Health literacy w kształtowaniu zasobów zdrowotnych (przykład pełnoletniej młodzieży Warszawy)

• Autorzy: Violetta Korporowicz

Warianty tytułu

Health Literacy in Shaping Health Resources (Example of Adult Warsaw Youth)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W dyskursie publicznym przyjęło się podejście do health literacy jako świadomości zdrowotnej lub zdolności do podejmowania decyzji dotyczących zdrowia w aspekcie życia codziennego oraz zdolności, polegającej na unikaniu chorób czy też zabezpieczaniu się przed chorobą. Wysoki poziom literacy daje podstawę na temat tego, jak i gdzie szukać informacji na temat wpływu różnych czynników na zdrowie. W kierunku health literacy zostało przeprowadzone badanie terenowe metodą audytoryjną w losowo wybranych szkołach średnich w Warszawie (ogólnokształcących, technikach i szkołach zawodowych - obecnie branżowych) w roku szkolnym 2015/2016. W badaniu wzięło udział 820 uczniów trzech typów warszawskich szkół z reprezentatywnym doborem próby. W świetle badań okazało się, że dorosła młodzież z warszawskich szkół zawodowych zdecydowanie rzadziej w porównaniu z młodzieżą ze szkół ogólnokształcących rozpoznaje sytuacje zagrażające zdrowiu w postaci: braku odpowiedniej diety mimo wskazań lekarzy, udziału w zajęciach sportowych i rehabilitacyjnych, mimo że około jedna trzecia respondentów stwierdziła słabe, złe, a nawet bardzo poważne problemy zdrowotne. Ponadto młodzież ta ma wyższą otyłość w stosunku do uczniów szkół średnich ogólnokształcących i techników. Dlatego ważne jest zwrócenie szczególnej uwagi władzom oświatowym (lokalnym i państwowym) na zaniedbania w zakresie edukacji zdrowotnej w szkołach, w szczególności w szkołach zawodowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The public discourse adopted an approach to health literacy as health awareness or the ability to make decisions about health in terms of everyday life and the ability to avoid disease or protect against disease. A high level of literacy gives knowledge on how and where to look for information on the impact of various factors on health. A field audit was conducted in the direction of health literacy at randomly selected high schools in Warsaw (general, technical and vocational schools - currently industry) in the school year 2015/2016. The study involved 820 students of three types of Warsaw schools with representative sample selection. In the light of research, it turned out that adult youth from Warsaw vocational schools considerably less compared to youth from general education recognize health-threatening situations in the form of: lack of proper diet despite the indications of doctors, participation in sports and rehabilitation activities, despite the fact that about one a third of respondents reported weak, bad or even very serious health problems. In addition, relatively higher obesity compared to high school students and technical secondary schools. That is why it is important to pay special attention to education authorities (local and state) about neglect in the field of health education in schools, in particular in vocational schools. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Świadomość społeczna; Podejmowanie decyzji; Zdrowie; Młodzież; Edukacja młodzieży

