Prognozy zmian modeli biznesowych przedsiębiorstw bankowych ze względu na pandemię COVID-19

• Autorzy: Dariusz Adrianowski

Warianty tytułu

Forecasts of Changes in Banking enterprises' Business Models Due to the COVID-19 Pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sektor bankowy ulega ciągłym przemianom, które są wynikiem dynamicznie zmieniającego się otoczenia zewnętrznego przedsiębiorstw bankowych. Duża liczba banków rozszerza swoją podstawową działalność, wykraczając poza rolę pośrednika w sferze finansów. Mimo to, współczesny sektor bankowy opisywany jest jako niestabilny, zbyt współzależny, mało elastyczny i działający w oparciu o wadliwe modele biznesowe [Tomkus 2014, s. 1]. Dlatego wiedza o tym, w jakich modelach biznesowych funkcjonują banki oraz jak one się zmieniają w perspektywie czasu, może dostarczyć cennych informacji na temat całego sektora bankowego. Istotna jest również analiza reakcji przedsiębiorstw na zmiany w otoczeniu biznesowym, kryzysy lub nieprzewidziane zdarzenia (chociażby pandemia COVID-19). Badacze oraz analitycy rynku podkreślają, iż nie jest to zadanie proste ze względu na wielowymiarowość, ciągle zmieniający się charakter i duże uzależnienie od szczegółowych danych na temat działalności banków i ryzyka [Ayadi 2014, s. 5]. W artykule skupiono się na przeglądzie definicji modeli biznesu, w tym bankowych modeli biznesu. Dokonano prezentacji klasycznych modeli biznesu w bankach oraz ich podstawowych elementów definiujących strategię przedsiębiorstwa bankowego. W opracowaniu wykorzystano metodę analizy danych zastanych, w szczególności raportów, publikacji i artykułów poświęconych tematyce modeli biznesu, strategii banków, technologii w sektorze bankowym oraz współczesnego wpływu pandemii COVID-19 na system finansowy. Ponadto, dokonano przeglądu krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu. Opracowanie zostało podzielone na trzy zasadnicze części. W pierwszej z nich przedstawiono definicje modelu biznesowego. W kolejnej skupiono się na prezentacji klasycznych modeli biznesowych banków oraz ich głównych składowych. Część trzecia to próba zobrazowania zmian i sposobów działania przedsiębiorstw w dobie pandemii koronawirusa, szczególnie w obszarze relacji z klientem. Analizie poddano okres marzec - październik 2020 roku. Część ostatnia to podsumowanie, w ramach którego dokonano próby projekcji możliwych scenariuszy zmian wywołanych COVID-19 w modelach biznesowych banków. (fragment tekstu)

EN

The article presents the general concept of a business model and business model of a banking enterprise. The study indicates the basic elements that characterize them and introduces classic business models of European banks. The aim of the article is to present these models and the impact of the COVID-19 pandemic on the operations of banks, as well as further development directions and possible scenarios of changes in banking business models. It has been hypothesized that the COVID-19 pandemic will have a significant impact on shaping the future business models of banks, especially in the area of customer cooperation. An attempt to confirm the hypothesis is to present the changes taking place in the banking sector and the currently identifiable effects of the pandemic. The article has a review character and is based on domestic and foreign literature on the subject. Key words: business model, risk, banking enterprise, COVID-19 (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modele biznesowe; Sektor bankowy; Ryzyko bankowe; Pandemia

EN

Business models; Banking sector; Banking risk; Pandemic

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2020
• Tom: 21
• Numer: z. 4 Przedsiębiorstwa i instytucje publiczne - zarządzanie, zasoby i kapitał
• Strony: 17--34

