PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2020 | 54 | nr 3 | 79--89
Tytuł artykułu

Produktywność pracy w gospodarstwach rolnych w Polsce w zależności od ich wielkości ekonomicznej

Autorzy
Warianty tytułu
Labour Productivity of Farms in Poland Depending on Their Economic Size
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Uzasadnienie teoretyczne: Opracowanie dotyczy problematyki produktywności pracy w gospodarstwach rolnych. Produktywność wiąże się z optymalnym wykorzystaniem zasobów gospodarstwa rolnego. Znaczenie badań nad produktywnością pracy wynika z tego, że stanowi ona jeden z warunków rozwoju i poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw. Gospodarstwa rolne w Polsce charakteryzują się dużym zróżnicowaniem, stąd zasadne jest prowadzenie analiz ekonomicznych dla bardziej jednorodnych grup. Cel artykułu: Ocena produktywności pracy w gospodarstwach rolnych należących do różnych klas wielkości ekonomicznej. Metody badawcze: Badania zrealizowano na podstawie danych europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych, tj. FADN. Zakres podmiotowy badań obejmował gospodarstwa rolne w Polsce, zakres czasowy dotyczył lat 2010-2017. W analizie uwzględniono sześć klas wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych, wyodrębnionych w oparciu o wartość produkcji standardowej. Ocenę produktywności pracy przeprowadzono z wykorzystaniem cząstkowych wskaźników produktywności. Główne wnioski: Badania wykazały zależność produktywności pracy od wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych. W klasach od 1 do 5 we wszystkich badanych latach miał miejsce wzrost produktywności wraz z przechodzeniem do coraz wyższej klasy. W gospodarstwach najsilniejszych ekonomicznie produktywność pracy była niższa niż w klasie 5. Należy to tłumaczyć większym udziałem mniej intensywnych upraw w strukturze zasiewów tej grupy gospodarstw. Wykazano, że gospodarstwa najsłabsze ekonomicznie, tj. wytwarzające od 2 do 8 tys. euro produkcji standardowej, osiągały najniższy poziom produktywności pracy. W 2017 r. stanowiła ona zaledwie 23,7% średniego jej poziomu dla całej populacji badanych gospodarstw rolnych. Oznacza to, że siła ekonomiczna gospodarstw determinowała efektywność wykorzystania czynnika pracy. Badania potwierdziły również związek poziomu produktywności pracy z poziomem jej technicznego uzbrojenia. Wskazuje to z jednej strony na potrzebę optymalizacji zasobów pracy w rolnictwie, z drugiej zaś na konieczność procesów modernizacyjnych. Przeprowadzone badania stanowią podstawę do dalszych badań, które powinny uwzględniać większy zakres determinant poprawy efektywności wykorzystania czynnika pracy.(abstrakt oryginalny)
EN
Theoretical background: The paper deals with issues related to labour productivity of farms. Productivity is connected with the optimum utilisation of the farm's resources. The significance of studies on labour productivity can be attributed to the fact that it is one of the conditions for development and improvement of business competitiveness. Farms in Poland are highly differentiated; hence, economic analyses should be carried out for uniform groups. Purpose of the article: Assessment of labour productivity for farms of different economic size. Research methods: The study was carried out based on data from the European system for collecting accounting data on farms, i.e. FADN. The subjective scope of the study was Polish farms and the time span was 2010-2017. The analysis took into account six classes of economic size based on standard production value. Labour productivity was evaluated using partial productivity indicators. Main findings: The study showed a relationship between labour productivity and economic size of farms. In classes from 1 to 5 over all the analysed years, a growth in productivity was recorded resulting in successive upgrading of the farms to higher classes. The economically strongest farms had lower labour productivity than farms in class 5. This should be attributed to a higher share of less intensive crops in the structure of crops for this group of farms. It was demonstrated that the economically weakest farms, i.e. with standard production ranging from 2 to 8 thousand euro, achieved the lowest level of labour productivity. In 2017, it was only 23.7% of its average level for the whole population of farms covered by the study. This means that the economic power of farms determined effective utilisation of the labour factor. The studies also confirmed a relationship between the level of labour productivity and the level of technical resources. On the one hand, it points to a need for optimising the labour resources in agriculture, while on the other - to the necessity of implementing modernisation processes. The studies provide grounds for further research that should take into account a wider scope of determinants of improvement in the effective utilisation of the labour factor.(original abstract)
Rocznik
Tom
54
Numer
Strony
79--89
Opis fizyczny
Twórcy
autor
  • Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Bibliografia
  • Abramczuk, Ł., Chlebicka, A., Czułowska, M., Jabłoński, K., Józwiak, W., Sobierajewska, J., Skarżyńska, A., Zieliński, M., Ziętara, W., & Żekało, M. (2016). Przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne wobec zmian klimatu i polityki rolnej. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  • Bokusheva, R., & Čechura, L. (2017). Evaluating dynamics, sources and drivers of productivity growth at the farm level. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, 106. doi:10.1787/5f2d0601-en
  • Čechura, L., Grau, A., Hockmann, H., Kroupová, Z., & Levkovych, I. (2014). Total Factor Productivity in European Agricultural Production. Leibniz Institute of Agricultural Development in Transition economies (IAMO), Working Paper, 9, October.
