Ustrojowe i finansowe podstawy prawne ochrony zdrowia w Polsce - wybrane zagadnienia

• Autorzy: Elżbieta Feret

Warianty tytułu

The Systemic and Financial Legal Bases of Healthcare in Poland - Selected Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z podstawowych wymienionych przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej zadań publicznych realizowanych na rzecz obywateli jest ochrona zdrowia. W tym zakresie każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej zagwarantowane zostało prawo do korzystania ze świadczeń oferowanych przez państwo i poszczególne jednostki samorządu terytorialnego. Celem tych świadczeń ma być zapewnienie stałego i niczym nieograniczonego dostępu do systemu opieki zdrowotnej. Ten dostęp może być zapewniony wyłącznie na podstawie właściwie zorganizowanego systemu finansowania jednostek organizacyjnych realizujących zadania z zakresu zdrowia, stąd tak ogromnie istotną kwestią jest nie tylko skonstruowanie całego systemu świadczeń zdrowotnych, ale także zagwarantowanie każdej z jednostek działających w tym zakresie odpowiednich środków finansowych. W świetle obowiązujących przepisów prawa w Polsce akty prawne, które mają stanowić nie tylko ustrojowe, ale i finansowe podstawy działania służby zdrowia, są bardzo rozbudowane i przybierają postać licznych, odrębnych regulacji prawnych. To czyni bardzo trudnym jednoznaczne i jednolite zdefiniowanie zasad finansowania zadań publicznych w zakresie ochrony zdrowia. Kiedy jeszcze dodatkowo z tak licznych unormowań prawnych wynika możliwość ich realizacji także przez podmioty prywatne przy udziale środków publicznych, tytułowe zagadnienie staje się jeszcze bardziej skomplikowanym. Z uwagi na powyższe wybór tematu, w ocenie autora, jest niezwykle ważny, ale jednocześnie skomplikowany ze względu na ograniczenia techniczne, wynikające z opracowań w formie artykułów naukowych. Jednakże podniesione kwestie mogą stanowić bazę do dyskusji i dalszych, szerszych, tworzonych na podstawie zmieniających się wciąż przepisów prawa aktualnych opracowań w tym zakresie. Z uwagi na powyższe w artykule zostaną zasygnalizowane jedynie dwa zasadnicze zagadnienia. Pierwsze, związane z funkcjonowaniem organów władzy publicznej w obszarze ochrony zdrowia na szczeblu państwowym i samorządowym związanym z określeniem form organizacyjnoprawnych działających w ramach sektora finansów publicznych. Drugie, polegające na zasygnalizowaniu możliwości realizacji opieki zdrowotnej także przez podmioty prywatne, dla których ustawodawca także przewidział uprawnienie do wykorzystywania środków budżetowych w celu wykonywania zadań z zakresu opieki zdrowotnej.(abstrakt oryginalny)

EN

Protection of health is one of the basic public tasks performed for the benefit of citizens which is listed by the Constitution of the Republic of Poland. In this respect, every citizen of the Republic of Poland is guaranteed a right to receive benefits offered by the state and respective territorial self-government units. The purpose of these benefits is to ensure permanent and unrestricted access to the health care system. This access can only be provided on the basis of a properly organized system of financing the organizational units which perform health care tasks. Hence, it is of great importance not only to construct the entire system of health services, but also to guarantee adequate financial resources to each of the units operating in this area. In the light of the applicable laws in Poland, the legal acts which constitute not only the systemic but also the financial basis for the operation of health care, are very extensive and take the form of a number of separate legal regulations. This makes it very difficult to clearly and uniformly define the principles of financing public tasks in the realm of a health care. The problem in question becomes even more complicated when, in addition, numerous legal regulations allow for their implementation to be made also by private entities using public funds. In view of the above, the choice of the theme, in the opinion of the Author, is extremely important, but at the same time complicated, owing to technical limitations resulting from studies in the form of scientific articles. However, these thematic issues raised may serve as the basis for discussion and further, broader studies in this area, developed on the basis of the ever-changing legislation. Therefore, only two main issues will be indicated in this article. The first one is related to the functioning of public authorities in the area of healthcare at state and local government level, related to the definition of organizational and legal forms operating within the public finance sector. The second one, signals the possibility of healthcare implementation delivered by private entities, for which the legislator also provided the right to use budgetary resources in order to perform tasks within the healthcare sector.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sektor finansów publicznych; Ochrona zdrowia; Służba zdrowia; Opieka zdrowotna; Regulacje prawne

EN

Public finance sector; Health care protection; Health service; Health care; Legal regulations

• Czasopismo: Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu
• Rocznik: 2020
• Tom: 8
• Numer: nr 1
• Strony: 9--38

