Intuicja w podejmowaniu decyzji a zdolność przedsiębiorstw do inicjowania zmian strategicznych : założenia do badań

• Autorzy: Kamila Malewska , Maja Sajdak

Warianty tytułu

Intuition in Decision Making and the Ability of Enterprises to Make Strategic Changes - Research Assumptions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest zidentyfikowanie relacji pomiędzy stopniem wykorzystania intuicji w podejmowaniu decyzji przez kadrę zarządzającą a zdolnością przedsiębiorstw do podejmowania zmian strategicznych z wykorzystaniem konstruktu zwinności strategicznej. Niniejszy artykuł ma charakter koncepcyjny i stanowi punkt wyjścia do dalszych badań empirycznych. Dążeniem autorek jest sformułowanie pytań badawczych, które następnie zostaną zweryfikowane w planowanych badaniach. Artykuł składa się z czterech zasadniczych części poprzedzonych wprowadzeniem oraz podsumowanych zakończeniem. Poszczególne części zawierają rozważania teoretyczne, oparte na wnikliwej analizie literatury przedmiotu, mające na celu określenie relacji między poszczególnymi atrybutami zwinności strategicznej (wrażliwość strategiczna, elastyczność, przedsiębiorczość strategiczna oraz przywództwo strategiczne) a wykorzystaniem intuicji w procesie podejmowania decyzji. W artykule wykorzystano metodę wnioskowania dedukcyjnego opartego na analizie literatury przedmiotu oraz obserwacjach praktyki zarządzania. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to identify the relationship between the degree of utilising intuition in decision making by the management and the ability of enterprises to make strategic changes, using the construct of strategic agility. This article is conceptual and provides a starting point for further empirical research. The authors' aspiration is to formulate research questions, which will then be verified in planned empirical studies. The article consists of four main parts preceded by an introduction and summarised by ending. Individual parts contain theoretical considerations, based on a thorough anal-ysis of the literature on the subject, aimed at determining the relationship between individual constructs of strategic agility (strategic sensitivity, flexibility, strategic entrepreneurship, and strategic leadership) and the use of intuition in the decision-making process. The article uses the method of deductive inference based on the analysis of the literature on the subject and observations of management practice. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podejmowanie decyzji; Strategia przedsiębiorstwa; Proces podejmowania decyzji; Przegląd literatury

EN

Decision making; Corporation strategies; Decision making process; Literature review