  • Czyżewski, A., & Kryszak Ł. (2016). Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 16(31).
  • European Commission (2009). European Competitiveness Report 2008. Brussels. doi: 10.2769/65417
  • FADN EU Database. Pobrane z: https://ec.europa.eu/agriculture/rica/database/database_en.cfm
  • Fan, S., & Chang-Kang, C. (2005). Is small beautiful? Farm size, productivity, and poverty in Asian agriculture. Agricultural Economics, 32 (Suppl. 1). doi:10.1111/j.0169-5150.2004.00019.x
  • Floriańczyk, Z., Osuch, D., & Płonka, R. (2018). Wyniki Standardowe 2017 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN. Część I. Wyniki Standardowe. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  • Gałecka, A. (2017). Efektywność gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2012-2015 w zależności od ich wielkości ekonomicznej. Roczniki Naukowe SERiA, 19(5). doi:10.5604/01.3001.0010.6207
  • Giannakis, E., & Bruggeman, A. (2018). Exploring the labour productivity of agricultural systems across European regions: A multilevel approach. Land Use Policy, 77. doi:10.1016/j.landusepol.2018.05.037
  • Gołaś, Z. (2010). Wydajność i dochodowość pracy w rolnictwie w świetle rachunków ekonomicznych dla rolnictwa. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3(324).
  • Góral, J., & Rembisz, W. (2017). Wydajność pracy i czynniki ją kształtujące w polskim rolnictwie w latach 2000-2015. Wieś i Rolnictwo, 4(177). doi:10.7366/wir042017/02
  • Grochowska, R., & Mańko, S. (2014). Produktywność gospodarstw rolnych w Polsce na tle innych krajów. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 14(29/1).
  • GUS (2018a). Rocznik statystyczny rolnictwa. Warszawa.
  • GUS (2018b). Rocznik statystyczny województw. Warszawa.
  • Jezierska-Thöle, A. (2012). Zróżnicowanie przestrzenne gospodarstw rolnych Polski i Niemiec według liczby i grup wielkościowych. Studia Obszarów Wiejskich. Planowanie Rozwoju Przestrzeni Wiejskiej, 29.
  • Józwiak, W. (red.). (2015). Przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne wobec zmian klimatu i polityki rolnej. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  • Kusz, D., & Misiak, T. (2017). Wpływ technicznego uzbrojenia pracy i postępu technicznego na wydajność pracy w rolnictwie. Roczniki Naukowe SERiA 19(2). doi:10.5604/01.3001.0010.1177
  • Latruffe, L. (2010). Competitiveness, productivity and efficiency in the agricultural and agri-food sectors. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, OECD Publishing, 30. doi:10.1787/5km91nkdt6d6-en
  • Madau, F.A., Furesi, R., & Pietro P. (2017). Technical efficiency and total factor productivity changes in European dairy farm sectors. Agricultural and Food Economics, 5(17), doi:10.1186/s40100-017-0085-x
  • Marcysiak, A. (2007). Cechy jakościowe zasobów pracy jako czynnik różnicujący poziom dochodu z gospodarstwa rolniczego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, 2(17).
  • Marcysiak, A., & Marcysiak, A. (2015). Wpływ wielkości ekonomicznej gospodarstw na zakres wsparcia środkami wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. Roczniki Naukowe SERiA, 17(4).
  • Mikołajczyk, J. (2011). Wydajność pracy w towarowych gospodarstwach rolnych wg typów rolniczych i regionów. Roczniki Naukowe SERiA, 13(3).
  • Mrówczyńska-Kamińska, A.( 2012). Wydajność pracy w gospodarce żywnościowej w Polsce i Niemczech. Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 99(2).
  • Niezgoda, D. (2009a). Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 96(4).
  • Niezgoda, D. (2009b). Zróżnicowanie dochodu w gospodarstwach rolnych oraz jego przyczyny. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 1(318).
  • Novotná, M., & Volek, T. (2016). The significance of farm size in the evaluation of labour productivity in agriculture. Acta Universitatis Agriculturae Et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 64(1). doi:10.11118/actaun201664010333.
  • Nowak, A., & Kijek, T. (2016). The effect of human capital on labour productivity of farms in Poland. Studies in Agricultural Economics, 118. doi:10.7896/j.1606
  • Orłowska, M.J. (2014), Regionalne zróżnicowanie potencjału oraz efektywności czynników produkcji gospodarstw rolniczych w Polsce w świetle FADN. Roczniki Naukowe SERiA, 16(1).
  • Patra, S., & Nayak, S.R. (2012). A theoretical study on the relationship between wages and labor productivity in industries. International Journal of Economics and Research, 3(3).
  • Poczta, W., Średzińska, J., & Pawlak, K. (2008). Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych krajów UE sklasyfikowanych według ich wyników produkcyjno-ekonomicznych. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie.
  • Problemy Rolnictwa Światowego, 4(19).
  • Rembisz, W., & Bezat-Jarzębowska, A. (2013). Ekonomiczny mechanizm kształtowania dochodów producentów rolnych. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
  • Skarżyńska, A. (2019). Koszty jednostkowe i dochody wybranych produktów w 2017 roku - wyniki badań w systemie AGROKOSZTY. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2(359). doi:10.30858/zer/109928
  • Sobczyński, T. (2010). Wydajność pracy a poziom wsparcia gospodarstw rolniczych w Polsce na tle UE. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 97(3).
  • Wicki, L. (2016). Zmiany produktywności czynników wytwórczych w polskim rolnictwie. Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 116. doi:10.22630/EIOGZ.2016.116.52
  • Wicki, L. (2019). Size vs effectiveness of agricultural farms. Annals PAAAE, 21(2). doi:10.5604/01.3001.0013.2212
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171606825

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.