Uwarunkowania rozwoju rolnictwa w regionach o wysokim i niskim poziomie urbanizacji

• Autorzy: Franciszek Kapusta

Warianty tytułu

Conditions for the Development of Agriculture in the Regions with High and Low Level of Urbanization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań było: ustalenie zakresu, kierunku i tempa zmian dokonujących się w regionach o wysokim i niskim poziomie urbanizacji, a szczególnie na obszarach wiejskich, dotyczących: a) odmienności i podobieństw oraz kierunków i tempa zmian badanych województw (regionów), b) zmian w poziomie infrastruktury technicznej i społecznej, c) poziomu rozwoju pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich, d) zmian w stanie i kierunkach rozwoju rolnictwa. Jako przedmiot badań wybrano dwa województwa: śląskie (o najwyższym poziomie urbanizacji) i świętokrzyskie (o niskim poziomie urbanizacji, 15. pozycja w kraju). Rozmiary, kierunek i tempo zmian Polski stanowiły punkt odniesienia oceny zmian w województwach. Jako źródło informacji wykorzystano literaturę zwartą i ciągłą oraz publikacje Głównego Urzędu Statystycznego. Zgromadzone informacje zostały opracowane i zinterpretowane przy pomocy metody porównawczej w formie wertykalnej i horyzontalnej, metody statystycznej oraz metody waloryzacji względnej. Stwierdzono, że: a) zachodzi proces zmniejszania zasięgu terytorialnego obszarów wiejskich czemu towarzyszy wzrost zamieszkałej na nich ludności, b) istnieją różnice w dynamice rozwoju gospodarczego regionów; śląskie przewyższa świętokrzyskie, c) region śląski charakteryzuje się wyższym poziomem infrastruktury technicznej i społecznej niż region świętokrzyski, chociaż w badanym okresie dynamika zmian kształtowała się odwrotnie, d) obszary wiejskie w coraz większym stopniu spełniają funkcję mieszkalną, czemu służy wzrost poziomu infrastruktury technicznej i społecznej, e) na obszarach wiejskich na coraz większą skalę podejmują działalność podmioty zarejestrowane w systemie REGON. Obraz przedsiębiorczości i jego skutki na obszarach wiejskich jest zróżnicowany; najwięcej pozytywnych efektów można odnotować w regionie śląskim, f) występują duże zmiany w zasobach czynników produkcji rolniczej; ubytek ziemi, a wzrost pozostałych czynników produkcji. Zmienia się liczba i struktura obszarowa gospodarstw rolnych, g) wzrasta towarowość rolnictwa. Najwyższy przyrost wartości skupu zł/1 ha UR w badanych latach wystąpił w regionie śląskim, minimalnie mniejszy w kraju, a najniższy w regionie świętokrzyskim. Region świętokrzyski charakteryzuje się również najniższą wartością skupu na 1 ha UR. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the research was to: determine the extent, direction and pace of changes in regions with high and low urbanization, especially in rural areas: a) differences and similarities, directions and pace of changes in the voivodships (regions) b) technical and social infrastructure, c) level of development of non-agricultural activities in ruralareas, d) changes in the state and directions of agricultural development. Two voivodships were selected as the subject of research: Silesian with the highestlevel of urbanization and Świętokrzyskie with lowlevel of urbanization (15th position in the country). Dimensions, direction and pace of change in Poland were the point of reference for assessment of changes in selected voivodships. As a source of information, compact and continuous literature and publications of the Central Statistical Office were used. The information collected has been developed and interpreted using the vertical and horizontal comparative method, the statistical method and the relative valorization method. It was fund that: a) thereis a process of decreasing the territorial coverage of ruralareas, accompanied by an increase in the populationin habited by them; b) there are differences in the dynamics of economic development of the regions; Silesian is better than Świętokrzyskie, c) Silesian region ischaracterized by a higherlevel of technical and social infrastructure than Swietokrzyskie region, d) rural areas are increasingly fulfilling their residential function, increasing the level of technical and social infrastructure, e) rural areas are becoming more and more involved in the activities of entities registered in the REGON system. The image of entrepreneurship and its effects in rural areas is diverse; The most positive effects can be noted in Silesian region, f) there are big changes in the resources of agricultural production factors; loss of land and growth of other factors of production. The number and structure of farms is changing, g) Agricultural commodity production is increasing. The high estincrease in the zł / 1 ha of purchaseprice in the analyzed years occurred in Silesian region, slightly smaller in the country, and the lowest in Świętokrzyskie region. The Świętokrzyski Region is also characterized by the lowest purchase price per 1 ha of UR. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Region; Infrastruktura; Czynniki produkcji; Rozwój rolnictwa

EN

Region; Infrastructure; Production factors; Agriculture development

• Czasopismo: Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 4
• Strony: 19--37

Twórcy

autor

Franciszek Kapusta

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• GUS (2004). Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2004. Warszawa: GUS.
• GUS (2004b). Rocznik statystyczny województw 2004. Warszawa: GUS.
• GUS (2016). Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2016. Warszawa: GUS.
• GUS (2016b). Rocznik statystyczny województw 2016. Warszawa: GUS.
• GUS (2005). Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich. Warszawa: GUS.
• GUS (2014). Rocznik statystyczny rolnictwa 2014. Warszawa: GUS.
• GUS (2015). Rocznik statystyczny rolnictwa 2015. Warszawa: GUS.
• GUS (2016c). Rocznik statystyczny rolnictwa 2016. Warszawa: GUS.
• GUS, US (2010). Charakterystyka obszarów wiejskich w 2008 r. Olsztyn: GUS, US.
• GUS, US (2011). Obszary wiejskie w Polsce. Warszawa, Olsztyn: GUS, US.
• GUS, US (2016d). Obszary wiejskie w Polsce w 2014 r. Warszawa, Olsztyn: GUS, US.
• Kapusta, F. (1976). Zmiany struktury agrarnej i kierunków produkcji rolniczej w Legnicko--Głogowskim Okręgu Miedziowym. Warszawa: PWN.
• Kapusta, F. (2012). Agrobiznes. Warszawa: Difin.
• Kapusta, F. (2012b). Poziom infrastruktury technicznej i społecznej jako indykator i stymulator rozwoju regionalnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 29. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Kapusta, F. (2006). Zarządzanie działaniami logistycznymi. Poznań-Wrocław: Wydawnictwo Forum Naukowe.
• Stachak, S. (2003). Podstawy metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Stachak, S. (1997). Wstęp do metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa: Książka

Identyfikatory

DOI

10.15576/PDGR/2018.4.19