PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2018 | nr 5 | 123--141
Tytuł artykułu

Ars longa, vita brevis... : co historyk sztuki ma do zakomunikowania badaczowi turystyki

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Ars longa, vita brevis... : Is there Anything an Art Historian Can Share with a Tourism Researcher?
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Turystyka jest zjawiskiem interdyscyplinarnym, które wywołuje zainteresowanie badaczy reprezentujących różne obszary wiedzy. W ramach tzw. nauk o turystyce wymienia się cały szereg dyscyplin zajmujących się tematyką podróżowania w czasie wolnym, takich jak na przykład: geografia, filozofia, socjologia, antropologia, ekonomia, czy marketing. Do owych dyscyplin nie zalicza się historii sztuki, gdyż nie zajmuje się ona w sposób bezpośredni turystyką, lecz badaniem dzieł sztuki. Trzeba jednak zauważyć, że historia sztuki, dostarczając wiedzy na temat istotnej części dziedzictwa kulturowego, odgrywa dużą rolę w krajoznawstwie i turystyce ukierunkowanej na walory i atrakcje kulturowe. Celem artykułu jest identyfikacja powiązań pomiędzy historią sztuki a turystyką - zarówno w ujęciu historycznym, jak i współczesnym. Realizacja tak zarysowanego celu wymaga prześledzenia dziejów historiografii artystycznej oraz naukowej historii sztuki w poszukiwaniu ich punktów styczności z podróżowaniem i turystyką. Do tych wspólnych obszarów można zaliczyć m.in.: literaturę podróżniczą opisującą zabytki i dzieła sztuki (w tym zwłaszcza przewodniki), podróże artystów i badaczy sztuki, czy zjawisko kolekcjonowania dzieł sztuki przez podróżujących, które nasiliło się szczególnie w XVIII wieku w kręgu arystokracji biorącej udział w podróżach edukacyjnych, określanych mianem Grand Tour.
Warto wskazać też na wykształcony przez historię sztuki dorobek (m.in. aparat pojęciowy oraz metodologię), który może stanowić źródło inspiracji we współczesnych humanistycznych badaniach nad turystyką. Na omówienie zasługuje ponadto możliwość praktycznego wykorzystania historii sztuki w kształceniu kadr turystycznych oraz tworzeniu tzw. produktów turystycznych (m.in. szlaków kulturowych). (abstrakt oryginalny)
EN
Tourism is an interdisciplinary phenomenon which arouses an interest among researchers representing different academic disciplines. Within the framework of the so called tourism sciences, one can distinguish a whole range of disciplines which deal with the topic of travelling in one's free time, such as for example: geography, philosophy, sociology, anthropology, economics or marketing. Yet among the latter disciplines, one does not find art history, as the latter does not deal directly with tourism, but focuses on the study of works of art. However, one has to note that by providing information about an important part of cultural heritage, art history plays an important role in sightseeing as well as in tourism oriented at cultural values and attractions. The aim of the present article is to identify the links between art history and tourism - both in the historical and contemporary perspective. In order to realize the thus defined goal, one needs to analyze the history of artistic historiography as well as scientific art history in order to try and find certain contact points with travelling and tourism. The common areas include among others: travel literature describing monuments and works of art (including especially guidebooks), the travels of artists and art researchers, or the phenomenon of collecting works of art by travelers, which intensified particularly in 18th century among the nobility and aristocrats who often took part in educational travels, referred to by the term Grand Tour.
