Instytucja sędziego pokoju jako przejaw dojrzałego i samodzielnego społeczeństwa - studium przypadku II Rzeczypospolitej Polskiej

• Autorzy: Aleksandra Rudkowska

Warianty tytułu

Justice of the Peace as a Sign of a Grown and Independent Community - Study Upon the Case of the II Republic of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem artykułu jest przedstawienie dwóch aktów prawnych, które stanowiły próbę wprowadzenia instytucji sędziego pokoju do polskiego porządku prawnego w okresie międzywojennym. Niestety, mimo inkorporacji ustawowej instytucja ta nie została przyjęta w praktyce. Ostatnio coraz częściej postuluje się w Polsce wprowadzenie sędziów pokoju, w celu zwiększenia udziału społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Odwołując się zatem do funkcjonującego obecnie Magistrates' Court w systemie common law oraz bazując na międzywojennych doświadczeniach, a właściwie na porażce związanej z brakiem sędziów pokoju mimo ustawowych zapisów, wyeksponowane zostaną główne wartości, jakie powinno posiadać społeczeństwo, by być gotowe na przyjęcie takiej instytucji na obszarze własnej jurysdykcji.(abstrakt oryginalny)

EN

The main objective of the article is to present two main statutes which were an attempt to introduce Justice of the peace into the polish legal system during the interwar period. Unfortunately, those statutory ideas have never been used in practice. More and more frequently these days in Poland it is considered to finally appoint Justice of the peace in order to increase public participation in the administration of justice. Taking into account Magistrates' Court which is still used in common law system and polish interwar experience the author would highlight main features which every society must demonstrate with the aim to become ready to adopt such institution into their own jurisdiction.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Niezawisłość sędziowska; Sądownictwo; Okres międzywojenny; Prawo zwyczajowe; Historia prawa

EN

Judge independence; Judicature; Inter-war period; Common law; Legal history

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 47
• Strony: 367--379

Twórcy

autor

Aleksandra Rudkowska

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Czech-Jezierska B.A., Miejsce procesu cywilnego w systematyce prawa rzymskiego, "Zeszyty Naukowe KUL" 60 (2017), nr 3 (239).
• Krajewski M., "Wiadomość o sądzie pokoju" sprzed 200 lat Wincentego H. Gawareckiego. Przyczynek do historii państwa i prawa Polski epoki rozbiorowej.
• Gibson, Bryan, and Winston Gordon. Introduction to the Magistrates Court, Waterside Press, 2001. ProQuest Ebook Central, https://ebookcentral.proquest.com/lib/ntuuk/detail.action?docID=3416268.
• Czerwiński A., Ustrój sądów powszechnych: wedle rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 lutego 1928 r. Dz. Ust. Nr. 12, poz. 93., Lwów 1928, nakł. Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów R.P., http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=2702.
• Wystąpienie prezesa Sądu Najwyższego Kazimierza Bzowskiego pt. Potrzeba wydatnego udziału czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości w sprawach karnych, "Państwo i Prawo", 1949, nr 2 (36).
• Stańczyk P., Wykształcenie ludności II Rzeczypospolitej w świetle badań GUS, Społeczeństwo i Ekonomia 1(5) 2016, Wrocław 2016.
• Romanowska E., Przekształcenia w powszechnym wymiarze sprawiedliwości w Polsce w latach 1944-1956, "Czasopismo Prawno-Historyczne", Tom LXVIII, Zeszyt 2, Warszawa 2016.
• Zaborski M., U źródeł sądownictwa państwa totalitarnego: zmiany ustroju sądownictwa powszechnego w tzw. Polsce Lubelskiej (22 lipca 1944 - 31 grudnia 1944): zarys problematyki, "Czasy Nowożytne" tom XVIII-XIX/2005.
• B. Kociołowicz-Wiśniewska, B. Pilitowski, Ocena Polskiego Sądownictwa w Świetle Badań, Fundacja Court Watch Polska, 2017.
• Kurczewski J., Prawem i lewem. Kultura prawna społeczeństwa polskiego po komunizmie., "Studia Socjologiczne" 2007, nr 2 (185).
• Gronkiewicz A., Edukacja społeczeństwa poprzez prawo, "Tolerancja" - T. 17 (2013).