EN

Public awareness; Decision making; Health; Youth; Youth education

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 9
• Strony: 2--9

Twórcy

autor

Violetta Korporowicz

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• 1. Berkman, N.D., Davis, T.C., McCormack L., 2019. Health literacy: What is it?, Journal of Health Communication, Vol. 15.
• 2. Blaxter, L., Hughes, Ch., Tight, M., 1998, How to research. Buckingham: Open University Press.
• 3. CBOS, 2012. Polacy o swoim zdrowiu oraz prozdrowotnych zachowaniach i aktywnościach. Warszawa: CBOS.
• 4. CBOS, 2016. Zdrowie i prozdrowotne zachowania Polaków. Warszawa: CBOS.
• 5. Floyd, L.R., et. al, 2007. Preventing alcohol-exposed pregnancies: A randomized controlled trial, American Journal of Preventive Medicine Vol. 32, p. 1-88, https://www.ajpmonline.org/issue/S0749-3797(06)X0114-9 (dostęp 11.07.2020).
• 6. Floyd, R.L., et al, 2007. Preventing alcohol-exposed pregnancies: A randomized controlled trial. American Journal of Preventive Medicine, Vol. 32. Dostępny w: https://www.ajpmonline.org/issue/S0749-3797(06)X0114-9 [Dostęp: 24.09.2019].
• 7. Freedman, D.A., et al, 2009. Public health literacy, defined, American Journal Preventive Medicine, Vol. 36.
• 8. Herszen-Niejodek, I., 1996. Promocja zdrowia - próba systematyzacji z perspektywy psychologa. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, nr 5-6.
• 9. Kalupa, W., 2012. Zachowania prozdrowotne w badaniach elementów stylu życia. W: T. Maksymiuk, L. Bartkowiak, red. Badanie stanu zdrowia populacji i funkcjonowanie opieki zdrowotnej. Zagadnienia wybrane. Poznań: Wydawnictwo UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Dostępny w: http://statystyka.org.pl/ [Dostęp 21.05.2017].
• 10. Karski, J.B., 2003. Praktyka i teoria promocji zdrowia. Wybrane zagadnienia. Warszawa: CeDeWu.
• 11. Kemm, J., Close, A., 1995. Health promotion, Theory and practice. London: MacMillan.
• 12. Kickbusch, I., Pelikan, J.M., Apfel, F., Tsouros, A.D., ed., 2013. Health literacy, The solid facts. WHO Regional Office for Europe, Copenhagen. Dostepny w: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/128703/e96854.pdf [Dostęp: 21.09.2019].
• 13. Korporowicz, V., 2008. Promocja zdrowia. Kształtowanie przyszłości. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• 14. Korporowicz, V., 2019. Przestrzenne zróżnicowania zachowań zdrowotnych dorosłej młodzieży województwa mazowieckiego. Studia z Polityki Publicznej, nr 2(22).
• 15. Kumar, R., 1999. Research methodology. A step-bystep guide for beginners. London: SAGE.
• 16. Lemire, M., Sicotte, C., Paré, G., 2008. Internet use and the logics of personal empowerment in health. Health Policy, Vol. 88.
• 17. Liobikiené, G., Bernatoniené, J., 2018. The determinants of access to information on the Internet and knowledge of health related topics in European countries. Health Policy, Vol. 122, Issue 12. Dostępny w: https://www.sciencedirect.com/search?qs=automotivation&pub=Health Policy-&cid=271761 [Dostęp: 21.05.2020].
• 18. Mazur, J., Małkowska-Szkutnik, A., red. 2018. Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka. Dostępny w: www.researchgate.net/profile/Agnieszka_Malkowska-Szkutnik/publication/d [Dostęp: 11.02.2020].
• 19. Mladovsky, P., et al, 2012. Responding to diversity: An exploratory study of migrant health policies in Europe. Health Policy, Vol. 105.
• 20. Niedźwiedzka, B., Słońska, Z., Taran, Y., 2012. Samoocena zdrowotnych kompetencji informacyjnych Polaków w świetle koncepcji samoskuteczności. Analiza wybranych wyników polskiej części Europejskiego Sondażu Kompetencji Zdrowotnych (HLS-EU), Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, nr 10 (B). Dostępny w: http://ejournals.eu/sj/index.php/ZNOZ/article/view [Dostęp 29.05.2019].
• 21. Norton I. M., Rucker D. ed. 2015, The Cambridge handbook of consumer psychology. New York: Cambridge University Press.
• 22. Nutbeam, D., 2000. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, Vol. 15(3). Dostępny w: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_138_16.PD [Dostęp 01.11.2017].
• 23. Sheridan, S., 2010. Health literacy interventions and outcomes: an updated systematic review. North Carolina: RTI International-University of North Carolina.
• 24. Sokołowska, M., 1989. Poznawcza i społeczna tożsamość socjologii medycyny. Studia Socjologiczne, nr 3.
• 25. Søresen, K., et. Al, 2015. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU), European Journal of Public Health, Vol. 25, Issue 6. Dostępny w: https://academic.oup.com/eurpub/article /25/6/1053/2467145 [Dostęp: 25.05.2019]
• 26. Volanders, A.E., Paasche-Orlow, M.K., 2007, Health literacy, health inequality and a just health care system, American Journal of Bioethics, Vol. 7.
• 27. Weishaar, H., Hurrelmann, K., Okan, O., Horn, A., Schaeffer, D., 2019. Framing health literacy: A comparative analysis of national action plans. Health Policy, Vol. 123.
• 28. Wolf, M., Gazmararian, J., Baker, D., 2009. Health literacy and health risk behaviors among older adults, American Journal of Preventive Medicine, Vol. 32, No. 1.
• 29. Zarcadoolas, C., Plasant, A., Greer, D.S., 2005. Understanding health literacy: an expanded model, Health Promotion International, Vol. 20.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.4277