Zarządzanie publiczne: istota, definicje, rozwój modeli i uwarunkowania podejmowania decyzji

• Autorzy: Aldona Frączkiewicz-Wronka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Reformy administracji publicznej z końca lat 70. doprowadziły do rewolucyjnych zmian nie tylko w sposobie świadczenia usług publicznych i rozliczania wydatków rządowych, ale także w strukturach zarządzania. Podjęte reformy sektora publicznego zmierzały w kierunku urynkowienia, czyli zastosowania teorii i praktyk zarządzania w organizacjach biznesowych w administracji publicznej. Celem rozdziału jest przedstawienie przesłanek decydujących o rozwoju koncepcji zarządzania publicznego jako uwarunkowań modelowego funkcjonowania organizacji publicznych i ich znaczenia dla efektywnego dostarczania usług publicznych obywatelom. Zaakcentowano konieczność odejścia od pasywnego zarządzania w administracji publicznej ku implementacji rozwiązań proefektywnościowych lub wspierających partycypację i współpracę w zaspokajaniu potrzeb społecznych uznanych za ważne dla realizacji programów wyborczych. Podjęto również rozważania nad zagadnieniem specyfiki kontekstu zarządzania w organizacjach publicznych i jego wpływu na sprawność podejmowanych działań.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Zarządzanie publiczne; Administracja publiczna; Organizacje publiczne; Sektor publiczny; Sektor prywatny

EN

Management; Public governance; Public administration; Public organisations; Public sector; Private sector

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2023
• Tom: Zarządzanie publiczne. Perspektywa teorii i praktyki
• Strony: 9--37

