Ekonomia behawioralna w Pracowniczych Planach Kapitałowych - analiza skuteczności

• Autorzy: Łukasz Baszczak

Warianty tytułu

Behavioral Economics in Employee Capital Plans (PPK) - the Analysis of Its Efficiency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza wprowadzonych w Polsce w 2019 roku Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) w świetle ekonomii behawioralnej i odpowiedź na pytania, jakie narzędzia tej dziedziny zastosowano przy projektowaniu PPK i na ile skuteczne okazały się, biorąc pod uwagę skalę uczestnictwa w PPK. Wiązało się to z oceną dotychczasowego działania PPK, w szczególności w porównaniu z programami tego typu w krajach takich jak Nowa Zelandia czy Wielka Brytania. W artykule omówiono wybrane odkrycia i idee ekonomii behawioralnej oraz możliwość ich zastosowania w systemie emerytalnym, zwłaszcza w pracowniczych programach dodatkowego, prywatnego oszczędzania emerytalnego, wykorzystujących przede wszystkim automatyczny zapis (auto-enrolment) jako opcję domyślną z możliwością dobrowolnego odstąpienia od uczestnictwa. Przeanalizowano dane dotyczące pierwszego roku funkcjonowania PPK i odniesiono je do odpowiadającego okresu dla podobnych programów w Wielkiej Brytanii i Nowej Zelandii. Pozwoliło to "rzucić światło" na pewne aspekty działania PPK w przyszłości.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to analyze the Employee Capital Plans (PPK) introduced in Poland in 2019 in the light of behavioral economics and answer the questions about what behavioral or nudge tools were used in the design of the PPK and how effective they were, taking into account the scale of membership in the PPK after a year since of functioning. This was related to the evaluation of the performance of the PPK to date, in particular in comparison with programs of this type in countries such as New Zealand or Great Britain. The paper discussed selected discoveries and ideas of behavioral economics and the possibility of their application in the pension system, in particular in additional occupational private pension savings programs that use auto-enrollment as a default option with the possibility of voluntary opt-out. Data on the first year of functioning of the PPK was analyzed and it was compared to the corresponding period for similar programs in Great Britain and New Zealand. It allowed to shed light on certain aspects of the future PPK functioning.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia behawioralna; Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK); System emerytalny; Emerytury

EN

Behavioral economics; Occupational Pension Schemes; Pension schemes; Pensions

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 13
• Strony: 5--17

Twórcy

autor

Łukasz Baszczak

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Ainslie G., Monterosso J. (2004), A marketplace in the brain?, Science, 306 (5695), 421-423.
• Akin Z. (2012), Intertemporal decision making with present biased preferences, Journal of Economic Psychology, 33 (1), 30-47.
• Bobrowska A., Maciejasz-Świątkiewicz M. (2012), The influence of subjective loss perception on individual prediction of pension scheme rate of return, Nauki o finansach, 1 (10), 11-20.
• Czech S. (2016), Choice Overload Paradox and Public Policy Design. The Case of Swedish Pension System, Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 11 (3), 559-584.
• Department for Work and Pensions (2014), What is auto enrolment?, dostępny na: https://www.gov.uk/government/news/what-is-auto-enrolment (data dostępu: 1.12.2020).
• Financial Market Authority New Zealand (2017), KiwiSaver annual report 2017, dostępny na: https://www.fma.govt.nz/assets/Reports/FMA-KiwiSaver-Report-2017.pdf (data dostępu: 1.12.2020).
• Frederick S., Loewenstein F., O'Donoghue T. (2002), Time discounting and time preference: a critical review, Journal of Economic Literature, 40, 351-401.
• Inland Revenue (2015), KiwiSaver evaluation: Final summary report, dostępny na: https://www.classic.ird.govt.nz/resources/3/8/38e71a99-51cd-4971-abb7-87ee68497b23/ks-evaluation-final-summary-report.pdf (data dostępu: 1.12.2020).
• Instytut Emerytalny (2020a), PPE i PPK w II kwartale 2020, Warszawa.
• Instytut Emerytalny (2020b), Podsumowanie wyników PPK na koniec III kwartału 2020, Warszawa.
• Johnson E.J., Shu S.B., Dellaert B.G.C., Fox C., Goldstein D.G., Häubl G., Larrick R.P., Payne J.W., Peters E., Schkade D., Wansink B., Weber E.U. (2012), Beyond nudges: Tools of a choice architecture, Marketing Letters, 23 (2), 487-504.
• Kahneman D., Tversky A. (1979), Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, Econometrica, 47 (2), 263-292.
• Komisja Nadzoru Finansowego (2020), Informacja dotycząca pracowniczych planów kapitałowych (PPK) - II kwartał 2020, dostępny na: https://www.knf.gov.pl/?articleId=70609&p_id=18 (data dostępu: 1.12.2020).
• Kooreman P. (2000), The Labeling Effect of a Child Benefit System. The American Economic Review, 90 (3), 571-583.
• Loewenstein G., John L., Volpp K.G. (2013), Using Decisions Errors to Help People Help Themselves w: Shafir, E. (red.), The Behavioral Foundations of Public Policy, Princeton University Press, Princeton, Oxford, 361-379.
• Rashbrooke G. (2013), New Zealand's Experience with the KiwiSaver Scheme w: Hinz, R., Holzmann, R., Tuesta, D., Takayama, N. (red.), Matching Contributions for Pensions. A Review of International Experience, World Bank Publications, dostępny na: https://elibrary.worldbank.org/doi/abs/10.1596/978-0-8213-9492-2 (data dostępu: 1.12.2020).
• Rutecka J. (2014), Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne - charakterystyka i czynniki rozwoju, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 342, 256-266.
• Rzeszutek M., Szyszka A. (2017), Od homo oeconomicus do homo realis: o pożytkach płynących z większego otwarcia się ekonomii na psychologię, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, 155, 73-94.
• Solek A. (2010), Ekonomia behawioralna a ekonomia neoklasyczna, Zeszyty Naukowe PTE, 8, 21-34.
• Sunstein C.R. (2013), Deciding by Default, University of Pennsylvania Law Review, 162 (1), 1-57.
• Szczepański M. (2017), Badanie możliwości wykorzystania ekonomii behawioralnej w reformowaniu systemów emerytalnych, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5 (89), 423-433.
• Szczepański M. (2018), Ekonomia behawioralna w służbie reform emerytalnych, Biuletynie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych Fakty/Liczby/Opinie, 12, 13-17.
• Thaler R.H., Sunstein C.R. (2003), Libertarian Paternalism, American Economic Review, 93 (2), 175-179.
• Thaler R.H., Sunstein C.R. (2008), Nudge. Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, Yale University Press, New Haven & London.
• The Pensions Regulatror (2019), Automatic enrolment Commentary and analysis: April 2018-March 2019, dostępny na: https://www.thepensionsregulator.gov.uk/-/media/thepensionsregulator/files/import/pdf/automatic-enrolment-commentary-analysis-2019.ashx (data dostępu: 1.12.2020).
• Townsend W. (2018), Behavioural Economics and Retirement Savings improving KiwiSaver, Policy Quarterly, 14 (1), 84-91.
• Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, Dz.U.2020.1342 t.j.
• Zyzik R. (2017), Od opcji domyślnej do manipulacji, czyli o wyborze pomiędzy OFE a ZUS. Perspektywa ekonomii behawioralnej, Studia Prawno-Ekonomiczne, 104, 345-358.

Identyfikatory

DOI

10.26366/PTE.ZG.2020.175