Wpływ dużych przedsiębiorstw na rozwój regionalny na przykładzie województwa wielkopolskiego

• Autorzy: Wojciech M. Dyba

Warianty tytułu

The Impact of Large Enterprises on Regional Development - the Case of Wielkopolska Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pierwszej części artykułu zostały przedstawione trzy koncepcje teoretyczne ukazujące wpływ dużych przedsiębiorstw na rozwój regionalny: efektów mnożnikowych, zakorzenienia oraz społecznej odpowiedzialności biznesu. W drugiej części analizie przestrzennej i pod względem rodzaju działalności zostały poddane największe przedsiębiorstwa w  województwie wielkopolskim. Podmioty wyznaczono pod kątem przychodów ze sprzedaży na podstawie ogólnopolskiego rankingu "Lista 500" "Polityki". W końcowej części artykułu opisany został wpływ największych przedsiębiorstw na rozwój województwa wielkopolskiego na przykładzie Volkswagena Poznań. (abstrakt oryginalny)

EN

The issue of the impact of strategic investors, particularly foreign, on regional and local development, in the last few years has become an important subject of studies in economic geography and spatial management. However, it is not easy to assess plainly the results of localization of large companies: the data are difficult to get and interpret. The aim of the article is to: 1) shortly explain three concepts explaining impact of large companies on regional development: multiplier effects, embeddedness and corporate social responsibility (CSR), 2) analyze in a spatial and branch context the largest companies (in terms of sales' revenues) in Wielkopolska voivodeship in 2011 (the list is based on the ranking "Lista 500" "Polityki"), 3) describe an example of impact of large company - Volkswagen Poznań on regional development. The analysis showed that among the 50 largest companies in Wielkopolska voivodeship the most represent food industry (11) and retail and automotive sector (8 each). The research proved that the largest companies concentrate in the center of the region - in Poznan agglomeration, where 28 out of 50 largest enterprises (56%) are located. It was observed that 22 of the investigated enterprises were awarded for declaring activities in the field of corporate social responsibility, which comprises various actions aimed at improving local community life. The empirical example of Volkswagen demonstrated ways in which large company can contribute to the regional development. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Społeczna odpowiedzialność; Społeczna odpowiedzialność biznesu; Rozwój regionalny

EN

Enterprises; Social Responsibility; Corporate Social Responsibility (CSR); Regional development

