PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2020 | nr 2(87) | 95--107
Tytuł artykułu

Trójpodział władzy czy jedna władza w Kościele? Wybrane aspekty prawnokanoniczne

Warianty tytułu
The Triangular Division of Power or One Authority in the Church? Selected Legal and Canonical Aspects
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Niniejszy artykuł traktuje o monteskiuszowskim trójpodziale władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą w kontekście rozumienia władzy w Kościele, w którym pomimo, że jej podział jest bardzo podobny, to jednak różni się istotowo od triady francuskiego myśliciela. W przypadku władzy kościelnej należy postrzegać ją w kontekście teologiczno-prawnym, zgodnym z nauczaniem Soboru Watykańskiego II oraz Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Kościół bowiem jest rzeczywistością Bosko-ludzką, a przez to odmienną od pozostałych społeczności. Przełożony kościelny nauczając, uświęca i pasterzuje, a pasterzując - naucza i uświęca. Wykonując te zadania, ustanawia również prawa obowiązujące w Kościele, stoi na straży ich przestrzegania, piętnuje ich wykroczenia i rozwiązuje spory. Formy te nie są od siebie oddzielone, lecz składają się na jeden niepodzielny urząd pasterski. Nie można więc trzech rodzajów władzy kościelnej pojmować jako odrębnych i oderwanych od siebie, z których każda ma swoją własną autonomię. W tym kontekście należy zauważyć, że istniejący trójpodział władzy eklezjalnej nie jest równoznaczny z autonomicznością każdej z nich, ponieważ władza rządzenia jest jednolita i pełna, a najwyższym organem tak pojmowanej władzy w Kościele jest Biskup Rzymski. W Kościołach partykularnych zaś należy ona do biskupów diecezjalnych. (abstrakt oryginalny)(abstrakt oryginalny)
EN
The article deals with the Montesquieu triangular division of power into legislative, executive and judicial powers in the context of the understanding of power in the Church, in which, although its division is very similar, it is nevertheless fundamentally different from the triad of the French thinker. In the case of ecclesiastical power, it must be seen in a theological-legal context, in accordance with the teaching of the Second Vatican Council and the Code of Canon Law of 1983. For the Church is a divine-human reality, and therefore different from other communities. The Ecclesiastical Superior by teaching, sanctifies and shepherds, and by shepherding, he teaches and sanctifies. In carrying out these tasks, he also establishes the laws of the Church, guards their observance, condemns their offence, and resolves disputes. These forms are not separated from each other, but form one indivisible pastoral office. Therefore the three types of ecclesiastical authority cannot be understood as separate and detached, each with its own autonomy. In this context it should be noted that the existing triple ecclesial authority is not synonymous with the autonomy of each of them, since the authority of governance is uniform and complete, and the highest authority in the Church understood in this way is the Roman Bishop. While in the particular Churches it belongs to the diocesan bishops. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
95--107
Opis fizyczny
Twórcy
  • Katolicki Uniwersytet Lubelski
Bibliografia
  • Antoszewski A, Herbut, R. (red.), Leksykon politologii, Atla2, Wrocław 2004.
  • Arrieta J.I., Księga I: Normy ogólne, kan. 129-196, [w:] Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, red. P. Majer, Wolters Kluwer, Kraków 2011.
  • Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 1964.
  • Bender L., Potestas ordinaria et delegata, Desclée, Romae 1957.
  • Borówka B., Władza sądownicza - prawem i obowiązkiem biskupa diecezjalnego, "Veritati Caritati" 2016, nr 6.
  • Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, "Acta Apostolicae Sedis" 1983, nr 75, pars II; tekst polski: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallottinum, Poznań 1984.
  • Dryja D., Kompetencje kreacyjne biskupa diecezjalnego w wykonywaniu władzy sądowniczej, "Prawo i Kościół" 2017, t. 6, nr 2.
  • Dudziak J., Synod diecezjalny, jego struktura i rola w Kościele partykularnym, "Colloquium Salutis" 1984, nr 16.
  • Dullak K., Najwyższa władza w Kościele a organy wspomagające ją, "Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie" 2011, nr 16.
  • Dyduch J., Synod diecezjalny - narzędziem odnowy Kościoła partykularnego, "Prawo Kanoniczne" 1997, t. 40, nr 3-4.
  • Dziadzio A., Powszechna historia prawa, PWN, Warszawa 2008.
  • Dzierżon G., Wykonywanie władzy delegowanej kilku lub wielu osobom (kan. 140-141 KPK), "Annales Canonici" 2012, nr 8.
  • Dzierżon G., Zakres wykonywania władzy wykonawczej (kan. 136 KPK), "Studia Gdańskie" 2012, nr 31.
  • Dzierżon G., Zasady interpretacyjne w odniesieniu do władzy wykonawczej (kan. 138 KPK), "Studia Redemptorystowskie" 2012, nr 10.
