Samorząd terytorialny RP w świetle 30 lat doświadczeń (spojrzenie z perspektywy regulacji prawnej)

• Autorzy: Zygmunt Niewiadomski

Warianty tytułu

Territorial Self-government of the Republic of Poland in the Light of 30 Years of Experience (a View from the Legal Regulation Perspective)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Treścią artykułu jest prawna problematyka związana z przywracaniem samorządu terytorialnego u progu zmian ustrojowych RP z lat 1989-1990. Autor poddaje analizie ówczesne uwarunkowania reformy systemu zarządzania lokalnego, przedstawia przebieg dyskusji nad tworzonymi wówczas rozwiązaniami prawnymi oraz analizuje ich mocne i słabe strony. Na tej podstawie kreśli kierunki przekształceń polskiego samorządu terytorialnego. Proponuje zastąpienie trzech ustaw normujących sytuację prawną poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu i województwa) jedną ustawą o samorządzie terytorialnym. Dokonuje wysoce pozytywnej oceny zarówno ówczesnej politycznej koncepcji reformy systemu zarządzania lokalnego, jak i pierwotnej wersji ustawy o samorządzie terytorialnym z 8.03.1990 r. Konkludując, dochodzi do przekonania, że przywrócony samorząd terytorialny jest wartością, bez której nie byłoby możliwe ani skuteczne przeprowadzenie polskiej transformacji ustrojowej, ani osiągnięcie późniejszych sukcesów społeczno-gospodarczych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the legal issues related to the restoration of territorial self-government at the point of the systemic changes in the Republic of Poland in 1989-1990. The author analyses the conditions of the local management system reform of the time, presents the course of discussions on the legal solutions being created at that time and analyses their strengths and weaknesses. He uses this as the basis for presenting the directions of the transformation of Polish territorial self-government. He proposes replacing three acts regulating the legal situation of the individual levels of territorial self-government units (municipalities, counties andvoivodships) with one act on territorial self-government. He highly positively assesses both the political concept of the local management system reform of the time and the original version of the Act on Territorial Self-Covernment of 8 March 1990. Finally, he arrives at the conclusion that the restored territorial self-government is a value without which it would not be possible or effective to conduct the transformation of the Polish system, or to achieve later socio-economic successes. Hence the need to protect its legal existence, in particular through an extensive constitutional regulation and a specified degree of self-government jurisdiction through ordinary legislation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Gmina; Reforma samorządowa; Ustawa o samorządzie terytorialnym

EN

Local government; District; Local government reform; The Act on Local Self-Government

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 4
• Strony: 17--28

Twórcy

autor

Zygmunt Niewiadomski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2012.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalność, Warszawa 2014.
• Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
• Korczak J., Konstytucyjne podstawy struktury i funkcji samorządu terytorialnego [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 2, Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
• Kulesza M., "Źródła prawa" i przepisy administracyjne w świetle nowej Konstytucji, "Państwo i Prawo" 1998/2.
• Kulesza M., O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także osobliwych nawykach uczonych administratywistów, "Samorząd Terytorialny" 2009/12.
• Kulesza M., Przepisy administracyjne w zamkniętym systemie źródeł prawa, "Samorząd Terytorialny" 2000/9.
• Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa 2019.
• Moreau J., Administration Régionale, Locale et Municipale, Paris-Dalloz 1972.
• Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny [w: ] System Prawa Administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A Wróbel, Warszawa 2011.
• Stahl M., Poszukiwania modelu władzy i administracji lokalnej, Łódź 1989.
• Stelmachowski A., Czy kryzys osoby prawnej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1968/4.
• Stępień J., Samorząd terytorialny w ustawie zasadniczej, cz. 1, "Samorząd Terytorialny" 1994/11.
• Stępień J., Samorząd terytorialny w ustawie zasadniczej, cz. 2, "Samorząd Terytorialny" 1995/4.
• Szewczyk E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, Warszawa 2014.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018.