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 21
• Strony: 21--39

Twórcy

autor

Wojciech M. Dyba

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Bernatt M. 2009. Społeczna odpowiedzialność biznesu. Wymiar konstytucyjny i międzynarodowy. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Chądzyński A, Nowakowska A., Przygodzki Z. 2007. Region i jego rozwój w warunkach globalizacji. CeDeWu Wydawnictwa Fachowe, Warszawa.
• Chojnicki Z., Czyż T. 2004. Główne aspekty regionalnego rozwoju społeczno-gospodarczego. [W:] J.J. Parysek (red.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989-2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 13-24.
• Churski P. 2008. Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Domański B. 2001. Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski. Prawidłowości rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki. Inst. Geogr. i Gospod. Przestrz. UJ, Kraków.
• Domański B. 2002. Problemy metod badań inwestycji zagranicznych w układach przestrzennych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 197-206.
• Domański B. 2004. Local and regional embeddedness of foreign industrial investors in Poland. [W:] M. Paszkowski (red.), Effectiveness, geographical space, quality of life. Prace Geograficzne, 114: 37-54.
• Domański B., Gwosdz K. 2010. Multiplier effects in local and regional development. Quaestiones Geographicae 29(2): 27-37.
• Domański B., Gwosdz K., Huculak M., Wiedermann K. 2005. Oddziaływanie SSE Euro-Park Mielec na otoczenie lokalne. Powiązania firm i efekty mnożnikowe. [W:] Dziesięć lat doświadczeń pierwszej polskiej specjalnej strefy ekonomicznej Mielec 1995-2005. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, ARP o. Mielec, Kraków.
• Domański R. 2002. Gospodarka przestrzenna. PWE, Warszawa.
• Dyba W.M., Stryjakiewicz T. 2012. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa wielkopolskiego w świetle realizacji polityki intraregionalnej. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM. Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Dziewoński K. 1967. Teoria rozwoju ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 39, 1: 33-50.
• Gaczek W.M. 2002. Struktura innowacyjności przemysłu Poznania i Wielkopolski jako czynnik konkurencyjności regionu. [W:] K. Szołek (red.), Aglomeracja miejska i jej znaczenie dla konkurencyjności miast i regionów. Biblioteka Regionalistyki, Wrocław, s. 15-32.
• Grabher G. (red.) 1993. The embedded firm: On the socioeconomics of industrial networks. Routledge, London.
• Granovetter M. 1973. The strength of weak ties. American Journal of Sociology, 78, 6: 1360-1380.
• Grzeszczak J. 1999. Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej. Prace Geograficzne, 173.
• Kuciński K. 2011. Polska na globalnym rynku lokalizacji. [W:] K. Kuciński (red.), Glokalizacja. Wyd. Diffin, Warszawa, s. 29-43.
• Matykowski R., Tobolska A. 2006. Działalność przemysłowa w warunkach wzrastającej internacjonalizacji i globalizacji na przykładzie wybranych produktów. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju przemysłu. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, 8: 47-59.
• Micek G. 2011. Estimating multiplier effects on the local scale. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 252.
• Milewski R., Kwiatkowski E 2005. Podstawy ekonomii. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Moretti E. 2012. The new geography of jobs. Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company, New York.
• Niedziółka M. 2011. Lokalne implikacje globalizacji. [W:] K. Kuciński (red.), Glokalizacja. Wyd. Diffin, Warszawa, s. 234-257.
• Polanyi K. 1957. The Economy as Instituted Process. [W:] K. Polanyi, C.M. Arensberg, H.W. Pearson (red.), Trade and Market in the Early Empiers. Collier Macmillan London, s. 243-270.
• Rachwał T., Wiederman K. 2008. Multiplier effects in regional development: the case of the motor vehicle industry in Silesian voivodeship (Poland). Questiones Geographicae, 27B/1: 68-80.
• Robertson R. 1995. Glocalization: Time-space and Homogenity-heterogenity. [W:] M. Featherstone i in. (red.), Global Modernities. Sage, London, s. 25-44.
• Rudzki R., Piechola I. 2013. "Firmy z listkiem" społecznej odpowiedzialności biznesu na "Liście 500" "Polityki". Polityka, 17/18.
• Schamp E.W. 1996. Globalizierung von Produktionsnetzen und Standortsystemen. Geogr. Zeitschrift, 84, 3-4: 205-219.
• Stachowiak K. 2011. Rola koncepcji zakorzenienia w geograficznych badaniach nad globalizacją. Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t. 5, s. 83-99.
• Stryjakiewicz T. 1999. Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• Stryjakiewicz T. (red.) 2004. Wpływ inwestorów zagranicznych na rozwój regionalny i lokalny na przykładzie GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. w Poznaniu. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Tobolska A. 2010. Miejsce inwestora zagranicznego w przestrzeni lokalnej i regionalnej na przykładzie Sweedwood w Chlastawie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Wiedermann K. 2008. Koncepcja efektów mnożnikowych w wyznaczaniu wpływu przedsiębiorstw na otoczenie społeczno-gospodarcze. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG 11: 98-106.
• Zioło Z. 2009. Procesy kształtowania się światowych korporacji i ich wpływ na otoczenie. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG 12: 11-32.
• Centrum Prasowe Sieci Jeronimo Martins Dystrybucja SA (www.biedronka.pl/str/4/i/1359.php).
• Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl).
• Lista 500 Polityki (www.lista500.polityka.pl).
• Strona internetowa Volkswagena Poznań (www.volkswagen-poznan.pl).
• Strony rządowe poświęcone Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (Przedsiębiorstw) (www.csr.gov. pl, www.mg.gov.pl/node/10892).
• Zielona Księga Komisji Europejskiej na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (www.ec.europa. eu/social/main.jsp?catId=331&langId=en).