Świadomość finansowa młodych dorosłych w Polsce jako wrażliwej grupy demograficznej

• Autorzy: Adam Lejman-Gąska , Magdalena Ogórek

Warianty tytułu

Financial Capability Among Young Adults in Poland as Vulnerable Demographic Group

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Świadomość finansowa to połączenie wiedzy finansowej oraz zachowań i postaw konsumenta. Umożliwia ona podejmowanie optymalnych decyzji finansowych, które kształtują bezpieczeństwo finansowe w horyzoncie całego cyklu życia. Jest ona szczególnie ważna dla młodych dorosłych ze względu na długoterminowe skutki podejmowanych przez nich decyzji finansowych, które to w sposób istotny kształtują ich obecny i przyszły dobrobyt finansowy. Celem artykułu jest diagnoza stanu świadomości finansowej młodych dorosłych (w wieku 17-26 lat) w Polsce, jako jednej z wrażliwych grup demograficznych. Badanie przeprowadzono przy użyciu narzędzia OECD/INFE Toolkit 2018. Zagadnienie jest szczególnie ważne w kontekście zmian w konsumenckim środowisku rynkowym z uwagi na złożoność i wielość konsumenckich produktów i usług finansowych, wzrastającą liczbę wymaganych decyzji z obszaru finansów osobistych, a także odpowiedzialność za własny dobrobyt finansowy (m.in. w kontekście emerytalnym). Badanie wykazało niski poziom świadomości finansowej respondentów. Wyniki badania mogą być wartościowe dla wielu grup interesariuszy, przede wszystkim w kontekście tworzenia narodowej strategii edukacji finansowej i programów mających na celu zwiększenie świadomości finansowej konsumentów. Rekomenduje się pilne wprowadzenie doraźnych programów edukacji finansowej skierowanych do wrażliwych grup demograficznych, by podwyższyć poziom ich świadomości finansowej w celu zredukowania nierówności społecznych i wspierania osiągania indywidualnego dobrobytu finansowego przez konsumentów.(abstrakt oryginalny)

EN

Financial capability is a combination of financial knowledge, behavior and attitudes. It enables making informed financial decisions that shape financial security throughout the life cycle. It is particularly important for young adults because of the longterm effects of their financial decisions that significantly shape their current and future financial well-being. The aim of the publication is to diagnose the state of financial capability of young adults (17-26 years of age) in Poland as one of the vulnerable demographic groups. The study was conducted on the basis of the OECD/INFE Toolkit 2018. The research sample (N = 100) takes into account the high heterogeneity of this group (education level, professional activity).The issue is particularly important in the context of changes in the consumer financial environment - the complexity and multiplicity of consumer financial products and services, the increasing number of decisions required in the area of personal finance, self-responsibility for financial well-being (incl. retirement savings). The survey showed a low level of financial literacy among respondents. The results of the study can be a valuable contribution for many stakeholders, primarily in the context of creating a national financial education strategy and dedicated vulnerable groups programs aimed at increasing financial capability. The urgent introduction of financial education programs dedicated to vulnerable demographic groups is recommended to ensure the faster increase of financial literacy, the reduction of social inequalities and to support achievement of individual financial well-being.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dobrobyt; Ludzie młodzi; Edukacja finansowa; Ochrona konsumenta; Świadomość konsumenta

EN

Prosperity; Young people; Financial education; Consumer protection; Consumer awareness

