Samorząd terytorialny wobec zasady podziału władzy

• Autorzy: Iwona Niżnik-Dobosz

Warianty tytułu

Local Self-Government in View of the Principle of the Separation of Powers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W tekście prezentowany jest pogląd, że podział pionowy w obrębie samej władzy wykonawczej - determinowany zasadą decentralizacji - jest instrumentalny prawnie wobec zasadniczego podziału władzy poziomego i nie jest to podział niezależny, separowany od zasady podziału władzy. Warto określić miejsce samorządu terytorialnego z perspektywy podziału władzy wykonawczej i w nawiązaniu do zasady podziału władzy z uwagi na znaczenie, jakie mogą mieć te ustalenia dla koncepcji wielopoziomowego rządzenia w Unii Europejskiej. Ustrój organów i instytucji Unii Europejskiej nie opiera się na zasadzie podziału władzy, lecz na podziale instytucjonalnym, a także pionowym i poziomym otwarciu się porządków prawnych państw członkowskich na porządek prawa europejskiego. Jednocześnie w zakresie tworzenia i wykonywania prawa europejskiego jest widoczne wyżej wspomniane wielopoziomowe rządzenie. W tym wielopoziomowym rządzeniu na wysokości prawa krajowego jest jednak odpowiednio wpisana zasada podziału władzy, a w niej odpowiednio jest usytuowany samorząd terytorialny. (abstrakt oryginalny)

EN

The text presents the view that the vertical division within the executive power, determined by the principle of decentralisation, is legally instrumental in the face of the fundamental horizontal division of power (resulting from the principle of power sharing) and is not independent and separate from the principle of power sharing. It is worth defining the place of local self-government from the perspective of the division of the executive power, and in reference to the principle of power sharing, because of the importance that these arrangements may have for the concept of multi-level governance in the European Union. The system of the bodies and institutions of the European Union is not based on the principle of the separation of powers, but on institutional division and the vertical and horizontal opening of the legal systems of the Member States to the European legal order. At the same time, the above-mentioned multi-level governance is visible in the creation and implementation of European law. The principle of the separation of powers is, however, properly embedded in this multi-level governance at the level of national law, and within this local self-government is located accordingly. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podział władz; Władza wykonawcza; Samorząd terytorialny; Decentralizacja

EN

Distribution of power; Executive authority; Local government; Decentralization

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 4
• Strony: 21--34

Twórcy

autor

Iwona Niżnik-Dobosz

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Bigo, T. (1928). Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa Polskiego. I Seria Klasyki Samorządowej (reprinty). Warszawa (reprint 1990).
• Bigo, T. (1932). Prawo administracyjne. Część ogólna (stenogram wykładów uniwersyteckich). Lwów.
• Bąkowski, T. (2007). Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w świetle zasady pomocniczości. Warszawa.
• Błaś, A., Boć, J. (red.), Jeżewski, J. (2003). Administracja publiczna. Wrocław.
• Chrisidu-Budnik, A. (2019). Od biurokracji do New Public Governance. Perspektywa izomorfizmu instytucjonalnego. Wrocław.
• Czarny, P., Florczak-Wątor, M., Naleziński, B., Radziewicz, P., Tuleja, P. (red.) (2019). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa.
• Dolnicki, B. (1994). Modele samorządu terytorialnego w Europie i w Polsce. Katowice.
• Dolnicki, B. (2005). Ustrój samorządu terytorialnego w świetle standardów europejskich, [w:] Z. Janku, Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak (red.), Europeizacja polskiego prawa administracyjnego. Wrocław: 42-52.
• Górski, M. Barczak, A. (2015). Art. 4 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego jako inspiracja do przeglądu układu kompetencji między administracją samorządową i administracją rządową w zakresie ochrony środowiska, [w:] M. Ofiarska (red.), Europejska Karta Samorządu Terytorialnego a prawo samorządu terytorialnego. Szczecin: 95-109.
• Grzeszczak, R., Zawada-Szczerba, A. (red.) (2016). Prawo administracyjne Unii Europejskiej. Warszawa.
• Grzeszczak, R. (2016). Koncepcja wielopoziomowego rządzenia, [w:] R. Grzeszczak, A. Szczerba-Zawada (red.), Prawo administracyjne Unii Europejskiej. Warszawa: 197-203.
• Izdebski, H., Kulesza, M. (1998). Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne. Warszawa.
• Jakubek-Lalik, J. (2016). Krajowa administracja publiczna w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej, [w:] R. Grzeszczak, A. Szczerba-Zawada (red.), Prawo administracyjne Unii Europejskiej. Warszawa: 71-83.
• Janku, Z., Leoński, Z., Szewczyk, M., Waligórski, M., Wojtczak, K. (red.) (2005). Europeizacja polskiego prawa administracyjnego. Wrocław.
• Kasznica, S. (1946). Polskie prawo administracyjne. Poznań.
• Kiczka, K. (2013). Krajowy organ administracji publicznej w prawie unijnym. Wrocław.
• Kornberger-Sokołowska, E. (2015). Zasada adekwatności środków do zadań - aktualne problemy, [w:] M. Ofiarska, Europejska Karta Samorządu Terytorialnego a prawo samorządu terytorialnego. Szczecin: 183-195.
• Kornberger-Sokołowska, E. (2020). O potrzebie instytucjonalnego wzmocnienia idei samorządności - aspekt finansowo-prawny. Samorząd Terytorialny 4(352): 9-16.
• Małajny, R.M. (2001). Trzy teorie podzielonej władzy. Warszawa.
• Małajny, R.M. (2009). Zasada podziału władzy a system rządów parlamentarnych. Państwo i Prawo 64(12): 16-30.
• Miemiec, W., Pest, P. (2015). "Janosikowe" a standardy dotyczące procedur wyrównawczych w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego, [w:] M. Ofiarska, Europejska Karta Samorządu Terytorialnego a prawo samorządu terytorialnego. Szczecin: 289-321.
• Niżnik-Mucha, A. (2014). Zakaz naruszania istoty konstytucyjnych wolności i praw w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa.
• Ofiarska, M. (red.) (2015). Europejska Karta Samorządu terytorialnego a prawo samorządu terytorialnego. Szczecin.
• Panejko, J. (1926). Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Paryż. I Seria Klasyki Samorządowej (reprinty). Warszawa (reprint 1990).
• Pułło, A. (1993). Podział władzy. Aktualne problemy w doktrynie, prawie i współczesnej dyskusji konstytucyjnej w Polsce. Przegląd Sejmowy 3(3): 9-26.
• Skrzydło-Niżnik, I. (2007). Model ustroju samorządu terytorialnego w Polsce na tle zagadnień ustrojowego prawa administracyjnego. Kraków.
• Skrzydło-Niżnik, I. (2000). Prawne i prawnicze koncepcje władzy wykonawczej na tle ostatnich 10 lat przemian ustrojowych w Polsce. Samorząd Terytorialny 10(1/2): 73-81.
• Supernat, J. (2013). Administracja Unii Europejskiej. Zagadnienia wybrane. Wrocław.
• Taras, W. (2005), Demokracja bezpośrednia na tle reform samorządu terytorialnego, [w:] Z. Janku, Z. Leoński, M. Szewczyk, M. Waligórski, K. Wojtczak (red.). Europeizacja polskiego prawa administracyjnego. Wrocław: 215-224.
• Winczorek, P. (2000). Komentarz do Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.4.3