Twórcy

autor

Aldona Frączkiewicz-Wronka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Baarspul P.M., Wilderom C.P.M. (2011), Do Employees Behave Differently in Public - vs Private - Sector Organizations? "Public Management Review", No. 7(13), s. 967-1002.
• Bednarczyk M. (2001), Organizacje publiczne. Zarządzanie konkurencyjnością, WN PWN, Warszawa-Kraków.
• Boć J. (2007), Prawo administracyjne, Kolonia Limited, Wrocław. Boston J., Martin J., Pallot J., Walsh P. (1996), Public Management: The New Zealand Model, Oxford University Press, Auckland.
• Bovaird T., Löffler E. (2002), Moving from Excellence Models of Local Service Delivery to Benchmarking of 'Good Local Governance', "International Review of Administrative Science", No. 68(1), s. 689-696.
• Boyne G.A., Martin S., Walker W. (2001), Explicite Reforms, Implicit Theories and Public Service Improvement: The Case of Best Value, Local & Regional Government Research Unit Discussion Paper No. 4.
• Boyne G.A. (2002), Public and Private Management: What's the Difference? "Journal of Management Studies", Vol. 39, Iss. 1, s. 97-122.
• Bratnicki M., Frączkiewicz-Wronka A. (2006), O organizacjach publicznych i o przedsiębiorczym rozwoju [w:] L. Zbiegień-Maciąg, E. Beck (red.), Zarządzanie ludźmi w otoczeniu globalnym - pomiędzy "starym" a "nowym". Organizacje, ludzie, procesy, procedury, AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków, s. 177-187.
• Bryson J.M. (2004), What to Do When Stakeholders Matter. Stakeholder Identification and Analysis Techniques, "Public Management Review", Vol. 6, No. 1, s. 21-53.
• Ćwiklicki M. (2019), Metody zarządzania wartością publiczną, Scholar, Warszawa.
• D'Aunno T. (2006), Management Scholars and Public Policy: A Bridge Too Far? "Academy of Management Journal", No. 48, s. 95-117.
• Denhardt R.D., Catlaw T.J. (2015), Theories of Public Organization, Cengage Learning, Stamford.
• Donahue J.D., Nye J.S., eds. (2002), Market-Based Governance, Brookings Institution Press, Washington.
• Drucker P.F. (1990), Managing the Non-profit Organization: Principles and Practices, New York.
• Drucker P.F. (2000), Zarządzanie w XXI wieku, Muza S.A., Warszawa.
• EU (2002), Consolidated versions of the treaty on European Union and of the treaty establishing the European Community, Official Journal of the European Communities, 2002/C 325/01.
• Ferlie E., Hartley J., Martin C. (2003), Changing Public Service Organizations: Current Perspectives and Future Prospect, "British Journal of Management", Vol. 14, s. 1-14.
• Ferlie E., Pettigrew A., Ashburner L., Fitzgerald L. (1996), The New Public Management in Action, Oxford University Press, New York.
• Fesler J.W., Kettl D.F. (1991), The Politics of the Administrative Process, Chatham House, Chatham.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2008), Strategiczne problemy zarządzania organizacjami publicznymi [w:] R. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne, podstawowe problemy, Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych, s. 275-294.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2009a), Zarządzanie publiczne - elementy teorii i praktyki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2009b), Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2010), Pomiar efektywności i interesariusze oraz ich znaczenie dla strategii organizacji publicznych [w:] R. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne, podstawowe problemy, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych, s. 283-301.
• Frączkiewicz-Wronka A. (2012), Rola i znaczenie interesariuszy w procesie podejmowania decyzji w organizacjach publicznych [w:] A. Frączkiewicz-Wronka (red.), Wykorzystanie analizy interesariuszy w zarządzaniu organizacją zdrowotną, Śląsk, Katowice.
• Frączkiewicz-Wronka A., Austen A. (2007), Przeobrażenia w organizacjach. Narzędzia New Public Management [w:] A. Potocki (red.), Społeczne aspekty przeobrażeń organizacyjnych, Difin, Warszawa, s. 255-263.
• Frączkiewicz-Wronka A., Marzec I. (2015), Kultura organizacji publicznych świadczących usługi społeczne: orientacja, uwarunkowania i efekty, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Frederickson H.G. (2007), Whatever Happened to Public Administration?: Governance, Governance Everywhere [w:] E. Ferlie, L.E. Lynn, C. Pollitt (eds.), Oxford Handbook of Public Management, Oxford University Press, Oxford, s. 282-304.
• Fredericson G.I, Johnston J.M., ed. (1999), Public Management Reform and Innovation, The University of Alabama Press, Alabama.
• Gomes R.C., Liddle J., Gomes L.O.M. (2010), A Five-sided Model of Stakeholder Influence. A Cross-national Analysis of Decision Making in Local Government, "Public Management Review", Vol. 12, Iss. 5, s. 701-724.
• Grewiński M. (2021), Usługi społeczne we współczesnej polityce społecznej. Przegląd problemów i wizja przyszłości, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Harrison G.L., Baird K.M. (2015), The Organizational Culture of Public Sector Organizations in Australia, "Australian Journal of Management", Vol. 40(4), s. 613-629.
• Hatch M.J. (2002), Teoria organizacji, WN PWN, Warszawa.
• Hausner J. (2008), Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Head B.W., Alford J. (2015), Wicked Problems: Implications for Public Policy and Management, "Administration & Society", Vol. 47(6), s. 711-739.
• Hogue Z., Arends S., Alexander R. (2004), Policing the Police Service: A Case Study of the Rise of "New Public Management" within an Australian Police Service, "Accounting, Auditing & Accountability Journal", No. 17(1), s. 59-84.
• Hughes O.E. (2003), Public Management and Administration. An Introduction, Palgrave Macmilan Houndmills, Basingstoke, Hampshire, New York.
• Izdebski H., Kulesza M. (2004), Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Wydawnictwo Liber, Warszawa.
• Johnsen A. (2015), Strategic Management Thinking and Practice in the Public Sector: A Strategic Planning for All Seasons? "Financial Accountability & Management", Vol. 31(3), s. 243-268.
• Kaczmarek W. (2014), Ewolucja zarządzania organizacjami [w:] S. Sirko (red.), Zarządzanie organizacjami publicznymi. Wybrane problemy, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa.
• Kessler I., Dopson S. (2008), Public Management: Shifting Challenges and Issues [w:] S. Dopson, M. Earl, P. Snow (eds.), Mapping the Management Journey. Practice, Theory and Context, Oxford University Press, Oxford, s. 121-140.