  • Dzięga A., Kanoniczno-prawne i duszpasterskie zadania trybunału diecezjalnego, [w:] Ius et lex. Księga jubileuszowa ku czci prof. Adama Strzembosza, red. A. Dębiński, A. Grześkowiak, K. Wiak, Wydawnictwo KUL, Lublin 2002.
  • Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Liber, Warszawa 2006.
  • Gerosa L., Prawo Kościoła, Pallottinum, Poznań 1999.
  • Góralski W., Instytucja synodu w Kodeksie Prawa Kanonicznego Jana Pawła II, "Prawo Kanoniczne" 1988, t. 31, nr 3-4.
  • Góralski W., Lud Boży. Kościelne prawo osobowe, Tygodnik Katolicki "Niedziela", Częstochowa 1996.
  • Góralski W., Sprawowanie władzy ustawodawczej przez biskupów na synodach diecezjalnych w Polsce pod rządami KPK z 1983 r., "Prawo Kanoniczne" 2003, t. 46, nr 3-4.
  • Góralski W., Zasada jedności władzy w Kościele a podział jej funkcji na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, [w:] Organizacja i funkcjonowanie administracji w Kościele, red. J. Krukowski, W. Kraiński, M. Sitarz, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.
  • Górecki E., Pozycja biskupa w Kościele partykularnym, [w:] Kościół partykularny w Kodeksie Jana Pawła II, red. J. Krukowski, M. Sitarz, Wydawnictwo KUL, Lublin 2004.
  • Grabowski I., Prawo kanoniczne, Gebethner i Wolff, Warszawa 1948.
  • Iwańczak S., Rady, które wspierają biskupa diecezjalnego, "Annales Canonici" 2017, nr 13.
  • Jagodziński H., Kościelne prawo administracyjne w polskiej literaturze kanonistycznej i jego najnowszy rozwój, "Kieleckie Studia Teologiczne" 2011, nr 10.
  • Kantor R., Rola sądów kościelnych w realizacji sprawiedliwości, [w:] Struktura i działalność Sądu Diecezjalnego w Tarnowie w latach 1983-2015, red. R. Kantor, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków 2016.
  • Kantor R., Stanowienie prawa w Kościele partykularnym. Kompetencje synodu diecezjalnego i konferencji biskupów, [w:] Kościół lokalny w Kościele Chrystusa, red. R. Kantor, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków 2015.
  • Kasprzak S., Teologiczny charakter prawa kanonicznego i jego porządkująca rola w społeczności Kościoła, "Roczniki Nauk Prawnych" 2005, t. 15, nr 2.
  • Kroczek P., Modele stanowienia prawa w Kościele i ich konsekwencje dla wykładni prawa, [w:] Servabo legem tuam in toto corde meo. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krzywdzie CM, dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UPJPII z okazji 70. rocznicy urodzin, red. A. Zakręta, A. Sosnowski, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków 2013.
  • Królikowski J., Kryzys władzy w Kościele i kolegialność, "Sympozjum" 2017, t. 21, nr 2.
  • Królikowski J., Wolność, władza i wspólnota w świetle nauczania II Soboru Watykańskiego, "Studia Socialia Cracoviensia" 2014, t. 6, nr 2.
  • Krukowski J., Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1985.
  • Krukowski J., Konkretne akty administracyjne, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1. Księga I: Normy ogólne, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2003.
  • Krukowski J., Relacje między Kościołem powszechnym a Kościołami partykularnymi w nauczaniu i ustawodawstwie Jana Pawła II, "Roczniki Nauk Prawnych" 2007, t. 17, nr 1.
  • Krzywda J., Prymat papieski i Kolegium Biskupów w świetle nauki Vaticanum I i II, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2008.
  • Lempa F., Kompetencje, uprawnienia i obowiązki w Kościele katolickim, Temida2, Białystok 2013.
  • Lempa F., Pojęcie i podział władzy w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku, "Kościół i Prawo" 1991, nr 9.
  • Ludwin F., Monteskiusza trójpodział władzy a idea demokracji, "Przegląd Naukowy Disputatio" 2010, nr 11.
  • Matyaszewski P., Montesquieu, Monteskiusz, Charles Louis de Secondat, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2009.
  • Michałowska J., Oręziak B., Realizacja trójpodziału władzy Monteskiusza w porządku prawnym Stanów Zjednoczonych Ameryki - uwagi na tle analizy historyczno-prawnej, [w:] Amerykańska myśl polityczna, ekonomiczna i prawna - zagadnienia wybrane, t. 1, red. M. Urbańczyk, Ł. Bartosik, M. Tomczak, Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph, Poznań - Łódź 2018.