It is also worth drawing attention to the achievements attained thanks to art history (among others, creating the conceptual apparatus and methodology) which may constitute a source of inspiration in the sphere of contemporary humanistic research on tourism. Moreover, it is also worth discussing the option of taking practical advantage of art history in the process of educating tourist cadres and workforce, as well as in creating the so called tourists products and educating tourists. (original abstract)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
123--141
Opis fizyczny
Twórcy
  • Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Bibliografia
  • Adler J., 1981, Travel as Performed Art, "American Journal of Sociology", nr 6, s. 1366-1391
  • Alejziak W., 1998, Geneza i rozwój teorii turystyki (refleksja na kanwie książki B. Vukonica "Turizam ususret buducnosti", "Folia Turistica", nr 8, s. 99-125
  • Alejziak W., 1999, Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, Albis, Kraków
  • Alejziak W., Winiarski R., 2003, Perspektywy rozwoju nauk o turystyce, [w:] Nauki o turystyce, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, cz. I, red. R. Winiarski, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Studia i Monografie Nr 7, Kraków, s. 157-166
  • Bałus W., 2012, Nowy systemat wiedzy, [w:] J. J. Winckelmann, Dzieje sztuki starożytnej, oprac. W. Bałus, tłum. T. Zatorski, Universitas, Kraków, s. XIII-XXVII
  • Białkowski Ł., 2012, Umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu historii sztuki przez pilotów i przewodników. Metodyka i praktyka, [w:] Specjalizacja i profesjonalizacja we współczesnym pilotażu i przewodnictwie, red. Z. Kruczek, Proksenia, Kraków, s. 139-152
  • Białostocki J., 1973, Dzieje historiografii artystycznej i naukowej historii sztuki, [w:] Wstęp do historii sztuki, t. 1: Przedmiot - Metodologia - Zawód, red. P. Skubiszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 165-195
  • Białostocki J., 1979, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Ossolineum, Wrocław
  • Białostocki J., 1988, Sztuka i świat wartości, [w:] Sztuka i wartość. Materiały XI Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów 26-28 czerwca 1986, red. M. Poprzęcka, Zakład Wydawnictw "Sztuka Polska", Łódź, s. 3-11
  • Białostocki J., Skubiszewski P., 1973, Pojęcia, kierunki i metody historii sztuki, [w:] Wstęp do historii sztuki, t. 1: Przedmiot - Metodologia - Zawód, red. P. Skubiszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 197-311
  • Bianchini L., 2000, Introduction, [w:] S. Rossetti, Rome. A Bibliography from the Invention of Printing through 1899. I: The Guide Books, Rome 2000, s. V-XXXI
  • Bigaj P., 2009, Ponadczasowość teorii Witruwiusza w kontekście współczesnej architektury, "Czasopismo Techniczne. Architektura", R. 106, s. 173-178
  • Blaschke K., 2010, Nasze własne, nasze polskie. Mit renesansu lubelskiego w polskiej historii sztuki, DodoEditor, Kraków
  • Bratuń M., 2003, Z dziejów europejskiego Grand Tour, "Kwartalnik Opolski", R. 49, nr 1, s. 7-12
  • Bryl M., 1995, New Art History: nauka, polityka, obyczaj, "Artium Quesiones", t. 7, s. 185-215
  • Butowski L., 2011, Turystyka jako dyscyplina nauki (artykuł dyskusyjny), "Turyzm", t. 21, z. 1-2, s. 17-24
  • Casson L., 1981, Podróże w starożytnym świecie, wstęp i redakcja naukowa T. Kotula, tłum. A. Flasińska i M. Radlińska-Kardaś, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź
  • Cuddon J. A., 1993, A Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, third edition, Blackwell Reference, Cambridge
  • Dąbrowski D., 2014, Opinia w ramach Gnieźnieńskiego Forum Ekspertów Turystyki, "Turystyka Kulturowa", nr 4, s. 83-84
  • Décultot É., 2000, Présentation. Histoire croiseé sur l'art: enquête sur la genèse franco-allemande d'une discipline, [w:] Écrire l'histoire de l'art: France - Allemagne, 1750-1920, Presses Universitaires de France, Paris, s. 5-9
  • Dziedzictwo a turystyka. Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 17-20 września 1998, 1999, red. J. Purchla, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
  • Estreicher K., 1938, Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wydanie III rozszerzone, Nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków
  • Fischer E., 1961, O potrzebie sztuki, tłum. M. Ogórek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