Twórcy

autor

Dariusz Adrianowski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Acharya V. (2009), Derivatives - The Ultimate Financial Innovation, "Financial markets, institutions & instruments", 18(2), s. 166.
• Adrian T., Shin H.S. (2010), Liquidity and leverage, "Journal of Financial Intermediation, 19(3), s. 418.
• Andrzejewski M. (2016), Strategia firmy jako składowa struktury modelu biznesowego, "Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego", nr 22, s. 25.
• Ayadi R. i in. (2014), Banking Business Model Monitor 2014, Europe, Centre for European Policy Studies, ss. 5-19.
• Bagrij J. (2015), Ujęcie zasobowe tworzenia wartości w modelu biznesowym, "Nauki o Zarządzaniu", Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, nr 3(24), s. 15.
• Biuro Informacji Kredytowej (2020), BIK: Popyt na kredyty a scenariusze wyjścia z kryzysu pandemicznego; https://media.bik.pl/informacje-prasowe/511206/bik-popyt-na-kredyty-ascenariusze- wyjscia-z-kryzysu-pandemicznego, dostęp: 08.10.2020.
• Biuro Informacji Kredytowej (2020), BIK Indeks - Popytu na Kredyty Mieszkaniowe wyniósł w maju 2020 r. (-24,2%), https://media.bik.pl/informacje-prasowe/520904/bik-indeks-popytu-na-kredytymieszkaniowe-wyniosl-w-maju-2020-r-24-2, dostęp: 08.10.2020.
• Bołoz R. (2017), Modele biznesu - istota, elementy i klasyfikacje, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", t. 18, z. 12, cz. 2, Globalne i regionalne wyzwania przedsiębiorczości i innowacyjności, s. 151.
• Casadeusus-Masanell R., Ricart J.E., (2010), From Strategy to Busines Models and onto Tactics, "Long Range Planning", nr 43 (2).
• Cernov M., Urbano T. (2018), Identification of EU bank business models, European Banking Authority, ss. 11-19.
• Demil B., Lecocq X. (2010), Business model evolution: in search of dynamic consistency, "Long Range Planning", vol. 43, ss. 227-246.
• Duczkowska-Piasecka M. (2012), Model biznesu w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie - Oficyna Wydawnicza, s. 191.
• Drzewiecki J. (2013), Model biznesu jako narzędzie zarządzania strategicznego: zastosowanie, dylematy i wyzwania, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", B. Kożuch (red.), Łódź, t. 14, z. 13, cz. 2, s. 69.
• Einay L., Jenkins M. (2013), The impact of credit scoring on consumer lending, "The Rand Journal of economics", 44(2), s. 1.
• Falencikowski T. (2018), Od modelu biznesu przedsiębiorstwa do modelu biznesu organizacji publicznej, "Przedsiębiorczość i zarządzanie", t. 19, z. 6, cz. 2, Konkurencyjność współczesnych przedsiębiorstw - modele, koncepcje i uwarunkowania, wyd. Społeczna Akademia Nauk, Łódź - Warszawa, s. 215.
• Fintek.pl (2020), Polskie banki wśród cyfrowych liderów branży. Wnioski z raportu Deloitte;https://fintek.pl/polskie-banki-wsrod-cyfrowych-liderow-branzy-wnioski-z-raportu-deloitte/, dostęp: 10.10.2020.
• Fintek.pl (2020), Bankowość w nowej rzeczywistości. Sześć trendów, które przyśpieszyły z powodu pandemii; https://fintek.pl/bankowosc-w-nowej-rzeczywistosci-szesc-trendow-ktoreprzyspieszyly-z-powodu-pandemii/, dostęp: 10.10.2020.
• Gołebiowski T., Dudzik T.M., Lewandowska M. i in. (2008), Modele biznesu polskich przędsiebiorstw, SGH.
• KPMG (2020), Nadchodzące wyzwania regulacyjne dla sektora bankowego;https://home.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2020/05/pl-nadchodzace-wyzwania-regulacyjne-dla-sektorabankowego.pdf, dostęp: 10.10.2020.
• Klimontowicz M., Pyka A. (2016), Modele biznesowe banków - wyzwania XXI wieku, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, "Studia i Prace WNEiZ US", nr 44/2, ss. 3-6.
• Narodowy Bank Polski (2020), Raport o inflacji, Warszawa.
• Narodowy Bank Polski (2020), Raport o stabilności systemu finansowego. Wydanie specjalne: skutki pandemii COVID-19, Warszawa.
• Nogalski B. (2009), Model a strategia biznesu [w:] Zarządzanie sieciami współdziałania w procesie budowy innowacyjnej organizacji i regiony, red. M. Nowicka-Skowron, Wydawnictwo Zarządzania Politechniki Śląskiej, Częstochowa, s. 12.
• Nosowski A. (2010), Bankowe modele biznesowe - ewolucja czy innowacja, "Annales Universitatis Marie Curie Skłodowska", Lublin - Polonia, Vol. XLIV, 2 sekcja H, s. 2.
• Nosowski A. (2017), Bank Business model as a supervisory perspective. Conditions and influences, [w:] Nauki o Finansach, wydanie 2 (31), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wroclawiu, Wrocław, s. 76.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2013), Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera, ss. 22-23.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2002), An e-Business Model Ontology for Modeling e-Business, 15th Blend Electronic Commerce Conference e-Reality: Constructiong the e-Economy, Slovenia, s.v6.
• Pyka A., Klimontowicz M. (2017), Przesłanki zmian modeli biznesowych banków ze szczególnym uwzględnieniem podatku od niektórych instytucji finansowych oraz wymogów kapitałowych, "Annales Universitatis Marie Curie Skłodowska", Lublin - Polonia, vol. LI, 1 sekcja H, ss. 88-90.
• Sułkowski Ł. (2020), Covid-19 pandemic; recession, virtual revolution leading to de-globalization?, "Journal of Intercultural Management", 12(1), 1-11.
• Szczepańska O. (2020), Banki w czasie pandemii - potrzeba zmiany modeli biznesowych; https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/rynki-finansowe/bankowosc/banki-w-czasiepandemii-potrzeba-zmiany-modeli-biznesowych/, dostęp: 06.10.2020.
• Tomkus M. (2014), Identifying Business Models of Banks: Analysis of Biggest Banks from Europe and United States of America, Aarhus University: Business and Social Sciences, ss. 1-25.
• Waliszewski K., Warchlewska A. (2020), Znaczenie aplikacji PFM (Personal Finance Management) w czasie pandemii koronawirusa; https://prnews.pl/znaczenie-aplikacji-pfm-personal-financemanagement-w-czasie-pandemii-koronawirusa-452841, dostęp: 08.10.2020.
• Wierzbiński M. (2015), Model Biznesowy a strategia i zarządzanie strategiczne, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 398, Zarządzanie kosztami i dokonaniami, Wrocław, s. 491.
• Związek Banków Polskich (2020), Raport AMRON - SARFiN, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych oraz transakcjach nieruchomościami, Warszawa.
• Związkek Banków Polskich (2020), Raport Polska i Europa. Nowe rozdanie gospodarcze, Warszawa.
• Związek Banków Polskich (2020), Raport NetB@nk, Warszawa.
• Zygierewicz M. (2020), Model biznesowy banków w okresie koronawirusa i niskich stóp procentowych [online], https://alebank.pl/model-biznesowy-bankow-w-okresie-koronawirusa-i-niskichstop-procentowych/, dostęp: 06.10.2020.