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 9
• Strony: 11--18

Twórcy

autor

Kamila Malewska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Maja Sajdak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• [1] Agor W.H. (red.), (1989), Intuicja w organizacji. Jak twórczo przewodzić i zarządzać, Wydawnictwo PSB, Kraków.
• [2] Allison T., Puce A., McCarthy G. (2000), Social Perception from Visual Cues: Role of the STS Region, "Trends in Cognitive Science", Vol. 4, pp. 267-278.
• [3] Ansoff H.I. (1985), Zarządzanie strategiczne, PWE, Warszawa.
• [4] Bernardes E.S., Hanna M. D. (2009), A Theoretical Review of Flexibility, Agility and Responsiveness in the Operations Management Literature: Toward a Conceptual Definition of Customer Responsiveness, "International Journal of Operations and Production Management", Vol. 29, No. 1, pp. 30-53.
• [5] Bieniok H., Halama H., Ingram M. (2006), Podejmowanie decyzji menedżerskich, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
• [6] Boal K.B., Hooijberg R. (2000), Strategic Leadership Research: Moving on, "Leadership Quarterly", Vol. 11, No. 4, pp. 551-549.
• [7] Bocco B.S., Merunka D. (2013), Do Leaders of Small and Medium - Sized Businesses Base Decisions on Intuition? An Empirical Investigation among West African Managers, "Global Busi-ness and Organizational Excellence", Vol. 32, No. 5, pp. 45-52.
• [8] Bolesta-Kukułka K. (2003), Decyzje menedżerskie, PWE, Warszawa.
• [9] Chiva R., Alegre J., Lapiedra R. (2007), Measuring Organizational Learning Capability among the Workforce, "International Journal of Manpower", Vol. 28, No. 3/4, pp. 224-242.
• [10] Covey S. (2003), Siedem nawyków skutecznego działania, Rebis, Poznań.
• [11] Dane E., Pratt M.G. (2007), Exploring Intuition and its Role in Managerial Decision Making, "Academy of Management Review", Vol. 32, No. 1, pp. 33-54.
• [12] Doz Y.L., Kosonen M. (2008), Fast Strategy. How Strategic Agility will Help You Stay Ahead of the Game, Wharton School Publishing, London.
• [13] Dyduch W., Bratnicki M. (2017), Przywództwo strategiczne a tworzenie wartości w organizacjach, "Organizacja i Kierowanie", Nr 2, s. 121-135.
• [14] Gasse Y. (1982), Elaborations on the Psychology of the Enterpreneur, [in:] C.A. Kent, D.L. Sexton, K.M. Vesper (eds.), Encyclopedia of Ebterpreneurship, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, pp. 57-71.
• [15] Gostick A., Elton C. (2009), Zasada marchewki. Doceniaj i motywuj, MT Biznes, Warszawa.
• [16] Grušovnik D., Kavkler A., Uršič D. (2017), Dimensions of Decision-Making Process Quality and Company Performance: A Study of Top Managers in Slovenia, "Naše Gospodarstvo/Our Economy", Vol. 63, No. 4, pp. 66-75.
• [17] Hayward T., Preston J. (1998), Chaos Theory, Economics and Information: The Implications for Strategic Decision-making, " Journal of Information Science", Vol. 5, No. 5, pp. 173-182.
• [18] Hogarth R. (2001), Educating Intuition, University of Chicago Press, Chicago.
• [19] Jambulingam T., Kathuria R., Doucette W. (2005), Entrepreneurial Orientation as a Basis for Classificatio within a Service Industry: The Case of Retail Pharmacy Industry, "Journal of Operations Management", Vol. 23, pp. 23-42.
• [20] Kasiewicz S., Ormińska J., Rogowski W., Urban W. (2009), Metody osiągania elastyczności przedsiębiorstw. Od zarządzania zasobowego do procesowego, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• [21] Krawczyk-Bryłka B. (2015), Działania intuicyjne w praktyce przedsiębiorczej, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", Tom XVI, Zeszyt 11, Część I, s. 131-144.
• [22] Krupski R. (2005), Zarządzanie przedsiębiorstwem w turbulentnym otoczeniu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• [23] La Pira F. (2011), Entrepreneurial Intuition, an Empirical Appro-ach, "Journal of Management and Marketing Research", Vol. 6, No. 1, pp. 1-22.
• [24] Lange R., Houran J. (2010), A Transliminal View of Intuition In the Workplace, "North American Journal of Psychology", Vol. 12, No. 3, pp. 501-516.
• [25] Lieberman M. (2000), Intuition. A Social Congnitive Neuro-science Approach, "Psychological Bulletin", Vol. 126, pp. 109-137.