  • Freitag W. M., 1996, Guidebook, [w:] The Dictionary of Art, red. J. Turner, t. 13, Macmillan Publishers Limited, London, s. 807-813
  • Głodek M., 2003, Rzeczywisty i symboliczny obraz średniowiecznego Rzymu w "Mirabilia Urbis Romae", "Słupskie Studia Historyczne", t. 10, 2003, s. 9-14
  • Kalinowski L., 1990, Marian Sokołowski, [w:] Stulecie Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego (1882-1982), red. J. Kalinowski, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Historii Sztuki", z. 19, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa - Kraków, s. 11-35
  • Kalinowski L., 1996, Dzieje i dorobek naukowy Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności 1973-1952 oraz powstanie Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego 1882, [w:] Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A. S. Labuda, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 22-57
  • Karłowska-Kamzowa A., 1996, Polskie starożytnictwo i nauczanie dziejów sztuki w Wielkopolsce w XIX wieku, [w:] Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A. S. Labuda, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 74-91
  • Kasperowicz R., 2007, Jacob Burckhardt i Józef Kremer, [w:] Józef Kremer (1806-1875), red. J. Maj, Universitas, Kraków, s. 301-310
  • Kasperowicz R., 2011, Józef Kremer. Wstęp, [w:] J. Kremer, Wybór pism estetycznych, wprowadzenie, wybór i opracowanie R. Kasperowicz, Universitas, Kraków, s. VII-XXI
  • Kostuch L., 2011, Militarne ekspozycje w »Periegesis« Pauzaniasza. Helleńska typologia wojennych świadectw jako dziedzictwa kulturowego, "Turystyka Kulturowa", nr 9, s. 28-47
  • Kowalczyk A., 2014, Opinia w ramach Gnieźnieńskiego Forum Ekspertów Turystyki, "Turystyka Kulturowa", nr 4, s. 78-79
  • Kowalczyk J., 1981, Starożytnicy warszawscy połowy XIX w. i ich rola w popularyzacji zabytków ojczystych, [w:] Edukacja historyczna społeczeństwa polskiego w XIX wieku. Zbiór studiów, red. J. Maternicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 157-202
  • Krasny P., 2009, Wstęp, [w:] Sztuka i podróżowanie. Studia teoretyczne i historyczno-artystyczne, red. P. Krasny i D. Ziarkowski, Kraków 2009, s. 5-8
  • Kruczek Z., 2014, Opinia w ramach Gnieźnieńskiego Forum Ekspertów Turystyki, "Turystyka Kulturowa", nr 4, s. 84-85
  • Kruczek Z., Kurek A., Nowacki M., 2012, Krajoznawstwo. Teoria i metodyka, wydanie II uzupełnione, Proksenia, Kraków
  • Kubler G., 1970, Kształt czasu. Uwagi o historii rzeczy, tłum. J. Hołówka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
  • Kulczycki Z., 1982, Historia turystyki, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa
  • Kultermann U., 1993, The History of Art History, Abaris Books, New York
  • Kunińska M., 2014, Historia sztuki Mariana Sokołowskiego, Universitas, Kraków
  • Labuda A. S., 1996, Wprowadzenie, [w:] Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A. S. Labuda, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 9-21
  • Łuszczkiewicz W., 1875, Illustrowany przewodnik po Krakowie i jego okolicach z dodaniem wszelkich wiadomości i objaśnień potrzebnych dla podróżnych oraz opisu wszystkich znaczniejszych zdrojowisk w Galicyi, Księgarnia i Wydawnictwo "Czytelni Ludowej" A. Nowolecki, Kraków
  • Małkiewicz A., 1996, Historia sztuki na Uniwersytecie Lwowskim, [w:] Dzieje historii sztuki w Polsce. Kształtowanie się instytucji naukowych w XIX i XX wieku, red. A. S. Labuda, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 58-73
  • Mączak A., 1978, Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
  • Mączak A., 2001, Peregrynacje, wojaże, turystyka, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Książka i Wiedza, Warszawa
  • McIntosh R. W., Goeldner C. R., 1986, Tourism. Principles, Practices, Philosophies, John Wiley&Sons, New York
  • Mikos von Rohrscheidt A., 2010, Regionalne szlaki tematyczne. Idea, potencjał, organizacja, Proksenia, Kraków
  • Mikos von Rohrscheidt A., 2014, Opinia w ramach Gnieźnieńskiego Forum Ekspertów Turystyki, "Turystyka Kulturowa", nr 4, s. 85-88
  • Minor V. H., 1994, Art History's History, second edition, Prentice Hall, New Jersey
  • Muthesius S., 2012, The beginnings of th "Cracow School of Art. History", [w:] History of art history in Central, Eastern and South-Eastern Europe, vol. 1, ed. by J. Malinowski, Society of Modern Art & Tako Publishing House, Toruń, s. 91-99