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3(33)
• Strony: 11--32

Twórcy

autor

Adam Lejman-Gąska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Magdalena Ogórek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• 1. Ambuehl S., Bernheim B.D., Lusardi A., 2015, The Effect of Financial Education on the Quality of Decision Making, NBER WP No. 20618, Washington.
• 2. Atkinson A., Messy F., 2012, Measuring Financial Literacy: Results of the OECD/INFE Pilot Study, "OECD Workin Papers on Finance, Insurances and Private Pensions" No. 15.
• 3. Badarinza C., Campbell J.Y, Ramadorai T., 2016, International Comparative Household Finance, "Annual Review of Economics" vol. 8.
• 4. Birkenmaier J., Sherraden M., Curley J., 2016, Financial Capability and Asset Development, Oxford University Press, New York.
• 5. Brown T., 2012, The Intersection and Accumulation of Racial and Gender Inequality, "The Review of Black Political Economy" vol. 39, iss. 2.
• 6. Buch C., 2017, Financial Literacy and Financial Inclusion: Priorities of German G20 Presidency, 4th OECD-GFLEC GPRS: Addressing the Needs of Youth, Paris.
• 7. Calvet L., Campbell J.Y., Sodini P., 2007, Down or Out: Assessing the Welfare Costs of Household Investment Mistakes, "Journal of Political Economy" vol. 115, No. 5.
• 8. Campbell J.Y., 2006, Household finance, "Journal of Finance" vol. 61, iss. 4.
• 9. Coppola M., Langley G., Sabatini M., Wolf R., 2017, When will the penny drop? Money, financial literacy and risk in digital age, "Allianz International Pension Papers" 1.
• 10. Cupak A, Fessler P., Sailgoner M., Ulbrich E., 2018, Exploring Differences in Financial Literacy Across Countries, "Oesterreichische Nationalbank, Working Papers" 220.
• 11. de Bassa Scheresberg C., 2013, Financial Literacy and Financial Behavior among Young Adults: Evidence and Implications, "Numeracy" vol. 6, iss. 2.
• 12. Finanse i Ekonomia Dla Każdego (FEDK), 2018, Raport. Program poprawy świadomości ekonomiczno-finansowej Polaków: Rekomendacja zmian w systemie szkolnictwa obowiązkowego. Opublikowano przez FEDK w partnerstwie z: Instytutem Inicjatyw Gospodarczych i Konsumenckich "INSTIGOS", Instytutem Studiów EkonomicznoSpołecznych oraz Fundacją im. Lesława A. Pagi.
• 13. FINRA, 2019, Financial Capability, Data and Methodology, www.usfinancialcapability.org (dostęp: 17.08.2019).
• 14. Fundacja Kronenberga, 2016, Postawy Polaków wobec finansów, Warszawa.
• 15. G20, 2012, G20 Leaders Declaration, June 19, Los Cabos, Mexico.
• 16. G20, GPFI, 2016, High-level Principles for Digital Financial Inclusion.
• 17. G20, OECD, 2016, Core Competencies Framework on Financial Literacy for Adults, OECD, Paris.
• 18. G20, OECD, 2017a, Report on Adult Financial Literacy in G20 Countries, OECD, Paris.
• 19. G20, OECD, 2017b, Report on Ensuring Financial Education and Consumer Protection for All in Digital Age, OECD, Paris.
• 20. G20, OECD, 2018, Policy Guidance on Digitalisation and Financial Literacy, OECD, Paris.
• 21. Garg N., Singh S., 2018, Financial literacy among youth, "International Journal of Social Economics" 45 (2).
• 22. GPFI, 2015, Digital Financial Solutions to Advance Woman's Economic Participation, GPFI, Turkey.
• 23. Grifoni A, Messy F., 2012, Current Status of National Strategies for Financial Education, OECD, Paris.
• 24. Harvey M., 2018, Financial Education among Financially Vulnerable Populations in the US, RAND Corp.
• 25. Hastings J., Madrian B., Skimmyhorn W., 2013, Financial Literacy, Financial Education an Economic Outcomes, "Annual Review of Economics" vol. 5.
• 26. Hira T., 2012, Promoting sustainable financial behavior: Implications for education and research, "International Journal of Consumer Studies" vol. 36, iss. 5.
• 27. Hung A., Yoong J., Brown E., 2012, Empowering Woman Through Financial Awareness and Education, OECD, Paris.
• 28. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (IBGR) 2014, Rola edukacji finansowej w organiczaniu wykluczenia finansowego (red. Penczar M.). IBGR. Gdańsk. Opublikowano przez IBGR przy współpracy z Konrad Adeneuer Stiftung.
• 29. Iwanicz-Drozdowska M. (red.), 2011, Edukacja i świadomość finansowa: doświadczenia i perspektywy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• 30. Iwanicz-Drozdowska M., 2010 Edukacja finansowa, "infos" nr 15 (85).
• 31. James B., Boyle P., Bennett J., Bennet D., 2012, The impact of health and financial literacy on decision making in community-based older adults, "Gerontology" vol. 58 (6).
• 32. Kaara I., Kuğu T., 2016, Determining Advanced and Basic Financial Literacy Relations and Overconfidence, and Informative Social Media Association of University Students in Turkey, "Educational Sciences Theory& Practice" vol. 16 (6).
• 33. Kempson E., 2009, Framework for Development of Financial Literacy Baseline Surveys, "OECD Workin Papers on Finance, Insurances and Private Pensions" No. 1.
• 34. Klapper L., Lusardi A., van Oudheusden P., 2015, Financial Literacy Around the World, S&P, MHFI, New York.
• 35. KPRM, 2019, Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne (UD539), BIP.
• 36. Lusardi A., 2011, Americans' Financial Capability, "NBER Working Paper" No. 17103.
