Lew Dawidowicz Trocki o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920

• Autorzy: Lech Dubel

Warianty tytułu

Lev Davidovich Trotsky on the Polish-Bolshevik War of 1919-1920

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tekst dotyczy rekonstrukcji poglądów Lwa Dawidowicza Trockiego na wojnę polsko-bolszewicką 1919-1920. Podkreśla się zaledwie incydentalny związek jego teorii rewolucji permanentnej z początkiem, przebiegiem i zakończeniem tej wojny. Wskazana jest elastyczność poglądów Trockiego wynikająca ze zmiennych losów konfliktu zbrojnego. Podkreślone są praktyczne osiągnięcia tego polityka w obszarze budowy Armii Czerwonej, a także jego umiejętność oddzielania celów politycznych od bezpośredniego dowodzenia wojskiem. Wskazuje się, że ta wojna zasadniczo nie leżała w interesie politycznym obu stron konfliktu i żadnej z nich nie przyniosła korzyści. Stąd pacyfistyczne skłonności Trockiego do jej zakończenia. Ze strony Polski nie była to wojna uzasadniona względami ideologicznymi czy narodowościowymi. Chodziło o realizację pewnej wizji granic państwa polskiego. Ze strony Rosji Czerwonej (wbrew pozorom) nie wynikała zaś z założenia koniecznego wniesienia rewolucji na jej bagnetach na teren Europy Zachodniej, lecz miała w znacznej mierze charakter defensywny. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper aims to reconstruct Lev Davidovich Trotsky's views on the Polish-Bolshevik War of 1919-1920. It emphasises a merely incidental relation of his theory of permanent revolution with the beginnings, progress and ending of this war. It also indicates the flexibility of Trotsky's views and attitudes resulting from the changeable fates of the armed conflict. It stresses the practical achievements of this politician within the sphere of the development of the Red Army, as well as his ability to separate political aims from the direct command of the army. It indicates that this war was not, basically, in the political interest of either party to the conflict, and was not beneficial to either of them. Hence Trotsky's pacifist inclinations to end it. On the part of Poland, this war was not based on ideological or nationalist reasons. It was about realising a certain vision of the borders of the Polish State. On Red Russia's part, contrary to appearances, it did not result from the assumption of a necessary bringing of the revolution on its bayonets into Western Europe, but it was, to a large extent, of defensive nature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Internacjonalizacja; Nacjonalizm; Wojna Światowa I

EN

Internationalization; Nationalism; World War I

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2019
• Tom: 66
• Numer: nr 2
• Strony: 41--60

Twórcy

autor

Lech Dubel

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• 1920 luty 26, Warszawa. Raport Inspektoratu Defensywy Politycznej Komendy Głównej Policji Państwowej o posiedzeniu Warszawskiej Rady Robotniczej Niepodległościowo-Socjalistycznej poświęconym odpowiedzi rządu polskiego na notę radziecką, [w:] Dokumenty i materiały do historii stosunków Polsko-Radzieckich, t. 2: Listopad 1918 - kwiecień 1920, Warszawa 1961.
• 1920 Moskwa - Przedmowa G. Cziczerina do "Księgi czerwonej", [w:] Dokumenty i materiały do historii stosunków Polsko-Radzieckich, t. 2: Listopad 1918 - kwiecień 1920, Warszawa 1961.
• Davies N., Orzeł Biały. Czerwona Gwiazda, Kraków 2011.
• Dubel L., Trocki i Sikorski. Spór o charakter wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, "Annales UMCS sectio G (Ius)" 1998, t. 45.
• Juzwenko A., Misja Marchlewskiego w 1919 roku na tle stosunków polsko-radzieckich, [w:] Z badań nad wpływem i znaczeniem rewolucji rosyjskich dla ziem polskich, red. H. Zieliński, Wrocław 1968.
• Leinwand A.J., Bolszewicki plakat propagandowy w okresie wojny polsko-sowieckiej 1920 roku, "Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej" 1992, t. 27.
• Lenin W.I., Dzieła, t. 31, Warszawa 1955.
• Nowak A., "Lewa wolna" albo o spiskach Piłsudskiego z Leninem, "Arcana" 2007, nr 2-3.
• Sydor P., Państwo i prawo w koncepcji rewolucji permanentnej Lwa Trockiego, Kraków 2016.
• Trocki L., Ergebnisse und Perspektiven, Frankfurt am Main 1971.
• Trocki L., Kak woorużałas riewolucja, t. 1-3, w pięciu częściach, Moskwa 1923-1925.
• Trocki L., Moje życie, Warszawa 1930.
• Trocki L., O wojnie z Polską, referat wygłoszony na wspólnym posiedzeniu Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad, Moskiewskiej Rady Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Armii Czerwonej, Zarządów związków zawodowych i komitetów fabrycznych 5 maja 1920, [w:] Wielkie mowy historii. Od Lincolna do Stalina, t. 2, Warszawa 2006.
• Trotsky L., The Defeat of the German Revolution, The Chellenge of the Left Opposition 1923-24, New York 1975
• Wołkogonow D., Trocki, Warszawa 1999.
• Wosmoj Sjezd RKP (b), mart 1919 goda. Protokoły, Moskwa 1959.
• Wyszczelski L., Wojna o polskie Kresy 1918-1921. W walce o terytorium i niepodległość państwa, Warszawa 2011.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2019.66.2.41-60