  • Michiels G., De potestate ordinaria et delegata, Desclée, Romae - Tornaci 1964.
  • Monteskiusz, O duchu praw, PWN, Warszawa 1957.
  • Nasiłowski K., De distinctione potestatis ordinis et iurisdictionis a primis Ecclesiae saeculis usąue ad exeuntem decretistarum periodum, "Prawo Kanoniczne" 1976, t. 19, nr 1-2.
  • Ozorowski M.. Urząd i posługa w Kościele, "Studia Teologiczne: Białystok, Drohiczyn, Łomża" 2004, t. 22.
  • Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. I: Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 2015.
  • Pułło A., Podział władzy. Aktualne problemy w doktrynie, prawie współczesnej debacie konstytucyjnej w Polsce, "Przegląd Sejmowy" 1993, nr 3.
  • Przybysławska J., Władza biskupa diecezjalnego w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku, "Kościół i Prawo" 2017, t. 6, nr 2.
  • Rogala K., Synod diecezjalny, jego historia, struktura i znaczenie w Kościele (Refleksja kanonicznopastoralna), "Warszawskie Studia Pastoralne" 2015, t. 10, nr 4.
  • Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio dogmatica de Ecclesia "Lumen gentium", "Acta Apostolicae Sedis" 1965, nr 57.
  • Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Decretum de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, "Acta Apostolicae Sedis" 1968, nr 58.
  • Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Decretum de pastorali episcoporum munere in Ecclesia Christus Dominus, "Acta Apostolicae Sedis" 1966, nr 58.
  • Sitarz M., Wymóg zachowania rygorów technicznoprawnych w pełnieniu władzy ustawodawczej w Kościele partykularnym. Wybrane elementy, "Roczniki Nauk Prawnych" 2014, t. 24, nr 4.
  • Sobański R., Eklezjologia nowego Kodeksu na przykładzie pierwszej księgi, "Prawo Kanoniczne" 1984, t. 27, nr 3-4.
  • Sobański R., Kościół jako podmiot prawa. Elementy eklezjologii prawnej, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1983.
  • Sobański R., Metodologia prawa kanonicznego, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2009.
  • Sobański R., Model Kościoła - tajemnicy jako podstawa teorii prawa kościelnego, "Prawo Kanoniczne" 1978, t. 21, nr 1-2.
  • Sobański R., Normy ogólne, kan. 94-203, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. I. Księga I: Normy ogólne, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2005.
  • Sobański R., Recepcja normy kanonicznej, "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" 1990-1991, nr 23-24.
  • Sobański R., Teoria prawa kościelnego, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1992.
  • Sobański R., Uwagi o prawodawstwie (archi)diecezji katowickiej 1983-1993, "Prawo Kanoniczne" 1995, t. 38, nr 1-2.
  • Sobański R., Wprowadzenie do Kodeksu Prawa Kanonicznego, "Collectanea Theologica" 1987, t. 57, nr 4.
  • Solik W., Prawo duchownych do otrzymywania urzędów kościelnych, [w:] Obowiązki i prawa duchownych w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego, red. M. Saj, Scriptum, Warszawa 2018.
  • Stasiak M., Teologiczne podstawy nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego według konstytucji Sacrae Disciplinae Leges, "Roczniki Teologiczno-Kanoniczne" 1984, t. 31, nr 5.
  • Stickler A.M., De potestatis sacrae natura et origine, "Periodica" 1982, t. 71.
  • Sylwestrzak A., Władza trzecia "neutralna", "Zeszyty Prawnicze" 2011, t. 11, nr 4.
  • Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne. Część ogólna, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2008.
  • Syryjczyk J., Sankcje w Kościele. Część ogólna. Komentarz, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2008.
  • Sztafrowski E., Podręcznik Prawa Kanonicznego, t. I, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1985.
  • Sztychmiler R., Sądownictwo kościelne w służbie praw człowieka, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2000.
  • Wroceński J., Kompetencje administracyjne w Kościele na mocy zwyczajnej władzy własnej i władzy zastępczej, [w:] Organizacja i funkcjonowanie administracji w Kościele, red. J. Krukowski, W. Kraiński, M. Sitarz, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.
  • Wroceński J., Wymiar kar kościelnych w kontekście salus animarum, "Sympozjum" 2016, nr 2.
  • Żurowski M., Podstawy władzy kościelnej z punktu widzenia teologiczno-kanonicznego, "Prawo Kanoniczne" 1962, t. 5, nr 3-4.
  • Żurowski M., Posoborowe pojęcie władzy zwyczajnej, "Prawo Kanoniczne" 1971, t. 14, nr 3-4.
  • Żurowski M., Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim, WAM, Kraków 1985.
  • Żurowski M., Problem władzy wykonawczej, "Prawo Kanoniczne" 1985, t. 28, nr 1-2.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171606589

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.