Kardynała Stefana Wyszyńskiego troska o rodzinę (na przykładzie listów pasterskich prymasa Polski z lat 1946-1974)

• Autorzy: Renata Doniec

Warianty tytułu

Cardinal Stefan Wyszyński's Concern for the Family in the Period of Communist Captivity (Based on the Pastoral Letters Written by Primate of Poland Between 1946 and 1974)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest pokazanie kondycji społeczno-moralnej rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce, w tym grożących jej niebezpieczeństw ze strony państwa i ideologii w kontekście ówczesnych warunków życia. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule podjęto próbę przedstawienia poglądów Stefana Wyszyńskiego nt. sytuacji rodziny w Polsce w latach 1945-1974. Problematyka badawcza zawarta została w pytaniach: 1) Na jakie niebezpieczeństwa narażona była rodzina i młodzież w czasach realnego socjalizmu w Polsce? 2) W jakim kierunku powinna zmierzać polityka przezwyciężania zagrożeń rodziny? 3) Jakie działania i formy pomocy należało podjąć w celu ochrony rodziny przed wpływami komunistycznej ideologii i władzy? Badania przeprowadzono metodą analizy treści. Podstawą badań uczyniono Listy Pasterskie Episkopatu Polski z lat 1946-1974 dotyczące problematyki rodzinnej i społecznej. PROCES WYWODU: Artykuł składa się ze wstępu, opisu metody badań oraz trzech części analizy. W pierwszej przedstawiono niebezpieczeństwa dla rodziny i społeczeństwa w latach 1946-1974 na tle warunków ówczesnego życia. W drugiej ukazano kierunki przezwyciężania zagrożeń rodziny, a w części trzeciej formy działań i pomocy rodzinie w celu jej ochrony w czasach komunizmu w Polsce. W zakończeniu podkreślono sens i znaczenie nadawane rodzinie w badanym okresie. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Listy prymasa Polski pokazują zagrożenia uderzające w rodzinę, w tym proces stopniowanego zniewalania rodziny przez system komunistyczny, który posiadał cechy totalitarne. Ideologia marksistowska i związana z nią polityka oraz propaganda wypaczały sens i znaczenie rodziny oraz jej wartości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pomimo odmiennej sytuacji społeczno-politycznej poglądy S. Wyszyńskiego dotyczące przezwyciężania zagrożeń i ochrony rodziny wykazują zaskakującą wręcz aktualność, dlatego powinny być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którym dobro rodziny polskiej leży na sercu. Są również świadectwem swojej epoki, jej kultury i warunków życia.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to show the socio-moral condition of the family in times of real socialism in Poland, including the dangers from the state and ideology that threaten it in the context of contemporary living conditions. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article presents Stefan Wyszynski's views on the situation of the family in Poland in 1945-1974. The research issues were included in the following questions: 1) What dangers were the family and young generation exposed to in times of real socialism in Poland? 2) In what direction should the policy of overcoming the threats to the family go? 3) What actions and forms of help should have been taken to protect the family from the influence of communist ideology and power? The research was carried out using the content analysis method. The research was based on the Pastoral Letters from the years 1946-1974 on family and social issues. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of an introduction, a description of the research method and three parts of the analysis. The first part outlines the threats to the family and society in the years 1946-1974 in the context of contemporary life. The second part shows the directions of overcoming the threats, and the third part presents the measures to protect the family in times of communism in Poland. In the conclusion section the sense and meaning given to the family during the period under consideration was emphasized. RESEARCH RESULTS: Wyszynski's letters show threats to the family, including the process of gradual enslavement of the family by the communist system, which had characteristics of Totalitarianism. Marxist ideology, its related politics and propaganda distorted the meaning and importance of the family and its core values.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Wychowanie; Zagrożenia społeczne; Bezpieczeństwo; Przyczyny kryzysu; Socjalizm

EN

Family; Parenting; Social risks; Security; Causes of crisis; Socialism

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2020
• Tom: 19
• Numer: nr 49 Rodzina w mediach
• Strony: 35--46

Twórcy

autor

Renata Doniec

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Doniec, R. (2018). Oblicza codzienności a kondycja psychospołeczna rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce. W: B. Kiereś i M. Gromek (red.), Rodzina - historia i współczesność. Lublin: Katedra Pedagogiki Rodziny Instytutu Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 37-60.
• Kosiński, K. (2008). Historia pijaństwa w czasach PRL. Warszawa: Instytut Historii PAN. Pozyskano z: http://rcin.org.pl/Content/63792/WA303_83286_III2552_Kosinski.pdf (dostęp: 02.05.2020)
• Marody, M. (1981). System realnego socjalizmu w jednostkach. W: M. Marody (red.), Co nam zostało z tych lat? Społeczeństwo polskie u progu zmiany systemowej. Londyn: Wydawnictwo "Aneks".
• Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 18 czerwca 1970 roku, W sprawie zagrożeń biologicznych i moralnych narodu, AAN, sygn. 284.
• Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 21 stycznia 1977 roku, O sytuacji i polityce ludnościowej państwa, AAN, sygn. 284.
• Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 8 stycznia 1978 roku, Memoriał o rodzinie polskiej, AAN, sygn. 284.
• Nowak, S. (1979). System wartości społeczeństwa polskiego. Studia Socjologiczne, nr 4, 155-173.
• Wyszyński, S. (1975a). Do referentek poradnictwa rodzinnego w Gnieźnie, 6 II 1973. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975b). Do szkolnej młodzieży katolickiej, rok 1947. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975c). Na nowy rok kościelny, rok 1946. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975d). Nad zwalczaniem wad społecznych, rok 1964. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975e). O katolickiej wizji życia, rok 1946. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975f). O pijaństwie, 9 II 1947. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975g). O społecznej krucjacie miłości, rok 1967. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975h). O zagrożeniu moralności narodu, rok 1968. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975i). Ratujmy życie w rodzinie. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1975j). Stawiamy na rodzinę. W: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974. Paryż: Éditions du Dialogue.
• Wyszyński, S. (1995). Rodzina wychowująca. Wykład JE Kard. Stefana Wyszyńskiego wygłoszony do pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w 1957 roku. Wychowawca, nr 9.
• Zaremba, M. (2012). Wielka Trwoga. Polska (1944-1947). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Identyfikatory

DOI

10.35765/hw.1782