Zarys historii rozwoju turystyki uzdrowiskowej w Austrii do 1918 r.

• Autorzy: Marek Durmała

Warianty tytułu

The Outline of History of the Spa Tourism Development in Austria until 1918

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Turystyka uzdrowiskowa sięga najdawniejszych czasów, ale wyjazdy w celach leczniczych na szerszą skalę są zjawiskiem z początku XIX w., gdy modne stają się kurorty zagraniczne. Z epoki Chopina i Mickiewicza pochodzą barwne opisy zjazdów międzynarodowych, które odbywały się, np. w Karlsbadzie (Karlowych Warach) czy Trentschinteplitz (Trenczyńskich Cieplicach). Ograniczano się wówczas do miejscowości posiadających wody mineralne, później weszły w modę stacje klimatyczne dla "piersiowo" chorych i miejscowości kąpielowe (kąpieliska) nadmorskie. Jeśli ktoś chciał należeć do elity towarzyskiej, nie mógł nie jeździć "do wód", choćby profilaktycznie. Między rokiem 1800 a 1870 położono podwaliny pod późniejszy dynamiczny rozwój turystyki. Czynnikami mającymi wpływ na rozwój turystyki zdrowotnej i podróży dla przyjemności było postawienie na naturę, podróżowanie samo w sobie i dla własnej przyjemności, na co rzutowała epoka romantyzmu. Wpływ na to miał również postęp medycyny, przedsiębiorczość lekarzy w zakresie turystyki a także oferta kurortów w zakresie leczenia i łagodzenia objawów choroby. Poprzez rozbudowę linii kolejowych wszystko to stało się łatwiej osiągalne dla dziesiątków tysięcy turystów i kuracjuszy. Pobyt w uzdrowiskach był pewnym stylem życia. Można było chodzić na zabiegi, dużo czasu spędzać w kawiarniach i rozważać problemy egzystencjalne. Okresem wybitnego rozwoju turystyki krajowej i międzynarodowej do uzdrowisk było ostatnie 25-lecie XIX i początek XX w., do wybuchu I wojny światowej. Przyczyniła się do tego poprawa środków komunikacji, zwłaszcza rozszerzenie sieci kolejowej, rozbudowa przemysłu hotelarskiego i uzdrowiskowego. Do końca XIX w. turystyka uzdrowiskowa ograniczała się jedynie do sezonu letniego. Na wyjazdy do kurortów mogli sobie pozwolić przedstawiciele zamożnych warstw społeczeństwa, którzy stali się prekursorami turystyki nowożytnej w Austrii. W drugiej połowie XVIII w., pomimo występujących wówczas obiektywnych trudności, podróżowanie wśród kręgów arystokracji stało się nie tylko modą, ale i obowiązkiem. Rozpoczął się czas "turystyki elitarnej". (fragment tekstu)

EN

The paper presents a brief history of the spa tourism development in the areas ruled by the Austrian monarchy, much of it based on the German-language literature. The work does not include the territory of Hungary. The chronological scope of the paper covers the period from the beginning of the 19th century, marking the start of spa tourism, until 1918 - the end of World War I and the collapse of the Austro-Hungarian Empire. The author stressed the impact of the railway lines construction on the increasing number of tourists in spa resorts. The paper includes tables with statistical data on various spas. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka zdrowotna; Lecznictwo uzdrowiskowe; Uzdrowiska; Historia turystyki; Opieka zdrowotna; Transport kolejowy; Użytkowanie zasobów wodnych

EN

Health tourism; Health spa; Health resort; History of tourism; Health care; Railway transport; Use of water resources

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii
• Rocznik: 2012
• Numer: R. I, t. 2, nr 2
• Strony: 128--144

Twórcy

autor

Marek Durmała

• Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej

Bibliografia

• Brusatti A.: 100 Jahre österreichischer Fremdenverkehr. Historische Entwicklung 1884-1984, Wien 1984.
• "Czas": 1909, nr 113; 1916, nr 265; 1910, nr 399; 1913, nr 406.
• Galicya w lecie. Ankieta pod protektoratem dra Zdzisława Morawskiego kierownika ministeryum dla Galicyi - celem podniesienia ruchu turystycznego w Galicyi. Zdrojowiska i uzdrowiska w Galicyi, w: "Świat", dodatek "Turysta Polski": 1914, nr 25.
• Galicya w lecie. Ankieta pod protektoratem dra Zdzisława Morawskiego, kierownika ministeryum dla Galicyi - celem podniesienia ruchu turystycznego w Galicyi. Z pośród zdrojowisk Galicyi, w: "Świat", dodatek "Turysta Polski": 1914, nr 26.
• Gottwald I.: Die Entwicklung des österreichischen Fremdenverkehrs zwischen 1891-1914, dargestellt auf Grundlage der diesbezüglichen Nachrichten in der amtlichen "Wienerzeitung", Wien 1967.
• Hollander E.: Die Entwicklung des Fremdenverkehrs in Österreich von 1870-1880, dargestellt auf Grund von Angaben in der "Wiener Zeitung", Klosterneuburg 1966.
• Lodgman R., Stein E.: Marienbad, Band 11, Die Sudetendeutschen Selbstverwaltungskörper, Berlin 1932.
• Numanowa A. z Szawłowskich: W sprawie turystyki, w: "Wieś i Dwór": 1913, zeszyt I.
• Orłowicz M.: O istocie turystyki i turystyce polskiej, w: "Poznaj Swój Kraj": 1982, nr 2.
• Sprawozdanie z czynności Krajowego Związku Turystycznego w Krakowie za czas od 1.01.1910 do 31.12.1910 r., Kraków 1911.
• Sprawozdanie z czynności Krajowego Związku Turystycznego w Krakowie za czas od 1.01.1913 do 31.12.1913 r., Kraków 1914.
• "Świat", suplement "Turysta Polski", nr 12, r. 7, 1912.
• "Świat", suplement "Turysta Polski", nr 18, r. 9, 1914.
• Tremel F.: Der Binnenhandel und seine Organisation. Der Fremdenverkehr, w: Die Habsburgermonarchie 1848-1918, Band 1. Die wirtschaftliche Entwicklung. Herausgegeben von Brusatti A., Wien 1973.