Nowe media jako przestrzeń kreowania wizerunku osób z zespołem Aspergera. Analiza strategii adaptacyjnych i konstruktów tożsamości blogerów. Studium socjologiczne

• Autorzy: Maja Drzazga-Lech , Maria Świątkiewicz-Mośny

Warianty tytułu

New Medias Online Reality and Process of Building the Identity of the People with Asperger Syndrome. Sociological Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Osoby z zespołem Aspergera (ZA) często unikają refleksji na temat swojej osoby, zagłębiając się w swoich pasjach. Jednak do sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie potrzebne jest poznanie własnego ja i świadomość swojej grupy przynależności bądź grupy aspiracji. Nowe media są istotnymi narzędziami umożliwiającymi budowanie narracji o sobie w sytuacjach, gdy proces ten jest niemożliwy bądź utrudniony w realnym/niewirtualnym świecie. Cechuje je interaktywność, socjalność, autonomia, ludyczność i personalizacja, a ich wzrastająca dostępność skutkuje nowymi sposobami konstruowania tożsamości. Dostarczają one nie tylko nowych wzorów tożsamościowych (często odmiennych niż wzory socjalizacyjne), lecz także pozwalają na ich testowanie, negocjowanie, a w konsekwencji konstruowanie nowych tożsamości. Dzięki powszechnej dostępności do Internetu bardzo popularne stało się prowadzenie blogów, w tym również przez osoby marginalizowane i zagrożone autostygmatyzacją. Blogi, czyli elektroniczne pamiętniki, mogą pełnić różne funkcje: informacyjne, edukacyjne, rozrywkowe. Chcemy zwrócić uwagę na te, które są pisane przez osoby z ZA lub wysoko funkcjonujące osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD - autism spectrum disorder). Stają się one przestrzenią konstruowania tożsamości, a tym samym stanowią narzędzie strategii adaptacyjnych. Nie stoimy na stanowisku, że rola rodziny w procesie budowania tożsamości i osobowości jest nieistotna. Pozostaje ona bardzo ważną przestrzenią. Zwracamy jednak uwagę na platformy elektroniczne, na których różne odsłony tożsamości dorosłych osób, definiujących siebie poprzez zespół Aspergera, są prezentowane, oraz stawiamy pytanie o cel upubliczniania tych często bardzo osobistych narracji. (fragment tekstu)

EN

New media is a space in which neuroatipical individuals can exist. They can articulate their subjectivity and construct their identity. The analysis of the webblogs of people who define themselves as Asperger Syndrome diagnosed shows how either individual or collective identity is forming. Bloggers describing their everyday life show their perspective, which is not available to neurotipical (NT) people. Thanks to online memoirs, attempts can be made to reconstruct their identity projects and analysis of adaptation strategies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tożsamość; Blogi; Media; Choroby; Badania socjologiczne

EN

Identity; Blogs; Media; Illness; Sociological research

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Tom: 16
• Numer: nr 1
• Strony: 55--63

Twórcy

autor

Maja Drzazga-Lech

• Uniwersytet Śląski

autor

Maria Świątkiewicz-Mośny

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Schroedinger K., Wstęp, w: Ławicka J., Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera, Seven Hereos, Wrocław 2016: 6.
• McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007: 156.
• Świątkiewicz-Mośny M., Konstruowanie nowych tożsamości w warunkach globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
• Asperger H., Die "Autistischen Psychopathen" im Kindesalter, Habilitationsschrift, eingereicht bei der Medizinischen Fakultät der Wiener Universität, 1944: 40-41.
• Wing L., Asperger's syndrome: A clinical account, "Psychological Medicine" 1981; 11: 115-129.
• Autism spectrum disorders & other developmental disorders. From raising awareness to building capacity, World Health Organization, Geneva, Switzerland 16-18 September 2013: 8.
• Dillenburger K., Jordan J.A., McKerr L., Autism Spectrum Disorder, Public Awarness and Atitude, "Research Update" 2013: 84.
• Społeczny obraz autyzmu, CBOS, Komunikat z badań, nr 47, Warszawa 2015: 6.
• Ogólnopolski Spis Autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce, Płatos M. (red), Stowarzyszenie Innowacji Społecznych "Mary i Max", Warszawa 2016.
• Szymańska P., Warszawa A., Sytuacja młodzieży i osób dorosłych z całościowymi zaburzeniami rozwoju w Polce, Raport JIM, 2017.
• Ziętek D., Tożsamość i religia. Ormianie w krakowskiej i lwowskiej diasporze wyznaniowej, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2008.
• Blumer H., Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, przeł. G. Woroniecka, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2008.
• Hałas E., Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń w teorii symbolicznego interakcjonizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Robbins R., Identity, Culture and Behavior, w: Honigmann J.J. (red.), The Handbook of Social and Cultural Anthropology, Chicago 1973.
• Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa 2005: 253.
• Fatyga B., Tyszkiewicz A., Normalność i normalka. Próba zastosowania pojęcia normalności do badań młodzieży, Ośrodek Badań Młodzieży, Warszawa 2001: 105-106.
• Cooley Ch., Social Organization, New York 1909.
• Goffman E., Piętno: rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk 2005.
• Lemert E.M., Social Pathology. A Systematic Approach to the Theory of Sociopathic Behavior, McGraw-Hill Book Company, Inc, New York-Toronto-London 1951: 75-76.
• Cassidy S., Bradley P., Robinson J., Allison C., McHugh M., Baron-Cohen S., Suicidal ideation and suicide plans or attempts in adults with Asperger's syndrome attending a specialist diagnostic clinic: A clinical cohort study, "Lancet Psychiatry" 2014; 1: 142-147.
• Chałasiński J., Młode pokolenie chłopów, t. 1, Spółdzielnia Wydawnicza "Pomoc Oświatowa", Warszawa 1938: 32.
• Cichocki P., Jędrkiewicz T., Zydel R., Etnografia wirtualna, w: Jemielniak D. (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, PWN, Warszawa 2012.
• Szczepański J., Odmiany czasu teraźniejszego, Warszawa 1973.
• Zygmunt A., Kolak J., Krupczak Ł., Małocha B., 2009, Analiza blogów internetowych przy użyciu metod sieci społecznych, "Automatyka" 2009; 13 (2).
• Chałasiński J., Drogi awansu społecznego robotnika, Warszawa 1979: 25.
• Cooley Ch., Human Nature and Social Order, New York 1964.
• Świtaj P., Piętno choroby psychicznej, "Postępy Psychiatrii i Neurologii" 2005; 14 (2): 139.
• Walter N., Medialny wizerunek dzieci w spektrum zaburzeń autystycznych (ASD) kreowany przez rodziców blogerów, "Przegląd Badań Edukacyjnych" 2016; 23: 85-104.
• Kannapell B., Inside the Deaf Community, w: Wilcox S. (red.), American Deaf Culture, Linstok Press, Burtonsville 1989: 21-28.
• Bartnikowska U., Głuchota - mniejszość językowa, kulturowa, pogranicze..., czyli społeczny kontekst badania zjawisk związanych z uszkodzeniem słuchu, "Niepełnosprawność" 2010; 4: 27-41.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.18.007.8677