Anthropogenic transformations of the Bytom area relief in the period of 1883-1994

• Autorzy: Maksymilian Solarski
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In this article an attempt was made to analyse the Bytom city relief changes in 1883-1994 years. It concentrates on the forms which are an effect of the mining and metallurgical activity such as subsidence depressions and dumps. Two digital relief models representing a topographic situation in year 1883 and 1994 were made by the Vertical Mapper tool in order to determine changes in the relief. The models were made by linear vectorization of contour lines, which then were processed into points. The made points were interpolated by the natural neighbour method. Maps of slopes, area profiles, contour line sketches and hypsographic curves were generated for two time periods on basis of the digital relief models. An area and values of subsidence for areas subjected to the mining activity, changes of the slopes, an average land altitude in 1883 and 1994 year were determined and an anthropogenic denudation ratio was also calculated. As the result of the research made, it has been established that the area of the subsidence is 3727 ha (about 54% of the city area) and the maximum value of subsidence is about 37 meters, there was a growth of the slopes at a simultaneous drop of the land average altitude, and the anthropogenic denudation ratio is 44 mm/year (800 greater than the natural denudation ratio).

Słowa kluczowe

EN

Mining sector; Mining damages; Nature protection

PL

Górnictwo; Szkody górnicze; Ochrona przyrody

• Czasopismo: Environmental & Socio-economic Studies
• Rocznik: 2013
• Tom: 1
• Numer: nr 1
• Strony: 1--8

Twórcy

autor

Maksymilian Solarski

• University of Silesia in Katowice, Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• Drabina J. 2000. Historia Bytomia 1254-2000. Tow. Miłośn. Bytomia, Bytom.
• Dulias R. 2003. Subsidence depressions in Upper SilesianCoal Basin. "Geomorfologický sbornik", 2: 11-14.
• Dulias R. 2006. Possibilities to apply topographic maps on large scale to research on relief changes in mining areas. "Anthropogenic asp. of landsc. transform.", 4: 23-28.
• Dulias R. 2007. Wpływ górnictwa węgla kamiennego na zmiany rzeźby obszaru KWK Miechowice na Wyżynie Śląskiej. "Acta Geogr. Siles.", 1: 5-12.
• Dulias R. 2011. Impact of mining subsidence on the relief of the Rybnik Plateau, Poland. "Zeit. fur Geomorph.", vol. 55, Suppl, 1: 25-36.
• Dulias R. 2013. Denudacja antropogeniczna na obszarach górniczych na przykładzie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wyd. Uniw. Śl., Katowice.
• Dulias R., Szczypek T. 2005. Badania antropogenicznych basenów sedymentacyjnych z Wyżyny Śląskiej z zastosowaniem 137Cs. "Geomorfologický sbornik", 4: 15-18.
• Jaros J. 1984. Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Wyd. II, 1. Śląski Inst. Nauk., Katowice.
• Kaniecki A. 1996. Problemy metodyczne związane z badaniem przemian stosunków wodnych na obszarach zurbanizowanych. Dziejowe przemiany stosunków wodnych na obszarach zurbanizowanych. Kom. Hydrogr., PTG, WNoZ UŚ, IGF UAM, Sosnowiec: 54-66.
• Konias A. 2010. Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVIII wieku do połowy XX wieku. Wyd. Nauk. AP w Słupsku, Słupsk.
• Kupka R., Szczypek T., Wach J. 2005. Skutki 200-letniej eksploatacji węgla kamiennego w Katowicach. "Geomorfologický sbornik", 4: 11-13.
• Marszelewski W., Podgórski Z. 2004. Zmiany ilościowe oczek i jezior na Pojezierzu Chełmińskim w świetle materiałów kartograficznych z XIX i XX wieku. "Przegląd Geograficzny", 76, 1: 33-50.
• Perski Z., Jura D. 1999. ERS SAR interferometry for the land subsidence detection in coal mining areas. "Earth Observation Quarterly", 63: 25-29.
• Perski Z., Jura D. 2003. Identification and measurement of mining subsidence with SAR interferometry: potentials and limitations. Proc. of 11th Int. Symp. on Deformation Measurements, Santorini Greece: 165-171.
• Pukowska-Mitka M. 2002. Cykle węglowe w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. Wyd. Nauk. UŚ, Katowice.
• Pulina M. 1974. Denudacja chemiczna na obszarach krasu węglanowego. Zakł. Narod. im. Ossolińskich, Prace Geogr. PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Pulinowa M.Z., Czylok A., Nita J. 2008. Fenomen miejsca. Uwarunkowania przyrodnicze procesu zasiedlania przestrzeni Będzina. [in:] Pulinowa M.Z. (ed.): Będzin 1358-2008. Środowisko przyrodniczo-geograficzne. Muzeum Zagłębia w Będzinie, Będzin: 317-354.
• Rocznik Demograficzny 2012. GUS, Warszawa.
• Solarski M. 2009. Przemiany wybranych komponentów krajobrazu Wyżyny Miechowickiej w latach 1827-1996. WNoZ, Uniw. Śl. (manuscript).
• Solarski M., Pradela A. 2010a. Przebieg zjawisk lodowych w zbiorniku wodnym w niecce osiadania w sezonie zimowym 2008/2009." "Kształtowanie Środowiska Geograficznego i Ochrona Przyrody na Obszarach Uprzemysłowionych i Zurbanizowanych", .", 42: 70-79.
• Solarski M., Pradela A. 2010b. Przemiany wybranych form rzeźby Wyżyny Miechowickiej w latach 1883-1994. "Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko", 11: 78-92.
• Szczypek T., Wach J. 1992a. Antropopresja a przebieg naturalnych procesów rzeźbotwórczych (na przykładzie Wyżyny Śląskiej). "Kształtowanie Środowiska Geograficznego i Ochrona Przyrody na Obszarach Uprzemysłowionych i Zurbanizowanych, " 4: 5-12.
• Szczypek T., Wach J. 1992b. Antropogeniczne przeobrażenia rzeźby na uprzemysłowionym i zurbanizowanym obszarze Wyżyny Śląskiej. Aktualne problemy ekologiczne regionu górnośląskiego w edukacji szkolnej dzieci i młodzieży, WNoZ UŚ, Region. Ośr. Eduk. Środ., Wydz. Ekol. Urzędu Wojew. w Katowicach, Rogoźnik: 54-61.
• Wach J. 1987. Zmiany profilu podłużnego Kłodnicy w wyniku osiadań górniczych. [in:] Problemy geograficzne górnośląsko ostrawskiego regionu przemysłowego. Mat. symp. Polsko-czechosł. ODN IKN, WNoZ, Uniw. Śl., Katowice-Sosnowiec: 126-130.
• Wach J. 1991. Wpływ antropopresji na kształtowanie się rzeźby terenu województwa katowickiego. [in:] Człowiek i jego środowisko w górnośląsko-ostrawskim regionie przemysłowym. Mat. symp. polsko-czeskiego, WNoZ UŚ, Sosnowiec: 115-119.
• Żmuda S. 1973. Antropogeniczne przeobrażenia środowiska przyrodniczego konurbacji górnośląskiej. PWN, Warszawa- Kraków