Niesprawność władz publicznych w świetle prawno-przestrzennych i partycypacyjnych narzędzi rewitalizacji

• Autorzy: Paulina Legutko-Kobus , Maciej J. Nowak

Warianty tytułu

Inefficiency of public authorities in the light of legal, spatial, and participatory urban regeneration tools

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zaprezentowano argumenty wskazujące na niesprawność władz publicznych w systemie polityki przestrzennej. Punktem wyjścia jest analiza wykorzystania narzędzi kształtujących tę politykę, wprowadzonych dzięki uchwaleniu w 2015 r. ustawy o rewitalizacji, m.in. narzędzi związanych ze sferą prawno-przestrzenną i partycypacją. Niesprawność przejawia się w braku umiejętności, woli i determinacji do kształtowania i ochrony ładu przestrzennego. W rewitalizacji zaś przejawia się m.in.: niewłaściwym lub niepełnym zdiagnozowaniem problemów stanowiących podstawę dla przeprowadzenia rewitalizacji, brakiem woli władz publicznych w zakresie adekwatnej reakcji na zdiagnozowane problemy, brakiem aktywnej współpracy z interesariuszami (wynikającym zarówno z niskiego poziomu kapitału społecznego, jak i podejścia urzędów). W konsekwencji tylko władze pełnią funkcję podmiotu realizującego gminny program rewitalizacji, a brakuje innych interesariuszy i aktywności publicznej. Uwzględniając powyższe założenia, bezpośrednim celem artykułu jest określenie, czy i w jakim zakresie narzędzia rewitalizacji mogą ograniczać niesprawność władz publicznych w systemie gospodarki przestrzennej (w odniesieniu do obszarów rewitalizacji). Poniższa analiza wskazuje, że w badanych przypadkach narzędzia rewitalizacji nie są więc wykorzystywane w pełnym zakresie (obejmującym wszystkie powiązane z nimi możliwości). Także narzędzia z zakresu partycypacji nie są w pełni wykorzystane (szczególnie te związane z funkcjonowaniem Komitetu Rewitalizacji).(abstrakt oryginalny)

EN

Enactment of the Polish Act on Urban Regeneration has granted municipalities new opportunities of using spatial policy development tools, including ones related to the legal, spatial, and participatory domain. The inefficiency of public authorities in the spatial management system manifests itself in insufficient skills as well as the lack of will and determination to shape and protect spatial order. Speaking of urban regeneration, this inefficiency becomes evident, but not only, in the erroneous or incomplete diagnosis of issues that should trigger regeneration processes; the lack of prompt and thoughtful response to the diagnosed problems; the lack of active cooperation with stakeholders (attributable both to the low level of social capital and the attitude of bureaucrats). Ultimately, this inefficiency leads to the implementation of the municipal regeneration program only by public authorities and not by regeneration stakeholders. Based on these findings, the article seeks to determine whether and to what extent urban regeneration tools can reduce the inefficiency of public authorities in the spatial management system (in relation to areas subject to regeneration). The conducted analysis of case studies demonstrates that regeneration tools are not employed to their full potential (to unlock all the related benefits). Participation tools are not fully utilized, either (especially those linked to the operation of the Urban Regeneration Committee).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka przestrzenna; Partycypacja społeczna; Rewitalizacja

EN

Spatial policy; Social participation; Revitalization

• Czasopismo: Studia z Polityki Publicznej / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 3
• Strony: 117--135