• 37. Lusardi A., 2012, Numeracy, Financial Literacy and Financial Decision-Making, "NBER Working Paper" No. 17821.
• 38. Lusardi A., 2015, Financial Literacy Skills for 21st Century, "The Journal of Consumer Affairs" vol. 49 iss. 3.
• 39. Lusardi A., 2019, Financial literacy and the need for financial education: evidence and implications, "Swiss Journal of Economics and Statistics" vol. 155.
• 40. Lusardi A., Michaud P., Mitchell O., 2017, Optimal Financial Knowledge and Wealth Inequality, "Journal of Political Economy" vol. 125, iss. 2.
• 41. Lusardi A., Mitchell O., 2011a, Financial Literacy and Planning. Implications for retirement Wellbeing, [w:] Mitchell O., Lusardi A. (ed.), Financial Literacy: Implications for Retirement Security and the Financial Marketplace, Oxford University Press.
• 42. Lusardi A., Mitchell O., 2011b, Financial Literacy Around the World: An Overview, "Journal of Pension Economics and Finance" vol. 10 iss. 4.
• 43. Lusardi A., Mitchell O., Curto V., 2010, Financial Literacy among the Young, "Journal of Consumer Affairs" vol. 44, iss. 2.
• 44. Lusardi A., Mitchell O. S., 2014, The Economic Importance of Financial Literacy: Theory and Evidence "Journal of Economic Literature" vol. 52 iss. 1
• 45. Lusardi A., Mitchell O., Oggero N., 2017, Debt and Financial Vulnerability on the Verge of Retirement, "NBER Working Paper" No. 23664.
• 46. Lusardi A., Tufano P., 2009, Debt Literacy, Financial Experiences and Overindebtness, "NBER Working Paper" No. 14808.
• 47. Lusardi A., Yakoboski P., Hasler A., 2018, The 2018 TIAA Institute - GFLEC Personal Finance Index, TIAA Institute, GFLEC.
• 48. Maison D., 2012, Badanie postaw i zachowań finansowych Polaków powyżej 55. roku życia, NBP, Warszawa.
• 49. Mandell L., 1997, Our Vulnerable Youth: The Financial Literacy of American 12th Graders, Jumpstart Coalition for Personal Financial Literacy, Washington.
• 50. Ministerstwo Finansów, 2019, Powołanie Rady Edukacji Finansowej, https://www.gov.pl/ web/finanse/powolanie-rady-edukacji-finansowej (dostęp: 17.08.2019).
• 51. Morgan P., Huang B., Trinh L., 2019, The Need to Promote Digital Financial Literacy for the Digital Age, G20 Japan 2019.
• 52. NEFE, 2016, Perspectives on Evaluation in Financial Education: Landscape, Issues, and Studies, National Endowment for Financial Education.
• 53. OECD, 2005, Recommendation on principles and Good Practices for Financial Education and Awareness, OECD, Paris.
• 54. OECD, 2006, The Importance of Financial Education, Policy Brief, OECD Observer, Paris.
• 55. OECD, 2017, PISA 2015 Results, Students' Financial Literacy, OECD, Paris.
• 56. OECD/INFE, 2011, Measuring Financial Literacy: Core Questionnaire in Measuring Financial Literacy, OECD, Paris.
• 57. OECD/INFE, 2013, 2013 Toolkit to measure Financial Literacy and Inclusion. Guidance, OECD Paris.
• 58. OECD/INFE, 2016, International Survey of Adult Financial Literacy Competences, OECD, Paris.
• 59. OECD/INFE, 2018, Toolkit for Measuring Financial Literacy and Financial Inclusion 2018, OECD Paris.
• 60. Palenzuela D., Dees S., 2016, Savings and investment behavior in the euro area, "ECB Occasional Paper Series" No. 167.
• 61. Porto N., Xiao J.J., 2016, Financial literacy overconfidence and financial advice seeking, "Journal of Financial Service Professionals" vol. 70, No. 4.
• 62. Shim S., Barber B., Card N., Xiao J., Sherido J., 2010, Financial Socialization of First-year College Students, "Journal of Youth & Adolescence" vol. 39, iss. 12.
• 63. Shim S., Serido J., Bosch L., Tang C., 2013, Financial Identity-Processing Styles Among Young Adults: A Longitudinal Study of Socialization Factors and Consequences for Financial Capabilities, "Journal of Consumer Affairs" vol. 47, iss. 1.
• 64. Stolper O., Walter A., 2017, Financial Literacy, Financial Advice and Financial Behaviour, "Journal of Business Economics" vol. 87, iss. 5.
• 65. Świecka B., 2018, Kompetencje finansowe i edukacja finansowa, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 27.
• 66. TNS, 2013, Regulamin uczestnictwa respondentów w internetowych badaniach opinii i rynku prowadzonych przez TNS Polska S.A. http://www.tnsglobal.pl/wp-content/ uploads/2013/08/Regulamin-uczestnictwa-respondent%C3%B3w-w-internetowychbadaniach-opinii-i-rynku-prowadzonych-przez-TNS-Polska_20092013final.pdf (dostęp: 1.05.2018).
• 67. Tóth M., Lančarič D., Savov R., 2015, Impact Of Education On The Fi.nancial Literacy: A Case Of Slovakia, Trendy v podnikání "Business Trends" vol. 2/2015
• 68. UNSGA (United Nations Capital Development Fund), 2018, Igniting SDGs Progress Through Digital Financial Inclusion.
• 69. WIB, GPW, 2019, Poziom wiedzy finansowej Polaków, Warszawa
• 70. World Bank, 2013, Making Sense of Financial Capability Surveys around the World, Washington.
• 71. World Bank, 2015, World Development Report 2015, Washington.
• 72. Zottel S., Perotti V., Bolaji-Adio A., 2013, Financial Capability Surveys around the World: Why Financial Capability is important and how surveys can help, "The World Bank Report" No. 80767.

Identyfikatory

DOI

10.32078/JOIN.33.02