of Amartya Sen to Welfare Economics, The Scandinavian Journal of Economics 1999, vol. 101, no. 2, s. 173-190.
• Berlin I., Dwie koncepcje wolności i inne eseje, tłum. H. Bartoszewicz i in., Res Publica, Warszawa 1991.
• Crocker D.A., Robeyns I., Capability and agency, [w:] Morris C.W. (red.), Amartya Sen. Contemporary Philosophy in Focus, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
• Delsol Ch., 2003, Esej o człowieku późnej nowoczesności, tłum. M. Kowalska, Znak, Kraków.
• Delsol C., Kamienie węgielne. Na czym nam zależy?, tłum. M. Kowalska, Znak, Kraków 2018.
• Drèze J., Sen A., Hunger and Public Action, Clarendon Press, Oxford 1989.
• Friedman M., Methodology of positive economics, [w:] M. Friedman, Essays in Positive Economics, University of Chicago Press, Chicago 1966.
• Fromm E., Mieć czy być?, tłum. J. Karłowski, Rebis, Poznań 1999.
• Fromm E., Zdrowe społeczeństwo, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Vis-a-Vis/Etiuda, Kraków 2012.
• Gajda J., Antropologia kulturowa, Impuls, Kraków 2012.
• Gielarowski A., Kryzys kultury - kryzys człowieka. Fenomenologiczna krytyka kultury: Husserl, Levins, Henry, WAM, Kraków 2016.
• Gorazda M., Filozofia ekonomii, Copernicus Center Press, Kraków 2014.
• Górski J., Zarys historii ekonomii politycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1984.
• Grzesiuk K., Powstanie i ewolucja modelu "homo economicus", Roczniki Ekonomii i Zarządzania 2014, t. 6 (42), nr 2, s. 253-288.
• Hardt M., Negri A., Imperium, tłum. A. Kołbaniuk, S. Ślusarski, W.A.B., Warszawa 2005.
• Hausman D., McPherson M.S., Satz D., Etyka ekonomii, tłum. zbiorowe, Copernicus Center Press, Kraków, 2017.
• Hetzel R.L., The contributions of Milton Friedman to economics, Economic Quarterly 2007, vol. 93, no. 1, s. 1-30.
• Kempny M., Czy globalizacja kulturowa współdecyduje o dynamice społeczeństw postkomunistycznych?, Kultura i Społeczeństwo 2000, nr 1, s. 5-23.
• Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, tłum. M. Kalecki, S. Raczkowski, PWN, Warszawa 1956.
• Kłoda-Staniecko B., Electro body. Bioniczne ciało, bioniczny umysł. Człowiek+, [w:] Zawojski P. (red.), Bio-techno-logiczny świat. Bioart oraz sztuka technonaukowa w czasach posthumanizmu i transhumanizmu, 13 Muz, Szczecin 2015.
• Kurzweil R., Jak stworzyć umysł?, tłum. K. Zielińska, Studio Astropsychologii, Białystok 2018.
• Kwarciński T., Zagadnienia etyczne w ekonomii, [w:] Gorazda M., Hardt Ł., Kwarciński T. (red.), Metaekonomia, Zagadnienia z filozofii ekonomii, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
• Lang A., Richard Thaler on Misbehaving, Rotman School of Management University of Toronto, Toronto 2016.
• Machura P., Dobro a wolność: wokół teorii możliwości Marthy Nussbaum, Folia Philosophica 2015, nr 33, s. 211-233.
• Marks K., Engels F., Ideologia niemiecka. Feuerbach, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 3, tłum. K. Błeszyński, Książka i Wiedza, Warszawa 1961.
• Miklaszewska J., Teorie sprawiedliwości społecznej: Amartya Sen i Martha Nussbaum, Prakseologia 2014, nr 156, s. 25-46.
• Nussbaum M., Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów, tłum. Ł. Pawłowski, Fundacja Kultura Liberalna, Warszawa 2016.
• Paura R., Singularity Believers and the New Utopia of Transhumanism, 2016, https://www.researchgate. net/publication/322024389_Singularity_believers_and_the_new_utopia_of_transhumanism (24.09.2018).
• Pogge T., A Critique of the Capability Approach, 2010, https://www.researchgate.net/publication/ 288967482_A_critique_of_the_capability_approach (28.09.2018).
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Robeyns I., An Unworkable Idea or a Promising Alternative? Sen's Capability Approach Re-examined, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven 2000.
• Sen A., Development as Freedom, Oxford University Press, Oxford-New York 2001.
• Sen A., Development, Rights and Human Security, [w:] Ogata S., Sen A. (red.) Human Security Now. Commission on Human Security, United Nations, New York 2003.
• Sen A., Inequality Reexamined, Clarendon Press, Oxford 1992.
• Sen A., Rationality and Freedom, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, MA, 2002.
• Sen A., The Idea of Justice, Penguin Books, London 2009.
• Sen A., Rozwój i wolność, tłum. Jerzy Łoziński, Zysk i S-ka, Poznań 2002.
• Sirojć Z., Globalizacja kultury, Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne 2002, nr 1, s. 149-155.
• Sitarska B., Człowiek współczesny - humanista przełomu XX i XXI wieku (Część II), Kultura i Wychowanie 2011, nr 2 (2), s. 23-38.
• Szarfenberg R., Dwie recenzje książek A. Sena: Inequality Reexamined, Development as Freedom, Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/rec2sen. pdf (28.09.2018).
• Szarfenberg R. (rec.), Amartya Sen Development as Freedom, Anchor Books oddział Random House, 1999, 376 + XVI stron. Rozwój i wolność, przełożył Jerzy Łoziński, Zysk i S-ka, Poznań, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje 2003, nr 5, s. 189-200.
• Thaler R., From homo economicus to homo sapiens, Journal of Economic Perspectives 2000, vol. 14, no. 1,, s. 133-141.
• Vizard P., The Contributions of Professor Amartya Sen in the Field of Human Rights, 2008, http:// eprints.lse.ac.uk/6273/ (7.10.2018).
• Wolska G. (red.), Współczesne problemy ekonomiczne. Polityka państwa a proces globalizacji, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomiczne w Katowicach 2013, nr 139.
• Wysłocka E., Globalizacja - błogosławieństwo czy przekleństwo, [w:] Wysłocka E. (red.), Ekonomiczne aspekty procesu globalizacji, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2009.
• Żuk-Łapińska L., Kryzys kultury europejskiej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów 1997.

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2018.1.04