Przestrzenne rozmieszczenie i regionalna koncentracja przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce

• Autorzy: Iwona Szczepaniak , Jadwiga Drożdż

Warianty tytułu

Spatial Distribution and Regional Concentration of Food Industry Enterprises in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ocena przestrzennego rozmieszczenia przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce i poziomu ich regionalnej koncentracji, a także zmian, jakie nastąpiły w tym zakresie w ostatnich latach. Ze względu na zmieniające się uwarunkowania zewnętrzne, specyfikę i zależności występujące w ramach poszczególnych branż oraz zmiany zachodzące w obrębie zaopatrzenia surowcowego i postępujący rozwój aglomeracji, lokalizacja przemysłu spożywczego w Polsce jest przestrzennie zróżnicowana. W części województw przemysł spożywczy jest kluczowym działem gospodarki, natomiast w innych jego znaczenie pozostaje niewielkie. W analizie wykorzystano głównie wskaźnik lokalizacji (LQ), uwzględniający dwie zmienne, tj. wartość produkcji sprzedanej i zatrudnienie. Wskaźnik ten pozwolił na określenie specjalizacji danego rejonu pod względem przyjętych zmiennych, wskazując na stopień koncentracji przedsiębiorstw różnych branż na obszarze poszczególnych województw. Analizą objęto dane za lata 2015 i 2021. Dane statystyczne pochodziły z GUS. Z przeprowadzonej analizy przestrzennego zróżnicowania lokalizacji przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce wynika, że kluczowe znaczenie mają pod tym względem województwa mazowieckie i wielkopolskie. Pogłębione badania, przy wykorzystaniu wskaźnika lokalizacji LQ pokazują, że ta gałąź przemysłu jest mocno skoncentrowana również w województwach podlaskim, lubelskim i łódzkim. O specjalizacji regionu można wnioskować także w województwach warmińsko-mazurskim i kujawsko- pomorskim.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to assess the spatial distribution of food industry enterprises in Poland and the level of their regional concentration, as well as the changes that have occurred in this area in recent years. Due to the changing external conditions, the specificity and dependencies occurring within individual industries, as well as changes taking place in the supply of raw materials and the progressive development of agglomerations, the location of the food industry in Poland is spatially diverse. In some voivodeships the food industry is a key sector of the economy, while in others its importance remains small. The analysis used mainly the location quotient (LQ), which takes into account two variables, i.e. the value of sold production and employment. This indicator made it possible to determine the specialization of a given region in terms of the adopted variables, indicating the degree of concentration of enterprises of various industries in the area of individual voivodeships. The studies covered the years 2015 and 2021. Statistical data came from the Central Statistical Office. The analysis of the spatial diversity of the location of food industry enterprises in Poland shows that the Mazowieckie Voivodeship and the Wielkopolskie Voivodeship are of key importance in this respect. In-depth research using the LQ indicator shows that this industry branch is also highly concentrated in the Podlaskie, Lubelskie and Łódzkie voivodeships, and the region›s specialization can also be concluded in the Warmińsko-Mazurskie and Kujawsko-Pomorskie voivodeships.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Przemysł spożywczy; Wyniki badań

EN

Enterprises; Food industry; Research results

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2023
• Tom: 25
• Numer: z. 4
• Strony: 406--421

Twórcy

autor

Iwona Szczepaniak

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

autor

Jadwiga Drożdż

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• 1. Bareja-Wawryszuk Ola. 2023. Podmioty sektora rolno-spożywczego w ramach krótkich łańcuchów dostaw oraz determinanty ich koncentracji przestrzennej (Determinants of local food systems spatial concentration). Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny.
• 2. Bergman Edward M., Edward J. Feser. 2020. Industrial and regional cluster: concepts and comparative applications, 2nd ed. Regional Research Institute. West Virginia University.
• 3. Budner Waldemar W. 2003. Lokalizacja przedsiębiorstw: aspekty ekonomiczno-przestrzenne i środowiskowe (Location of enterprises: economic, spatial and environmental aspects). Poznań: Akademia Ekonomiczna.
• 4. Budner Waldemar W. 2007. Czynniki lokalizacji inwestycji a możliwości rozwoju ekonomicznego gmin w Polsce (Investment location factors and the economic development opportunities of municipalities in Poland). Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum 6 (3): 43-58.
• 5. Drożdż Jadwiga. 2020. Przestrzenne rozmieszczenie przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce (Spatial distribution of food industry enterprises in Poland). Przemysł Spożywczy 74 (4): 2-7. DOI: 10.15199/65.2020.4.1.
• 6. DTI (Department of Trade and Industry). 2001. Business cluster in the UK: A first assessment. London: DTI.
• 7. Firlej Krzysztof. 2017. Przemysł spożywczy w Polsce. Nowa ścieżka rozwoju (Food industry in Poland. A new path of development). Warszawa: PWN.
• 8. Grzybowska Barbara. 2009. Regionalne aspekty lokalizacji przemysłu spożywczego w Polsce (Regional aspects of the location of the food industry in Poland). Roczniki Naukowe SERiA XI (4): 99-104.
• 9. GUS (Główny Urząd Statystyczny, Central Statistical Office). 2016. Rocznik statystyczny województw 2016 (Statistical Yearbook of the Regions - Poland 2016). Warszawa: Wydawnictwo GUS.
• 10. GUS (Główny Urząd Statystyczny, Central Statistical Office). 2022. Rocznik statystyczny województw 2022 (Statistical Yearbook of the Regions - Poland 2022). Warszawa: Wydawnictwo GUS.
• 11. Komor Agnieszka. 2014. Zmiany w rozmieszczeniu i specjalizacji regionalnej przemysłu spożywczego w układzie wojewódzkim (Changes in arrangement and regional specialization of food industry in voivodeship system). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 361: 99-107. DOI: 10.15611/pn.2014.361.10.
• 12. Piekarzewska Hanna. 2000. Lokalizacja przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego w warunkach gospodarki rynkowej w Polsce (w latach dziewięćdziesiątych) (Location of meat and dairy industry enterprises in the conditions of a market economy in Poland (in the 1990s)). Monografie i Opracowania/Szkoła Główna Handlowa 463: 199.
• 13. Porter Michael E. 2001. Porter o konkurencji (Porter on competition). Warszawa: PWE.
• 14. Rokicki Tomasz. 2018. Teorie lokalizacji działalności gospodarczej (Theories of business location). Warszawa: SGGW.
• 15. Zielińska-Głębocka Anna, Tomasz Brodzicki. 2008. Specjalizacja i lokalizacja przemysłu i usług w polskich województwach w latach 1995-2005. [W] Lokalizacja przemysłu a konkurencyjność polskich regionów w kontekście integracji europejskiej (Specialization and location of industry and services in Polish voivodeships in 1995-2005. [In] Location of industry and the competitiveness of Polish regions in the context of European integration), ed. Anna Zielińska-Głębocka. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.9738