Wpływ generalizacji danych geometrycznych na dokładność prognoz deformacji terenu górniczego - budowa numerycznego modelu złoża

• Autorzy: Marian Poniewiera

Warianty tytułu

The Impact of Geometric Data Generalization on the Accuracy of Deformation Predictions of the Mining Area - Construction of a Digital Deposit Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono problematykę związaną z budową numerycznego modelu złoża, który może być podstawą przygotowania danych o eksploatacji do celów obliczeń prognostycznych. NMZ rozumiany jest tutaj jako baza danych wraz z oprogramowaniem pozwalającym w dowolnym punkcie na wyznaczenie koty wysokościowej, miąższości, opadu stropu itd. Spąg pokładu przedstawiamy w postaci siatki trójkątów TIN (Triangulated Irregular Network) o wierzchołkach w otworach geologicznych, kotach wysokościowych i uskokach. W analogiczny sposób tworzymy powierzchnię TIN miąższości węgla i kamienia, gęstości, zasiarczenia, przewidywanego podebrania spągu itp. Program umożliwia zwizualizowanie powierzchni przy pomocy izolinii oraz kolorowania. Możliwe jest wykonanie przekroju przez górotwór między dowolnymi punktami co stanowi doskonałą kontrolę wykonanego modelu. Rzutowanie dowolnych obiektów na powierzchnię obliczonych obniżeń pozwala na łatwe wykonanie prognozowanej mapy wysokościowej. Możemy również edytować powierzchnie: dodawać punkty, stopniować rozchodzące się zmiany, ekstrapolować, wygładzać i upraszczać. W artykule przeanalizowano tworzenie i edycję parcel eksploatacyjnych na podstawie numerycznego modelu złoża. Opisano sposób dwustronnej komunikacji między mapą numeryczną a programami prognozującymi deformację terenu górniczego. Wymieniono możliwości programu Geolisp w zakresie wizualizacji wyników obliczeń prognostycznych, wyszukiwania obiektów spełniających określone kryteria, sporządzania raportów, kolorowania budynków zgodnie z kategorią odkształceń itp. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the problems related to the construction of a digital model of the deposit, which may be the basis for the preparation of exploitation data for the purpose of prognostic calculations. DDM (Digital Deposit Model) is understood here as a database along with software allowing at any point for determining elevation points, thickness, roof lowering, etc. Seam floor is represented as a network of triangles TIN (Triangulated Irregular Network) with vertices located on borehole points, elevation datapoints and faults. In the same way, we create a TIN surface of coal and rock thickness, density, sulphate, anticipated floor dinting, etc. The program allows for visualization of the surfaces by means of isolines and coloring. It is possible to generate a cross-section through a rock mass between any points, which is an excellent verification tool of the model. Projecting of any objects to the surface of calculated lowering allows for easy preparation of the forecasted elevation map. We can also edit surfaces: adding points, gradating propagated changes, extrapolating, smoothing and simplifying. The article analyzes the creation and editing of exploitation parcels based on the digital deposit model. The method of bilateral communication between a digital map and mining area deformation forecast software. The possibilities of the Geolisp program in the scope of visualization of the results of prognostic calculations, searching for facilities meeting specific criteria, generating reports, coloring buildings according to the deformations category etc. were listed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo; Eksploatacja górnicza

EN

Mining sector; Mining exploitation

• Czasopismo: Systems Supporting Production Engineering
• Rocznik: 2019
• Numer: 8(1) Górnictwo - perspektywy i zagrożenia
• Strony: 136--146

Twórcy

autor

Marian Poniewiera

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• J. Białek Algorytmy i programy komputerowe do prognozowania deformacji terenu górniczego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2003.
• I. Jelonek, M. Poniewiera, B. Gąsior "The qualitative model of the deposit on the example of the Kompania Węglowa S.A. Part I: Stages in the development of the digital model the deposit". Schriftenreihe der Deutschen Gesellschaft für Geowissenschaften, Heft 87, 2015, s. 91.
• M. Poniewiera, "Zastosowanie oprogramowania Geolisp do budowy dynamicznego systemu informacji o przestrzeni górniczej", Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji 6, 2017, s. 213-22.
• M. Poniewiera, J. Klemens, "Wykorzystanie najnowszych technologii informatycznych do wsparcia procesów mierniczo-geologicznych w Kompani Węglowej S.A.", Przegląd Górniczy. t. 66 nr 10, 2017, s. 3-10.
• M. Poniewiera, S. Tchórzewski, "Wykorzystanie Numerycznego Modelu Złoża do zarządzania wielkością i jakością produkcji węgla", Przegląd Górniczy, 8/2012, s. 218-224.
• V. Sokoła-Szewioła, M. Poniewiera, I. Staniek, "Opracowanie bazy danych o obiektach budowlanych posadowionych na terenie górniczym z wykorzystaniem wolnego oprogramowania", Przegląd Górniczy 73, 2017, s. 47-54
• V. Sokoła-Szewioła, M. Poniewiera, A. Zygmuniak, "Transformacja współrzędnych z układów stosowanych w kopalniach węgla kamiennego do układu państwowego na przykładzie PG "Silesia", Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture, JCEEA, t. XXXIV, z. 64, 2017, s. 27-38
• www.geolisp.pl, Strona zawierająca opis i wersję demonstracyjną oprogramowania: "System Obsługi Kopalnianych Map Numerycznych Geolisp", 2018.
• www.goldensoftware.com/products/surfer, Strona zawierająca opis oprogramowania Surfer firmy Golden Software Inc, 2018.