"Minimalne" manipulacje, czyli konsekwencje polityczne zmiany struktury okręgów wyborczych w wyborach do sejmu RP

• Autorzy: Jarosław Flis , Bartłomiej Michalak

Warianty tytułu

"Marginal" Manipulations, or Political Consequences of Changes to the Structure of Constituencies in Elections to the Polish Lower Parliamentary Chamber

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W debacie publicznej co jakiś czas pojawiają się głosy o potrzebie istotnej zmiany systemu wyborczego w wyborach do Sejmu RP, której celem miałoby być wzmocnienie silniejszych ugrupowań. Jako przykład podaje się Węgry, gdzie zmiana reguł wyborczych pozwoliła partii rządzącej zachować większość mimo zmniejszenia poparcia wyborczego. Przeciwnicy takiego rozwiązania traktują to jako przejaw oczywistej manipulacji wyborczej. Celem tego artykułu jest analiza, na ile pojawiające się w debacie publicznej propozycje "minimalnych" zmian w strukturze sejmowych okręgów wyborczych wpłynęłyby na wyniki wyborcze poszczególnych ugrupowań politycznych i jakie wywołałoby to konsekwencje polityczne, w szczególności w kwestii premii dla ugrupowania zwycięskiego, możliwych wariantów koalicji rządowych, koncentracji systemu partyjnego na poziomie parlamentarnym i poziomu proporcjonalności wyborów. Przeprowadzona symulacja podziału głosów na mandaty - na podstawie danych historycznych (wybory z lat 2011 i 2015) oraz europejskich z 2019 roku - dla trzech możliwych do zastosowania wariantów struktury sejmowych okręgów wyborczych oraz ich porównanie z wynikami obecnego systemu pozwoli udzielić odpowiedzi na te pytania. (abstrakt oryginalny)

EN

In the Polish public debate, one occasionally hears voices advocating the need for a significant change in the system of elections to Sejm, the Lower Chamber of Parliament - the objective of such changes would be to strengthen larger parties. As an example to follow, proponents of these changes cite Hungary, where the changes in electoral rules allowed the party in power to retain majority in the legislative despite reduction in popular support. Opponents of this solution see it as a manifest electoral manipulation. The aim of the present paper is to analyze how the "marginal only" changes to the structure of constituencies electing members of Sejm postulated in the political arena would affect electoral results of individual political groups and what would be the broader political consequences. The author pays particular attention to expected impact of such changes on the majority bonus for the winning party, possible government coalition variants, concentration of party system at parliamentary level and proportionality of elections. Simulation of allocation of seats in Sejm based on votes cast was prepared for three possible variants of the structure of Sejm constituencies, on the basis of historical data (for the 2011 and 2015 elections) and the predicted results of 2019 elections. Comparison of the simulated outcomes with the results obtained in the system currently in place allows to answer the main question posed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wybory parlamentarne; System wyborczy

EN

Parliamentary election; Voting system

• Czasopismo: Decyzje
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 31
• Strony: 73--90