• [26] Lipshitz R., Klein G., Orasanu J., Salas E. (2001), Focus Artic-le: Taking Stock of Naturalistic Decision Making, "Journal of Behavioral Decision Making", Vol. 14, pp. 331-352.
• [27] Lyytinen K., Rose G. (2006), Information System Development Agility as Organizational Learning, "European Journal of Information Systems", Vol. 15, No. 2, pp. 183-199.
• [28] Malewska K. (2018), Intuicja w podejmowaniu decyzji kierowniczych, Wydawnictwo UEP, Poznań.
• [29] Mintzberg H. (1994), The Fall and Rise of Strategic Planning, "Harvard Business Review", January-February, pp. 107-114.
• [30] Mishra S., Mahapatra S., Datta S. (2014), Agility Evaluation in Fuzzy Context: Influence of Decision-makers' Risk Bearing Attitude. Benchmarking, "An International Journal", Vol. 21, No. 6, pp. 1084-1119.
• [31] Mitchel J.R., Friga P.N., Mitchel R.K. (2005), Untangling the Intuition Mess: Intuition as a Construct in Entrepreneurship Research, "Entrepreneurship Theory and Practice", No. 11, pp. 653-679.
• [32] Moors A., De Houver J. (2006), Automaticity: A Theoretical and Conceptual Analysis, "Pschological Bulletin", No. 132, pp. 297-326.
• [33] Mustafa Z., Hamad M., Yozgat U. (2017), Does Organizatio-nal Agility Affect Organizational Learning Capability? Evidence from Commercial Banking, "Management Science Letters", Vol. 7, pp. 407-422.
• [34] Nandram S.S. (2016), How Do Spirituality, Intuition and Entrepreneurship Go Together, "Philosophy of Management", Vol. 15, pp. 65-82.
• [35] Nogalski B., Niewiadomski P. (2017), Elastyczność-atrybut przedsiębiorstwa wytwórczego tworzący i wzmacniający jego zdolności dynamiczne, [w:] K. Krzakiewicz, S. Cyfert (red.), Strategiczny wymiar dynamicznych zdolności polskich przedsię-biorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• [36] Osbert-Pociecha G. (2011), Zdolność do zmian jako siła sprawcza elastyczności organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• [37] Polowczyk J. (2011), Przywództwo strategiczne w świetle osiągnięć psychologii, "Przegląd Organizacji", Nr 1, s. 3-7.
• [38] Sadler-Smith E., Hodgkinson G.P., Sinlar M. (2008), A Matter of Feeling? The Role of Intuition in Entrepreneurial Deci-sion-Making and Behaviour,[in:] W.J. Zerbe, Ch.E.J. Hartel, N.M. Ashkansy (eds.), Research on Emotion in Organisations: Emotions, Ethics and Decision-Making, Research on Emotion in Organizations, Emerald Group Publishing Limited, pp. 35-55.
• [39] Saiz-Alvarez J. M., Cuervo-Arango C., Coduras A. (2013), En-trepreneurial Strategy, Innovation, and Cognitive Capabilities: What Role for Intuitive SMEs? "Journal of Small Business Strategy", Vol. 23, No. 2, pp. 29-40.
• [40] Sajdak M. (2019), Zwinność strategiczna przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• [41] Salas E., Rosen M.A., DiazGranados D. (2010), Expertise-based Intuition and Decision Making in Organizations, "Journal of Management", Vol. 36, No. 4, pp. 941-973.
• [42] Simsek Z., Jansen J.J.P., Minichilli A., Escriba-Esteve A. (2015), Strategic Leadership and Leaders in Entrepreneurial Contexts: A Nexus for Innovation and Impact Missed? "Journal of Management Studies", Vol. 52, No. 4, pp. 465-478.
• [43] Stańczyk-Hugiet E. (2013), Dynamika strategiczna w ujęciu ewolucyjnym, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• [44] Trzcieliński S. (2011), Przedsiębiorstwo zwinne, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• [45] Tversky A., Kahneman D. (1974), Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases, "Science". Vol. 185, No. 4157, pp. 1124-1131.
• [46] Vergas M. (2013), Underlying Dimensions and Organizational Values in Organizational Learning. Strategy for Capacity Building in Developing Countries, "Journal of Technology Management and Innovation", Vol. 8, No. 3, pp. 57-69.
• [47] Wiklund J., Shepherd D.A. (2003), Knowledge Based Resources, Entrepreneurial Orientation, and the Performance of Small and Medium Sized Businesses, "Strategic Management Journal", Vol. 24, No. 3, pp. 1307-1314.
• [48] Williams K.C. (2012), Business Intuition: The Mortar among the Bricks of Analysis, "Journal of Management Policy and Practice", Vol. 13, No. 5, pp. 48-65.

Identyfikatory

DOI

10.33141/po.2020.09.02