• Kettl D.F. (2000), The Global Public Management Revolution. A Report on the Transformation of Governance, Brookings Institution Press, Washington.
• Kleer J. (2005), Identyfikacja dóbr wytwarzanych przez sektor publiczny [w:] J. Kleer (red.), Sektor publiczny w Polsce i na świecie. Między upadkiem a rozkwitem, CeDeWu, Warszawa, s. 9-53.
• Kożuch B. (2010), Innowacyjność w zarządzaniu publicznym [w:] A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki, I. Zachariasz (red.), Nowe zarządzanie publiczne - public governance w Polsce i w Europie, Liber, Warszawa.
• Kożuch B. (2004), Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji, Placet, Warszawa.
• Kożuch B. (2006), Ewolucja zarządzania organizacjami publicznymi [w:] B. Kożuch (red.), Problemy zarządzania organizacjami publicznymi, Fundacja Współczesne Zarządzanie i Instytut Spraw Publicznych, Kraków.
• Kożuch B., Sienkiewicz-Małujurek K., Sułkowski Ł. (2021), Zarządzanie publiczne oparte na wartościach, "Studia i Monografie SAN", Łódź-Warszawa.
• Kożuch B., Sułkowski Ł., red. (2015), Instrumentarium zarządzania publicznego, Difin, Warszawa.
• Krupski R. (1996), Elementy zarządzania strategicznego, Ossolineum, Wrocław.
• Marzec I., Austen A., Frączkiewicz-Wronka A., Zacny B. (2021), The Impact of Job Content on Employability and Job Performance in Public Organizations, "International Journal of Manpower", Vol. 42, No. 4, s. 628-643.
• Molina A.L., Jr. (2018), Strategic Responsiveness and the Minority Public Manager, "Public Performance & Management Review", Vol. 41, No. 4, s. 790-814.
• Newman J. (2003), New Labour and the Politics of Governance [w:] A. Salminen (ed.), Governance in Networks, IOS Press.
• Nutt P.C. (2005), Comparing Public and Private Sector Decision-Making Practices, "Journal of Public Administration Research and Theory", Vol. 16, s. 289-318.
• Osborne S.P., Radnor Z., Kinder T., Vidal I. (2014), Sustainable Public Service Organisations: A Public Service-dominant Approach, "Society and Economy", Vol. 36(3), s. 313-338.
• Pandey S.K., Wright B.E. (2006), Connecting the Dots in Public Management: Political Environment, Organizational Goal Ambiguity, and the Public Manager's Role Ambiguity, "Journal of Public Administration Research Theory", Vol. 16(4), s. 511-532.
• Penc J. (1996), Decyzje w zarządzaniu, Profesjonalna Szkoła Biznesu, Kraków.
• Pollitt Ch. (2006), The Essential Public Manager, Open University Press, New York.
• Pollitt Ch., Bouckaert G. (2000), Public Management Reform. A Comparative Analysis, Oxford University Press, Oxford.
• Quick K.S., Bryson J.M. (2016), Public Participation [w:] Ch. Ansell, J. Torfing (eds.), Handbook on Theories of Governance, Edward Elgar Press, s. 158-170.
• Raczkowski K. (2015), Zarządzanie publiczne. Teoria i praktyka, WN PWN, Warszawa.
• Raczyńska M., Krukowski K. (2020), Zarządzanie w administracji publicznej. Od idealnej biurokracji do zarządzania procesowego, Monografie i Studia Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Raharjo H., Eriksson H. (2017), Exploring Differences between Private and Public Organizations in Business Excellence Models, "International Journal of Operations and Production Management", Vol. 37(12), s. 1795-1816.
• Rainey H.G. (1997), Understanding and Managing Public Organization, Jossey-Bass, San Francisco CA.
• Rainey H.G. (2003), Understanding and Managing Public Organizations (3rd ed.), Jossey-Bass, San Francisco.
• Rainey H.G., Chun Y.H. (2005), Public and Private Management Compared [w:] E. Ferlie, L.E. Lynn, C. Pollitt (eds.), The Oxford Handbook of Public Management, Oxford University Press, Oxford.
• Rhodes R.A.W. (1992), Beyond Whitehall: Researching Local Governance, "Social Sciences", November, No. 13.
• Rhodes R.A.W. (1996), The New Governance: Governing without Government, "Political Studies", September, No. 44, s. 652-667.
• Rhodes R.A.W. (1997), Understanding Governance, Policy Networks, Governance, Reflexivity and Accountability, Open University Press, Buckingham.
• Ring P., Perry J. (1985), Strategic Management in Public and Private Organizations: Implications of Distinctive Context and Constraints, "Academy of Management Review", No. 2(10), s. 276-286.
• Schein E.H. (1985), Organizational Culture and Leadership: A Dynamic View, Jossey- -Bass Publishers, San Francisco.
• Sękowski S. (2021), Zalety i wady pogoni za rentą. Renta polityczna w różnych paradygmatach badawczych, "Studia z Polityki Publicznej", 8(2(30), s. 11-27.
• Siwińska J. (2005), Ewolucja sfery publicznej w gospodarce [w:] J. Wilkin (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 30-41.
• Staniek Z. (2017), Ekonomia instytucjonalna. Dlaczego instytucje są ważne, Difin, Warszawa.
• Stoker G. (1998), Governance as Theory: Five Propositions, "International Social Science Journal", No. 50(1), s. 17-28.
• Sudoł S. (2007), Nauki o zarządzaniu. Węzłowe problemy i kontrowersje, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
• Sułkowski Ł. (2002), Procesy kulturowe w organizacjach. Koncepcja, badania i typologia kultur organizacyjnych, Dom Organizatora, Toruń-Łódź.
• Supernat J. (2003a), Administracja publiczna w świetle koncepcji New Public Management, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Białymstoku", nr 2, s. 28-46.
• Supernat J. (2003b), Techniki decyzyjne i organizatorskie, Kolonia Limited, Wrocław.
• Szydło M. (2006), Swobody rynku wewnętrznego a reguły konkurencji. Między konwergencją a dywergencją, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
• Tolofari S. (2005), New Public Management and Education, "Policy Futures in Education", Vol. 3, No. 1, s. 75-89.
• van der Voet J. (2015), The Effectiveness and Specificity of Change Management in a Public Organization: Transformational Leadership and a Bureaucratic Organizational Structure, "European Management Journal", Vol. 32, s. 373-382.
• Wiatrak A.P. (2005), Sektor publiczny - istota, zakres i zarządzanie, "Problemy Zarzadzania", nr 4(10), s. 7-21.
• Williams I., Shearer H. (2011), Appraising Public Value: Past, Present and Futures, "Public Administration", Vol. 89, No. 4, s. 1367-1384.
• Yamamoto H. (2003), New Public Management: Japan's Practice, Institute for International Policy Studies Policy, Paper 293E, January 2003. IIPS, Tokyo.
• Ziębicki B. (2014), Efektywność organizacyjna podmiotów sektora publicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.

Identyfikatory

DOI

10.22367/uekat.9788378758266