Czasopismo
2020
|
11
|
nr 34 Władza i rozum - władza polityczna w świetle idei oświeceniowej i Rewolucji Francuskiej
|
49--65
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
The Philosophy of Enlightenment: Nature - Society - Social Contract - Ownership
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem pracy jest charakterystyka koncepcji prawa natury, społeczeństwa, umowy społecznej, własności głównych filozofów Oświecenia J. Locke'a i J.J. Rousseau.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka badań zaprezentowana w pracy ma charakter eksploracyjny i odpowiada na następujące pytania: Jakie są główne elementy Oświecenia jako epoki filozoficznej? Jakie były koncepcje społeczeństwa i umowy społecznej J. Locke'a oraz J.J. Rousseau? Jakie były teorie własności w teoriach obu myślicieli? Metodę badawczą oparto na analizie poglądów i fragmentów tekstów głównych prac J. Locke'a i J.J. Rousseau.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zawarta jest charakterystyka okresu Oświecenia. Druga obejmuje charakterystykę społeczeństwa, umowy społecznej, własności i władzy politycznej obu myślicieli.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Autor przedstawia, że obie koncepcje Locke'a i Rousseau uznają za najistotniejsze: samodzielność świata przyrody, społeczeństwa i podmiotu ludzkiego w porównaniu z wcześniejszymi teoriami filozoficzno- społecznymi. Prawa natury i umowy społeczne są podstawą norm moralnych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Obie przedstawione oświeceniowe koncepcje człowieka i społeczeństwa oparte są na koncepcji natury i praw natury stworzonych przez Boga. Natura jest okresem pierwotnym, wzorcowym, doskonałym. Własność, relacje egoistyczne między ludźmi i władza utrudniają życie i rozwój człowieka. Na podstawowych ideach teorii filozoficznych Locke'a i Rousseau zbudowane zostały fundamenty całej epoki Oświecenia. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka badań zaprezentowana w pracy ma charakter eksploracyjny i odpowiada na następujące pytania: Jakie są główne elementy Oświecenia jako epoki filozoficznej? Jakie były koncepcje społeczeństwa i umowy społecznej J. Locke'a oraz J.J. Rousseau? Jakie były teorie własności w teoriach obu myślicieli? Metodę badawczą oparto na analizie poglądów i fragmentów tekstów głównych prac J. Locke'a i J.J. Rousseau.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zawarta jest charakterystyka okresu Oświecenia. Druga obejmuje charakterystykę społeczeństwa, umowy społecznej, własności i władzy politycznej obu myślicieli.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Autor przedstawia, że obie koncepcje Locke'a i Rousseau uznają za najistotniejsze: samodzielność świata przyrody, społeczeństwa i podmiotu ludzkiego w porównaniu z wcześniejszymi teoriami filozoficzno- społecznymi. Prawa natury i umowy społeczne są podstawą norm moralnych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Obie przedstawione oświeceniowe koncepcje człowieka i społeczeństwa oparte są na koncepcji natury i praw natury stworzonych przez Boga. Natura jest okresem pierwotnym, wzorcowym, doskonałym. Własność, relacje egoistyczne między ludźmi i władza utrudniają życie i rozwój człowieka. Na podstawowych ideach teorii filozoficznych Locke'a i Rousseau zbudowane zostały fundamenty całej epoki Oświecenia. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of the work is to characterise the concept of the law of nature, society, social contract, ownership developed by the main philosophers of Enlightenment, J. Locke and J.J. Rousseau.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research topics presented in the paper are exploratory and answer the following questions: What are the main elements of Enlightenment as a philosophical era? What were the concepts of society and social contract developed by J. Locke and J.J. Rousseau? What were the theories of ownership developed by both philosophers? The research method was based on the analysis and fragment of texts by J. Locke and J.J. Rousseau.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of two parts. The first contains the characteristics of the Enlightenment period. The second presents the characteristics of society, social contract, ownership developed by both thinkers.
RESEARCH RESULTS: The author shows that the concepts of both Locke and Rousseau emphasise the independence of the world of nature, society and a human subject in comparison with the earlier philosophical and social theories. The laws of nature and social contracts are the basis of moral norms.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The two Enlightenment concepts of man and society are based on the concept of nature and the laws of nature created by God. Nature is a primary, exemplary, perfect period. Ownership, egoistic relations between people and power impede human life and development. The principal ideas of both thinkers laid the foundation for the Enlightenment. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research topics presented in the paper are exploratory and answer the following questions: What are the main elements of Enlightenment as a philosophical era? What were the concepts of society and social contract developed by J. Locke and J.J. Rousseau? What were the theories of ownership developed by both philosophers? The research method was based on the analysis and fragment of texts by J. Locke and J.J. Rousseau.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of two parts. The first contains the characteristics of the Enlightenment period. The second presents the characteristics of society, social contract, ownership developed by both thinkers.
RESEARCH RESULTS: The author shows that the concepts of both Locke and Rousseau emphasise the independence of the world of nature, society and a human subject in comparison with the earlier philosophical and social theories. The laws of nature and social contracts are the basis of moral norms.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The two Enlightenment concepts of man and society are based on the concept of nature and the laws of nature created by God. Nature is a primary, exemplary, perfect period. Ownership, egoistic relations between people and power impede human life and development. The principal ideas of both thinkers laid the foundation for the Enlightenment. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
49--65
Opis fizyczny
Twórcy
- Uniwersytet Gdański
Bibliografia
- Baczko, B. (1961). Filozofia francuskiego Oświecenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Baczko, B. (1964). Rousseau: samotność i wspólnota. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Cassirer, E. (2008). Rousseau, Kant, Goethe. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo, Obraz, Terytoria.
- Cassirer, E.(2010). Filozofia Oświecenia. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Gadamer, H. G. (2007.) Prawda i metoda: zarys hermeneutyki filozoficznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Grzeliński, A. (2019). Doświadczenie i rozum: empiryzm Johna Locke'a. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
- Kuderowicz, Z. (2000). Kant. Warszawa: Wiedza Powszechna.
- Lisicki, P. (1992). Mroczne dziedzictwo Oświecenia, Znak, nr 451.
- Locke, J. (1955). Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Locke, J. (1967). List o tolerancji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Locke, J. (1992). Dwa traktaty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Michalski, J. (2015). Rousseau and Polish Republicanism. Przeł. R. Butterwick-Pawlikowski. Warszawa: Tadeusz Manteuffel Institute of History, Polish Academy of Sciences.
- Rousseau, J.J. (1955.) Emil, czyli o wychowaniu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Rousseau, J.J. (1956). Trzy rozprawy z filozofii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Rousseau, J.J. (2002). O umowie społecznej. Przeł. M. Starzewski. Warszawa: De Agostini "Altaya".
- Starobiński, J. (2000). Jean Jacques Rousseau - przejrzystość i przeszkoda. Przeł. J. Wojcieszak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
- Szlachta, B. (2004.) Słownik społeczny. Kraków: Wydawnictwo WAM.
- Tatarkiewicz, W. (2005). Historia filozofii, t. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Zawadzka, S. (2009). Jan Jakub Rousseau jako przedstawiciel racjonalizmu Oświecenia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Łośgraf".
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
DOI
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171609649
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.