Twórcy

autor

Elżbieta Feret

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Bagińska E., Śliwka M., Świderska M., Wałachowska M. [w:] M. Nesterowicz (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Instytut Problemów Ochrony Zdrowia, Warszawa 2009.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2009.
• Bański R., Granice prawnej ochrony wartości w społeczeństwie demokratycznym - zakres ochrony wartości zdrowia człowieka, Znak, Kraków 2005.
• Buczkowski Ł, Żukowski L.J., Formy współpracy międzynarodowej lokalnych jednostek samorządu terytorialnego, http://www.wspia.eu/file/18697/05-Buczkowski+Żukowski.pdf.
• Chądzyński J., Nowakowska A., Przygodzki Z., Region i jego rozwój w warunkach globalizacji, CeDeWu, Warszawa 2007.
• Dębska A., Wojskowa służba zdrowia - wybrane problemy funkcjonowania, "Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej" 2012, nr 3, s. 33-42.
• Feret E., Human (citizen) rights and legal and financial regulations in Poland, [w:] M. Mamiński, M. Rzewuski (red.), Contemporary problems of human rights - selected aspects, UKSW, Warszawa 2019.
• Gajl N., Gospodarka budżetowa w świetle prawa porównawczego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji [w:] J. Trzciński (red.), Charakter i struktura norm konstytucji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
• Goździkowski J. [w:] D. Brzezińska-Grabarczyk, M. Narolski (red.), Prawo o działalności leczniczej w praktyce. Przekształcenia zakładów opieki zdrowotnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Jabłoński M., Obywatelstwo polskie jako przesłanka realizacji konstytucyjnych praw i wolności [w:] J. Ciapała, K. Flaga-Gieruszyńska (red.), Prawa podmiotowe. Pojmowanie w naukach prawnych. Zbiór studiów, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
• Jagoda J., Samorządowe osoby prawne, "Samorząd Terytorialny" 2011, nr 1-2, s. 5-16.
• Jarosz-Żukowska S., Prawo do ochrony zdrowia i dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej [w:] M. Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2014.
• Jasiński G., Wybrane aspekty organizacji i metod finansowania systemów ochrony zdrowia w państwach europejskich, "Biuletyn Kas Chorych" 2001, nr 3-4, s. 16-22.
• Jasudowicz T., Prawo do zdrowia [w:] B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski (red.), Prawa człowieka i ich ochrona, TNOiK, Toruń 2010.
• Jończyk J., Transformacja ubezpieczeń społecznych i ochrony zdrowia [w:] H. Szurgacz (red.), Konstytucyjne problemy prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
• Klich J., Państwo i rynek w sektorze ochrony zdrowia w Polsce: kierunki i perspektywy, https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/25_J.Klich_ Panstwo_i_rynek_w_sektorze_ochrony....pdf, (dostęp: 7.03.2020 r.).
• Kowalczyk M., Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce w latach 1999-2015, "Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie" 2015, nr 20, s. 139-148.
• Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
• Mała encyklopedia wojskowa, tom III (R-Ż), Wyd. MON, Warszawa 1971.
• Lenio P., Publicznoprawne źródła finansowania ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
• Nitszke A., System agencji Unii Europejskiej, KON Tekst, Kraków 2017.
• Nojszewska E., System ochrony zdrowia w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
• Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle artykułu 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, "Prawo i Medycyna" 2005, nr 4, s. 65-75.
• Ortyl G., Jacyna M., Problemy decyzyjne a uwarunkowania prawno-organizacyjne i ekonomiczne zarządzania w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej (SPZOZ), "Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego" 2017, nr 2, s. 138-145.
• Pietraszewska-Macheta A., Kontraktowanie świadczeń przez Narodowy Fundusz Zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
• Ryć K., Sobczak A. (red.), Publiczna czy niepubliczna opieka zdrowotna. Koncepcje, regulacje, zarządzanie, Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
• Sagan M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 roku, sygn. akt I KZP 32/05, "Prokuratura i Prawo" 2006, nr 5, s. 157-173.
• Sawicka K., Procedura tworzenia budżetu jednostki samorządu terytorialnego [w:] J. Glumińska-Pawlic, K. Sawicka (red.), Budżet jednostki samorządu terytorialnego, Zachodnie Centrum Organizacji, Zielona Góra 2002.
• Sarnecki P., Normy programowe w Konstytucji i odpowiadające im wolności konstytucyjne [w:] L. Garlicki, A. Szmyt (red.), Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, Wydawnictwo Sejmowe: Kancelaria Sejmu, Warszawa 2003.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Liber, Warszawa 2000.
• Wiśniewski L., Pojęcie i konstrukcja prawna praw socjalnych [w:] L. Wiśniewski (red.), Podstawowe prawa jednostki i ich ochrona sądowa, Wydawnictwo Sejmowe: Kancelaria Sejmu, Warszawa 1997.

Identyfikatory

DOI

10.12775/PBPS.2020.001