Twórcy

autor

Jarosław Flis

• Uniwersytet Jagielloński

autor

Bartłomiej Michalak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Colomer, J.M. (2004). The Handbook of electoral system choice. London: Palgrave Macmillan.
• Drinóczi, T. (2014). Nowe prawo wyborcze na Węgrzech i jego implikacje. Studia Wyborcze, 18, 85-100.
• Flis, J. (2014). Złudzenia wyboru. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Flis, J., Michalak, B. (2017). Mieszany system wyborczy - cztery warianty dla Polski. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 55, 65-88. doi: 10.15804/athena.2017.55.04
• Flis, J., Stolicki, D. (2015). Skrzywione podziały: na tropie gerrymanderingu w polskich gminach. Zarządzanie Publiczne, 4(34), 23-35.
• Flis, J., Słomczyński, W., & Stolicki, D. (2019). Pot and ladle: a formula for estimating the distribution of seats under the Jefferson-D'Hondt method. Public Choice, 1-27.
• Gallagher, M. (1991). Proportionality Disproportionality and Electoral Systems. Electoral Studies, 10(1), 33-51.
• Gallagher, M. (2005). Conclusion. W: Gallagher, M., Mitchell, P. (red.), The Politics of Electoral Systems. Oxford-New York: Oxford University Press.
• Grochal, R. (6 czerwca 2016). Czy PiS zmieni zasady wyborów? Eksperci szukają sposobu na drugą kadencję. http://wyborcza.pl/1,75398,20191719,czy-pis-zmieni-zasady-wyborow-eksperci-szukaja-sposobu-na-druga.html
• Grofman, B., Koetzle, W., Brunell, T. (1997). An integrated perspective on the three potential sources of partisan bias: Malapportionment, turnout differences, and the geographic distribution of party vote shares. Electoral Studies, 16(4), 457-470. doi: 10.1016/S0261-3794(97)00037-1.
• Haman, J. (2003). Demokracja, decyzje, wybory. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Haman, J. (2017). Progresywna proporcjonalność jako cecha systemu wyborczego. Decyzje, 27, 69-88. doi: 10.7206/DEC.1733-0092.86.
• Kaminski, M.M. (2001). Coalitional Stability of Multi-Party Systems: Evidence from Poland. American Journal of Political Science, 45(2), 294-312.
• Kedar, O., Harsgor, L., Sheinerman, R.A. (2015). Are Voters Equal under Proportional Representation? American Journal of Political Science, 60(3), 376-691.
• Koellner, P. (2005). The LDP at 50: The Rise, Power Resources, and Perspectives of Japan's Dominant Party. Working Papers Global and Area Studies, 8, 10-11.
• Kublik, A., Markowski, R. (16 kwietnia 2016). Kaczyński po wsze czasy. Wystarczy manipulować 5 czy 6 mln Polaków. http://wyborcza.pl/1,75398,19927339,kaczynski-po-wsze-czasy-wystarczy-manipulowac-5-czy-6-mln-polakow.html.
• Laakso, M., Taagepera, R. (1979). Effective Number of Parties: A Measure with Application to West Europe. Comparative Political Studies, 12(1), 3-27.
• Lachat, R., Blais, A., Lago, I. (2015). Assessing the Mechanical and Psychological Effects of District Magnitude. Journal of Elections, Public Opinion and Parties, 25(3), 284-299. doi: 10.1080/17457289.2014.1002791.
• Markowski, R. (2010). System wyborczy - system partyjny - jakość demokracji. O jednomandatowych okręgach wyborczych. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Noch, J. (16 stycznia 2016). "Władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy...". 230 JOW-ów i 16 list wojewódzkich to sposób PiS na nietykalność w wyborach. https://natemat.pl/168079,230-jow-ow-i-16-list-wojewodzkich-oto-sposob-pis-by-nigdy-nie-stracic-zdobytej-wreszcie-wladzy.
• Nohlen, D. (2004). Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• PAP (17 października 2017). 100 okręgów wyborczych zamiast 41? Karczewski: to ciekawa propozycja. https://www.tvp.info/34427217/.
• Raciborski, J. (2006). Teoria demokracji a reguły wyborów. Nauka, 3, 27-44.
• Rae, D. (1967). The Political Consequences of Electoral Laws. New Hale: Yale University Press.
• Reynolds, A., Reilly, B., Ellis, A. (2008). Electoral system design: The new international IDEA handbook. Stockholm: International Institute for Democracy and Electoral Assistance.
• Schuster, K., Pukelsheim, F., Drton, M., Draper, N.R. (2003). Seat biases of apportionment methods for proportional representation. Electoral Studies, 22(4), 651-676.
• Taagepera, R. (1986). Reformulating the cube law for proportional representation elections. American Political Science Review, 80(2), 489-504.
• Taagepera, R. (2007). Predicting Party Sizes. The Logic of Simple Electoral Systems. Oxford: Oxford University Press.
• Taagepera, R., Laakso, M. (1980). Proportionality profi les of west European electoral systems. European Journal of Political Research, 8(4), 423-446.
• Taagepera, R., Sikk, A. (2010). Parsimonious Model for Predicting Mean Cabinet Duration On the Basis of Electoral System. Party Politics, 16(2).
• Taagepera, R., Shugart, M.S. (1989). Seats and Votes. The Effects and Determinants of Electoral Systems. New Haven & London: Yale University Press.
• Tóka, G. (2014). Constitutional Principles and Electoral Democracy in Hungary. W: Bos, E., Pócza, K. (red.), Verfassunggebung in konsolidierten Demokratien (s. 309-329). Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft mbH & Co. KG.

Identyfikatory

DOI

10.7206/DEC.1733-0092.122