Efektuacyjność modelu mentalnego przedsiębiorczości

• Autorzy: Beata Krawczyk-Bryłka , Katarzyna Stankiewicz , Paweł Ziemiański , Michał T. Tomczak

Warianty tytułu

Congruence of Mental Model of Entrepreneurship with Principles of Effectuation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje dwa modele przedsiębiorczości: tradycyjny (kauzalny) i efektuacyjny. Zgodnie z modelem kauzalnym najważniejszymi czynnikami wpływającymi na sukces firmy są strategiczne planowanie i konkurencyjność. W modelu efektuacyjnym ważne są posiadane przez przedsiębiorcę zasoby, elastyczne reagowanie na szanse pojawiające się w otoczeniu i budowanie relacji biznesowych. Celem artykułu stała się ocena efektuacyjności mentalnego modelu przedsiębiorczości, czyli ocena, czy i w jakim stopniu model prezentowany przez badanych studentów jest koherentny z efektuacyjnym modelem przedsiębiorczości. W przeprowadzonych badaniach nacisk położono na cztery elementy modelu mentalnego przedsiębiorczości: opracowanie strategii, wykorzystanie zasobów, postawy wobec ryzyka i budowanie relacji. Wykorzystano 39-itemowy kwestionariusz, w którym proszono studentów o ocenę, jak bardzo dane stwierdzenia odnoszą się do efektywnego przedsięwzięcia biznesowego. Wyniki wskazują, że modele mentalne studentów odpowiadają założeniom modelu tradycyjnego. Jedynie w odniesieniu do planowania strategii integrują one elementy obu modeli. Zidentyfikowano różnice w modelach mentalnych przedsiębiorczości kobiet i mężczyzn. Wyniki badań posłużyły do opracowania rekomendacji dla kształtowania efektuacyjnych postaw przedsiębiorczych studentów, szczególnie w zakresie koopetycji, traktowania ryzyka jako hamulca bezpieczeństwa i koncentrowania się na posiadanych zasobach. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents two models of entrepreneurship: the traditional (causal) and the effectuation model. In the causal model, strategic planning and competitiveness are considered to be crucial for the venture's success. In the effectuation model the basis for success is the use of available resources, flexible response to emerging opportunities and building relationships. The aim of the article is to assess the congruence of the mental model of entrepreneurship held by students with the effectuation model. In the conducted research the emphasis was placed on four elements of the mental model: company's strategy, utilisation of its resources, attitude to risk and attitude to other entities operating on the market. A questionnaire containing 39 items referring to the above-mentioned aspects was used. Participants assessed the extent to which those items described an effective business enterprise. The results indicate that students' mental model is more congruent with the causal approach. The only aspect that integrates certain elements of causal, as well as effectual assumptions, is company's strategy. Some differences in man and woman mental model were discovered. Results of the research were used to develop recommendations for shaping entrepreneurial attitudes which include: the need to develop effectual approach in Polish students' entrepreneurial education, especially in the area of effectual coopetition, treating risk as a safety brake and focusing on possessed resources. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Przedsiębiorczość; Model przedsiębiorczości; Efektuacja

EN

Education; Entrepreneurship; Entrepreneurship model; Effectuation

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2019
• Tom: 15
• Numer: nr 2 Rola edukacji w rozwoju przedsiębiorczości = The Role of Education in Entrepreneurship Development
• Strony: 59--69

Twórcy

autor

Beata Krawczyk-Bryłka

• Politechnika Gdańska

autor

Katarzyna Stankiewicz

• Politechnika Gdańska

autor

Paweł Ziemiański

• Politechnika Gdańska

autor

Michał T. Tomczak

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Cieślik, J., Skala, A. (2016). Nowe tendencje w kształceniu innowacyjnych przedsiębiorców. Horyzonty Wychowania, 34(15), 309-322.
• Duliniec, E. (2017). Efektuacja, marketing przedsiębiorców i wczesna internacjonalizacja przedsiębiorstw. Marketing i Rynek, 9, 83-89.
• Fisher, G. (2012). Effectuation, causation, and bricolage: A behavioural comparison of emerging theories in entrepreneurship research. Entrepreneurship Theory and Practice, 5(36), 1019-1051.
• Gary, M.S., Wood, R.E. (2016). Unpacking mental models through laboratory experiments. System Dynamic Review, 2(32), 99-127.
• Gary, M.S., Wood, R.E. (2011). Mental models, decision rules, and performance heterogeneit. Strategic Management Journal, 6(32), 569-594.
• Gary, M.S., Wood, R.E., Pillinger, T. (2012). Enhancing mental models, analogical transfer, and performance in strategic decision making. Strategic Management Journal, 11(33), 1229-1246.
• Glinka, B., Gutkowa, S. (2011). Przedsiębiorczość. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Business.
• Krawczyk-Bryłka, B., Stankiewicz, K., Tomczak, M., Ziemiański, P. (2018). Modele mentalne przedsiębiorczości: wskaźniki efektuacyjne vs kauzalne. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, vol. XIX, 10(II), 215-229.
• Kurczewska, A. (2012). W jaki sposób myślą przedsiębiorcy?, czyli "Jeśli mogę kontrolować przyszłość, nie muszę jej przewidywać". E-mentor, 5, 20-24.
• Mäkimurto-Koivumaa, S., Puhakka, V. (2013). Effectuation and causation in entrepreneurship education. International Journal of Entrepreneurial Venturing, 1(5), 68-83.
• Necka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN.
• Sarasvathy, S.D. (2001). Causation and effectuation: Toward a theoretical shift from economic inevitability to entrepreneurial contingency. Academy of Management Review, 2(26), 243-263.
• Sarasvathy, S.D. (2008). Effectuation: Elements of entrepreneurial expertise. Edward Elgar Publishing.
• Sarasvathy, S.D., Dew, N. (2005). New market creation through transformation. Journal of Evolutionary Economics, 5(15), 533-565.
• Sarasvathy, S., Kumar, K., York, J.G., Bhagavatula, S. (2014). An effectual approach to international entrepreneurship: Overlaps, challenges, and provocative possibilities. Entrepreneurship Theory and Practice, 1(38), 71-93.
• Shane, S., Venkataraman, S. (2000). The promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 1(25), 217-226.
• Spicer, D.P. (1998). Linking mental models and cognitive maps as an aid to organisational learning. Career Development International, 3(3), 125-132.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20833296.152.4