  • Na olimpijskiej bieżni i w boju: z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie księgi V, VI i IV, 1968, przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
  • Opaliński D., 2013, Przewodniki turystyczne na ziemiach polskich w okresie zaborów. Studium historyczno-źródłoznawcze, wyd. 2, Ruthenus, Krosno
  • Ostaszewska D., 2000, Przewodnik turystyczny: z badań nad modelem i jego przeobrażeniami, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1: Mowy piękno wielorakie, red. D. Ostaszewska, Uniwersytet Śląski, Katowice, s. 74-85
  • Panofsky E., 1971, Studia z historii sztuki, wybrał, opracował i opatrzył posłowiem J. Białostocki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
  • Parsons N. T., 2007, Worth the Detour. A History of the Guidebook, Sutton Publishing, New Baskerville
  • Pazienti M., 2013, Le guide di Roma tra Medioevo e Novocento. Dai Mirabilia Urbis ai Baedeker, Gangemi Editore, Roma
  • Podemski K., 2004, Socjologia podróży, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań
  • Podróże artystyczne, artysta w podróży, 2010, red. R. Kasperowicz, J. Jaźwierski i M. Pastwa, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin
  • Polanowska J., 1995, Historiografia sztuki polskiej w latach 1832-1863 na ziemiach centralnych i wschodnich dawnej Rzeczypospolitej: F. M. Sobieszczański, J. I. Kraszewski, E. Rastawiecki, A. Przezdziecki, Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, Warszawa
  • Prószyńska-Bordas H., 2004, Pielgrzymki do Santiago de Compostela jako unikalne doświadczenie turystyczne i duchowe, [w:] Turystyka w humanistycznej perspektywie, red. M. Kazimierczak, Poznań 2004, s. 278-294
  • Przecławski K., 1993, Tourism as the Subject of Interdisciplinary Research, [w:] Tourism Research Critiques and Challenges, red. D. G. Pearce i R. W. Butler, Routledge, London, s. 9-19
  • Schnayder J., 1947, Podróże i turystyka w starożytności, Księgarnia Wydawnicza L. J. Jaroszewski, Kraków
  • Sobolewska M., 2011, Ołtarze Ateny na terenie Attyki w świetle »Wędrówek po Helladzie« Pauzaniasza. Kult poza świątyniami, "Scriptor Nowy", nr 2, s. 13-25
  • Szczerski A., 2006, Kontekst, edukacja, publiczność - muzeum z perspektywy "Nowej muzeologii", [w:] Muzeum sztuki. Antologia, red. M. Popczyk, Universitas, Kraków, s. 335-344
  • Sztuka i podróżowanie. Studia teoretyczne i historyczno-artystyczne, 2009, red. P. Krasny i D. Ziarkowski, Proksenia, Kraków
  • Ślewiński W., 1956, Starożytnictwo małopolskie w latach 1800-1850, "Sztuka i Krytyka", R. 7, nr 1-2, s. 255-284
  • Tatarkiewicz W., 1968, O pojęciu wartości, co historyk filozofii ma do zakomunikowania historykowi sztuki, [w:] O wartości dzieła sztuki. Materiały II Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Radziejowice 19-21 maja 1966, red. A. Ryszkiewicz, Arkady, Warszawa, s. 11-24
  • U stóp boga Apollona: z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie księgi VIII, IX i X, 1989, przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska i H. Podbielski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
  • W świątyni i w micie: z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie, księgi I, II, III i VII, 1973, przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
  • Wölfflin H., 1962, Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej, tłum. D. Hanulanka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków
  • Wölfflin H., 2017, Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej, tłum. D. Hanulanka, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk
  • Wyrzykowska M., 2014, Modni i wyklęci artyści doby baroku w świetle XVII- i XVIII-wiecznej literatury podróżniczej i żywotów artystów (na wybranych przykładach), "Quart", nr 3, s. 33-51
  • Zachwatowicz J., 1950, Pomniki kultury, "Ziemia", R. 41, nr 5-6, s. 83-84
  • Ziarkowska J., Ziarkowski D., 2016, "Głowa miast wszystkich". Obraz Rzymu w przewodniku "Pielgrzym włoski" z 1614 roku, "Folia Turistica", nr 39, s. 143-157
  • Ziarkowski D., 2011, Zabytki a turystyka. Studium poświęcone historii naukowego i krajoznawczego poznawania Doliny Prądnika, Proksenia, Kraków
  • Ziarkowski D., 2012, Turystyka i sztuka - wzajemne relacje z perspektywy semiotycznej, "Turystyka Kulturowa", nr 5, s. 22-37
  • Zuelow E. G. E., 2016, A History of Modern Tourism, Palgrave, London
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171577990

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.