Twórcy

autor

Paulina Legutko-Kobus

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Maciej J. Nowak

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Arnstein, S.R. (2016). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35 (4): 216.
• Badanie efektywności mechanizmów konsultacji społecznych. Raport końcowy - załącznik nr 5(2011). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
• Długosz, D., Wygnański, J. (2005). Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych.
• Dondorewicz, M., Główczyński, M., Wronkowski, A. (2016). Partycypacja społeczna w rewitalizacji - rola stowarzyszeń lokalnych na przykładzie Poznania. Problemy Rozwoju Miast, Kwartalnik Naukowy Rozwoju Miast, 4(13): 43.
• Drzazga, D. (2018). Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Feltynowski, M. (2018). Planowanie przestrzenne gmin wiejskich. Zastosowanie koncepcji polityki opartej na dowodach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Hajduk, S. (2018). E-partycypacja jako nowoczesna forma komunikacji w zarządzeniu przestrzennym miast. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 170: 135-150.
• Hołuj, D., Legutko-Kobus, P. (2018a). Partycypacja jako element rewitalizacji (przykłady miast z województwa małopolskiego i mazowieckiego). Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 365: 93-119.
• Hołuj, D., Legutko-Kobus, P. (2018b). A participatory model of creating revitalisation programmes in Poland - challenges and barriers. Mazowsze Studia Regionalne, 26: 39-42.
• Kassen, M. (2020). E-participation actors: understanding roles, connections, partnerships. Knowledge Management Research & Practice, 1(18): 16-17.
• Kowalewski, A. (2019). Interes publiczny i przestrzeń - kilka uwag, w: Zarządzanie rozwojem współczesnych miast, red. J. Danielewicz, D. Sikora-Fernandez. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 265-267.
• Leszkowicz-Baczyński, J., Marcinów, B. (2019). Uwarunkowania miejskiej aktywności obywatelskiej a jej współczesne realia. Przypadek miasta średniej wielkości. Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa, 10: 18-29.
• Litwińska, E. (2011). Rewitalizacja małych miast w Polsce na tle doświadczeń miast amerykańskich i zachodnioeuropejskich, w: Rewitalizacja, gentryfikacja i problemy rozwoju małych miast, red. K. Heffner, T. Marszał. Warszawa: Studia KPZK PAN, t. CXXXVI: 32-34.
• Lorens, P. (2017). Kształtowanie programów rewitalizacji miast w kontekście współczesnych przemian społeczno-ekonomicznych, doktrynalnych i prawnych. Biuletyn KPZK PAN, 264: 16-20.
• Markowski, T., Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków, w: Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast, red. P. Lorens, J. Martyniu-Pęczek. Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista: 28.
• Mielczarek-Żejmo, A. (2019). Sieci współrządzenia w procesach rewitalizacji. Rocznik Lubuski, 45(2): 107.
• Mikuła, Ł. (2019). Zarządzanie rozwojem przestrzennym obszarów metropolitalnych w świetle koncepcji miękkich przestrzeni planowania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
• Muszyńska-Jeleszyńska, D. (2015). Znaczenie konsultacji społecznych w procesach rewitalizacji obszarów miejskich. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1(77): 259.
• Nowak, M. (2017). Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej. Studia KPZK PAN, t. CLXXV. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
• Nowak, M., Tokarzewska-Żarna, Z. (2016). Ustawa krajobrazowa, rewitalizacyjna i metropolitalna. Komentarz do przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Warszawa: C. H. Beck.
• Nowakowska, A., Legutko-Kobus, P., Walczak, B.M. (2019). Od rehabilitacji do włączenia społecznego - współczesne ujęcie procesów rewitalizacji. Warszawa: PAN.
• Noworól, A., Noworól, K., Hałat, P. (2012). Partycypacja społeczna w zarządzaniu procesami rewitalizacji. Problemy Rozwoju Miast, 1: 26-39.
• Olech, A., Kaźmierczak, T. (2011). Modele partycypacji publicznej, w: Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, red. A. Olech. Warszawa: ISP: 102-109.
• Ostrom, E. (2012). Instytucje i środowisko. Zarządzanie Publiczne, 2(20): 95.
• Rembarz, G. (2016). Rewitalizacja Berlina i Lipska jako źródło inspiracji dla polskich praktyk rewitalizacji, w: Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast w kontekście przemian społeczno-gospodarczych, red. P. Lorens. Biuletyn KPZK PAN, 264: 26-66.
• Staszewska, S., Dajek, O. (2018). Program rewitalizacji a zarządzanie przestrzenne i strategiczne. Biuletyn KPZK PAN, 270: 25-31.
• Szlachetko, J., Szlachetko, K. (2019). Udział interesariuszy w kształtowaniu i prowadzeniu polityki rewitalizacyjnej. Gdańsk: Instytut Metropolitalny.
• Śleszyński, P. (2013). Propozycja kompleksowej koncepcji wskaźników zagospodarowania i ładu przestrzennego. Biuletyn KPZK, 252: 178-229.
• Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji (2015). Dz.U. 2015, poz. 1777.
• Zybała, A. (2019). Polityka przestrzenna i jej rezultaty w warunkach rosnącej złożoności jej problemów. Studia z Polityki Publicznej, 2(22): 112.
• Zybała, A. (2012). Polityki publiczne. Doświadczenia w tworzeniu i wykonywaniu programów publicznych w Polsce i innych krajach. Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.

Identyfikatory

DOI

10.33119/KSzPP/2020.3.7