Praca stanowi analizę koncepcji biegunów wzrostu, opracowanej przez wybitnego francuskiego profesora François Perroux. W pierwszej części artykułu autor przedstawia filozoficzną i metodologiczną analizę koncepcji Perroux. Druga część poświęcona jest analizie implementacji biegunów wzrostu w Hiszpanii w latach 1964-1975. Oryginalność koncepcji Perroux polega na wprowadzeniu do rozważań pojęcia przestrzeni ekonomicznej oraz pominięciu znaczenia przestrzeni fizycznej. Z drugiej strony koncepcja Perroux jest uogólnieniem metod stosowanych już dużo wcześniej przez innych ekonomistów. Teoria bieguna wzrostu Perroux jest częścią teorii wzrostu zharmonizowanego, ale wzrost zharmonizowany nie jest tożsamy z koncepcją wzrostu harmonijnego, rozumianego jako istnienie naturalnych harmonii w życiu ekonomicznym. Perroux wskazuje na konieczność stałego harmonizowania istniejących sił ekonomicznych dla dobra ogólnego. Perroux jest przekonany o niezrównoważonym charakterze wzrostu gospodarczego, nie tylko przestrzennie, ale także sektorowo. Ta opinia nie jest czymś nowym. Po prostu wpisuje się on do grupy badaczy ekonomii przekonanych o niezrównoważonym wzroście gospodarczym. Jednak Perroux, w przeciwieństwie do innych, nie ogranicza się jedynie do stwierdzenia faktów. Stara się wytłumaczyć, dlaczego tak jest. W tym celu stworzył teorię, która tłumaczy fenomen niezrównoważonego wzrostu gospodarczego. Jest przekonany, że wzrost gospodarczy pojawia się w punktach z różną częstotliwością i w różnym czasie. Perroux wskazuje na kompleksy przemysłowe oraz całe gałęzie przemysłu mogące być źródłem wzrostu gospodarczego i nazywa je biegunami wzrostu. Polityka biegunów wzrostu była bardzo popularna w latach 60 i 70. Wiele krajów, jak Francja, Hiszpania, Grecja czy Włochy, wykorzystywało bieguny w planach gospodarczych. Ta tendencja została pohamowana na skutek kryzysu naftowego w 1973 r. Wówczas aktywna polityka państwa w planowaniu gospodarczym zaczęła ustępować miejsca liberalizmowi gospodarczemu. W przypadku Hiszpanii polityka biegunów wzrostu polegała na pobudzaniu tworzenia przemysłu w regionach dających nadzieję na przyspieszoną industrializację. Podczas kolejnych trzech okresów planistycznych stworzono bieguny umiejscowione w różnych regionach. W tamtym czasie w Hiszpanii istniał problem migracji w kierunku regionów bogatych, jak: Katalonia, Madryt czy Kraj Basków. Zatem implementacja biegunów miała nie tylko wpłynąć na rozwój przemysłu, ale także powstrzymać proces migracji. Jednym ze sposobów oceny funkcjonowania biegunów w hiszpańskiej gospodarce jest zbadanie liczby powstałych przedsiębiorstw, poziomu produkcji oraz stopy wzrostu gospodarczego uzyskanej w regionach z biegunami, salda wymiany handlowej pomiędzy regionem z biegunem i regionami go otaczającymi. Autor wykorzystał metodę polegającą na porównaniu dwóch okresów: pierwszego okresu bez funkcjonujących biegunów oraz drugiego z biegunami. Analiza także porównuje otrzymane rezultaty ze średnią krajową. Weryfikacja teorii bieguna wzrostu na przykładzie Hiszpanii pokazuje, że ten rodzaj prowadzonej polityki regionalnej przegrał rywalizację z procesem migracji ludności w kierunku regionów uprzemysłowionych kraju. Ponadto okres istnienia hiszpańskich biegunów był za krótki, aby uzyskać zaplanowane rezultaty. Badania wskazały na brak korelacji pomiędzy istnieniem biegunów i uzyskiwanymi rezultatami. Istniały regiony, gdzie bieguny wpływały na przyspieszony wzrost wskaźników, ale w tym samym czasie inne regiony z biegunami uzyskiwały wskaźniki malejące.(abstrakt oryginalny)
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.